Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
O Μάριο Ντράγκι ετοιμάζεται να αποχωρήσει στα τέλη του μήνα από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και παραδίδει τα ηνία στην Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία έχει στείλει μήνυμα πως θέλει να μείνει πιστή στη γραμμή, που χάραξε ο Ιταλός κεντρικός τραπεζίτης. Ωστόσο η Γαλλίδα πρώην επικεφαλής του ΔΝΤ καλείται να συνεργαστεί με ένα συμβούλιο στο οποίο οι φωνές κατά της επιμονής σε μη συμβατικά μέτρα και ειδικά κατά της επαναφοράς του όπλου της ποσοτικής χαλάρωσης έχουν ενισχυθεί. Οι αντίπαλοι του Ντράγκι θέλουν να αλλάξουν τα δεδομένα. Θα το πετύχουν;
Μπορεί ένα από τα πιο ισχυρά «γεράκια», η Γερμανίδα, Ζαμπίνε Λάουτενσλεγκερ, να παραιτήθηκε αιφνιδίως δηλώνοντας έτσι με τον πιο ηχηρό τρόπο τη διαφωνία της με την απόφαση για το νέο QE, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι το «στρατόπεδο» αυτό αποδυναμώνεται. Αντιθέτως οι κυριότεροι σύμμαχοι του Ντράγκι έχουν ήδη αποχωρήσει από το εκτελεστικό και το διοικητικό συμβούλιο ή ετοιμάζονται να πουν πολύ σύντομα «αντίο», καθώς ολοκληρώνεται η θητεία τους.
Ο «Σούπερ Μάριο» δεν ήταν μόνος στο «ό,τι χρειαστεί», που οδήγησε την ΕΚΤ σε αχαρτογράφητα ύδατα κρατώντας όρθιο το ευρώ και διατηρώντας την ενότητα της νομισματικής ένωσης, όπως επισημαίνει ο ίδιος, αλλά και είχε σοβαρές «παρενέργειες» για τράπεζες και αποταμιευτές, καθώς και ισχυρό ηθικό κίνδυνο, όπως καταγγέλουν από την άλλη οι επικριτές του. Δεν ήταν μάλιστα λίγες οι φορές, που κατάφερε να πάρει με το μέρος του το σύνολο σχεδόν των μελών του Δ.Σ., με μόνη και σταθερή εξαίρεση τον Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη, Γενς Βάιντμαν. Ακόμη και οι λεγόμενοι «δορυφόροι» της Γερμανίας, όπως η Ολλανδία και η Φινλανδία, είδαν συχνά τους εκπροσώπους τους να συντάσσονται με τον επικεφαλής της ΕΚΤ, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για δραστικές αποφάσεις.
Τα δύο πρόσωπα ωστόσο τα οποία στήριξαν, ωστόσο, περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο την πολιτική Ντράγκι είναι όπως σημειώνει το Reuters ο αντιπρόεδρος, Βίτορ Κονστάντσιο και ο επικεφαλής οικονομολόγος, Πέτερ Πρετ. Αυτοί ανέλαβαν όχι μόνο να πείσουν τα μέλη του Δ.Σ., αλλά και να εξηγήσουν το μήνυμα, που ήθελε να στείλει η κεντρική τράπεζα στους επενδυτές. Κρατούσαν τους σκεπτικιστές σε απόσταση ασφαλείας και φρόντιζαν να παρουσιάζεται ο κρίσιμος αυτός θεσμός για την αντιμετώπιση της κρίσης με ενιαία φωνή. Σήμερα η εικόνα αυτή αποτελεί παρελθόν. Η ΕΚΤ δίνει την αίσθηση ενός οργανισμού σε αναβρασμό και αδυναμία εύρεσης κοινού τόπου.
O Kονστάντσιο έχει αποχωρήσει από τον Μάιο του 2018 και από 1ης Νοεμβρίου μαζί με τον Ντράγκι θα έχουν αποχωρήσει ουσιαστικά όλοι οι πιστοί του σύμμαχοι. Ο Φίλιπ Λέιν θα είναι ο μόνος αξιωματούχος με γνώσεις οικονομικών ο οποίος στήριξε την επαναφορά του QE στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου. Και αυτό έχει τη σημασία του. Γιατί τόσο η Λαγκάρντ όσο και ο αντιπρόεδρος, Λούις ντε Γκίντος, προέρχονται από τον χώρο της πολιτικής- κάτι που εκτιμάται ότι θα δώσει περισσότερο χώρο σε οικονομολόγους διαφωνούντες να πιέσουν για στροφή στην πολιτική.
Οι ισορροπίες ισχύος στους κόλπους της ΕΚΤ θα εξαρτηθούν εν πολλοίς και από το πρόσωπο που θα διαδεχθεί την Λάουτενσλαγκερ. Οι υπουργοί Οικονομικών της Ευρωζώνης θα ανοίξουν τη διαδικασία της διαδοχής την επόμενη εβδομάδα και θέλουν να την έχουν ολοκληρώσει το αργότερο έως τον Ιανουάριο. Το Βερολίνο ενδεχομένως να έχει ήδη επιλέξει ποιο πρόσωπο θέλει για τη θέση και αυτό θα είναι μάλλον πρόσωπο κύρος, που θα μπορεί να αντικρούσει τα επιχειρήματα υπέρ της υπερβολικά χαλαρής πολιτικής. Σύμφωνα δε με πληροφορίες του Reuters ενδέχεται να απαιτήσει μέρος των αρμοδιοτήτων του χαρτοφυλακίου που έχει σήμερα ο Κερέ και θα αναλάβει σε λίγους μήνες ο Ιταλός Φάμπιο Πανέτα.
Το πρώτο κρίσιμο τεστ για την νέα ΕΚΤ υπό την προεδρία της Λαγκάρντ θα έρθει το 2020, όταν η ΕΚΤ θα προσεγγίζει το ανώτατο όριο για την κατοχή των γερμανικών ομολόγων στο πλαίσιο του QE.
