Του Κώστα Ιωαννίδη
Η στήλη την περασμένη βδομάδα προσπάθησε να αποτυπώσει μια βάση, επί της οποίας πιθανά στηρίχθηκαν οι θεσμικοί που ρευστοποιούν θέσεις στο ΧΑ, με ρυθμό ασυνήθιστα σταθερό για τη φετινή χρονιά. Η αρνητική προκατάληψη που έχουν γεννήσει οι προηγούμενες ΑΜΚ των Τραπεζών είναι μέρος του παζλ. Οι αρμόδιοι σε Ευρώπη και Ελλάδα άφησαν επί μήνες να απλωθεί η φήμη πως ο ποιοτικός έλεγχος που ζητούσε το ΔΝΤ θα έφερνε στην επιφάνεια την ανάγκη για απορρόφηση αρκετών δις ευρώ (5 ως 10) από ορισμένα τραπεζικά ιδρύματα.
Μάλλον έφταιξε η απόφαση να μην σηκωθεί η συζήτηση για την ελληνική κρίση στην προεκλογική περίοδο της Γερμανίας και το δέος κάθε ελληνικής κυβέρνησης μπροστά στον πόνο που θα προκαλέσει το ξεκαθάρισμα των «κόκκινων δανείων». Έχουν γίνει το γεφύρι της Άρτας τα τραπεζικά blue chip, αδύναμος κρίκος σε μια τραπεζοκεντρική αγορά και η πτώση τους συμπαρασύρει και την ομάδα των μετοχών του 26άρη που η κεφαλαιοποίησή τους, παρακολουθεί παραδοσιακά τις διακυμάνσεις των βασικών δεικτών. Αυτό συμβαίνει λόγω της ύπαρξης πολλών παθητικών αμοιβαίων τα οποία προτιμά μεγάλη μερίδα ιδιωτών επενδυτών στο εξωτερικό.
Η αγορά της Αθήνας επηρεάζεται από τις προσδοκίες των θεσμικών σε παγκόσμια κλίμακα. Ανήκει στις αναδυόμενες αγορές και η σύσφιξη της πολιτικής της Fed τις επιβαρύνει, καθώς οι αξίες του δολαρίου υπόσχονται καλύτερες επιδόσεις.
Το τρίτο τρίμηνο ξεκίνησε με τον δεύτερο, μετά τον Ιανουάριο, πτωτικό μήνα στο 2017 που όμως ο Αύγουστος αναίρεσε τις απώλειές του. Αλλά ο Σεπτέμβρης ήταν μέσα στην παράδοση, αλλά έξω από όσα συνεβαίνανε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτός διαμόρφωσε το σκληρότερο τρίμηνο του έτους. Σύμφωνα με εγχώριους παράγοντες ενεργοποιήθηκαν πωλήσεις από Αμερικανικά funds στις μετοχές των Ελληνικών Τραπεζών, χωρίς εκτόνωση σε κάποια επίπεδα τιμών, απελπίζοντας τους ιδιώτες επενδυτές στην κυριολεξία.
Οι ξένοι θεσμικοί χωρίστηκαν σε «ταύρους» και «αρκούδες» ενώ οι εγχώριοι αναλυτές εκτιμούν πως δεν θα καταλαγιάσουν οι μάχες στο ταμπλό. «Μία πρώτη ουσιαστική ανοδική αντίδραση καταγράφηκε, χθες, στον Τραπεζικό κλάδο, ενώ σήμερα θα αποκαλυφθούν στους τραπεζίτες οι λεπτομέρειες των ‘stress tests’. Η μεταβλητότητα θα διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα. Κρίσιμη θα είναι η διάσπαση της περιοχής των 870 – 880 μονάδων για τον Τραπεζικό δείκτη, ώστε να μπορούμε να συζητήσουμε για μεγαλύτερη ανοδική κίνηση στον κλάδο, Εκτιμούμε ότι οι τιμές των Τραπεζών στην παρούσα φάση θα επιστρέψουν δύσκολα στα προηγούμενα επίπεδα . Από την επόμενη εβδομάδα θα έχουμε και την πλήρη εικόνα των εταιρικών αποτελεσμάτων» σημείωναν από το τμήμα ανάλυσης της Merit Sec.
Δεν θα πάψουμε να υποστηρίζουμε ότι η τεχνική ανάλυση αποτελεί σημαντικό κομμάτι της μελέτης και του προγραμματισμού μέσω software για την συμμετοχή των επαγγελματιών στις συναλλαγές. Η εβδομάδα που πέρασε έφερε τους δείκτες σε επίπεδα πολύ κοντά στις τιμές των ΚΜΟ 200 ημερών (κοινός και εκθετικός) που αποτελούν σημαντικό δείκτη της δυναμικής που επικρατούσε και θα επικρατήσει στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. Ο κοινός 200άρης βρίσκεται μεταξύ των 731 και 734 μονάδων και ο εκθετικός μεταξύ 745,5 και 746 μονάδων. Ο ΓΔ στην τελευταία βδομάδα του άγριου Σεπτέμβρη βρέθηκε μεταξύ των 725,03 και 770,73 μονάδων κλείνοντας στις 755,61.
Από τις 3 Οκτωβρίου του 2016 που ο ΓΔ πέρασε πάνω από τον κοινό ΚΜΟ200 τον πλησίασε «επικίνδυνα» τον Νοέμβριο του 2016 και στο πρώτο δεκαήμερο του Φεβρουαρίου του 2017 και κινήθηκε ψηλότερα χωρίς πολλά – πολλά. Αν η τρίτη φορά που οι πιέσεις τον έφεραν μια ανάσα πάνω από τον ΚΜΟ200 θα είναι φαρμακερή θα φανεί στην αρχή του Οκτώβρη. Ενός μήνα, που όταν ο προηγούμενος είναι κλαδευτικός, γίνεται ανοδικός. Όλα παίζονται.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης εβδομάδας
ΗΠΑ ΕΥΡΩΠΗ ΚΟΣΜΟΣ
Ανθίζουν οι αγορές στο ένατο φθινόπωρο της μακράς ανόδου
Ο S&P 500 και ο Nasdaq προχώρησαν σε νέα επίπεδα ρεκόρ υψηλών την Παρασκευή, ενισχυμένοι από τα κέρδη των μετοχών τεχνολογίας ενώ κάθε ένας από τους βασικούς δείκτες της Wall Street έκλεισε το τρίμηνο με υπολογίσιμα κέρδη. Οι μετοχές του χρηματοοικονομικού τομέα εμφάνισαν άνοδο και έκλεισαν τη σύνοδο ψηλά μετά τις ειδήσεις για τη συνάντηση που είχε ο Πρόεδρος Donald Trump με το πρώην στέλεχος της Federal Reserve Kevin Warsh για να συζητήσει τον πιθανό διορισμό του ως πρόεδρο της Fed. Ο κλάδος ενισχύθηκε κατά 0,34%. Ο Πρόεδρος Trump δήλωσε αργότερα ότι είχε τέσσερις συναντήσεις στην αναζήτησή του για νέο πρόεδρο της Federal Reserve και θα αποφασίσει σε δύο ή τρεις εβδομάδες. Αυτό ήταν το μικροκλίμα της τελευταίας μέρας του μήνα και του τρίμηνου.
Οι προσδοκίες για μια ακόμη αύξηση των επιτοκίων πριν από το τέλος του έτους και το σχέδιο φοροαπαλλαγών της διακυβέρνησης Trump κυριάρχησαν στις αγορές για το μεγαλύτερο μέρος της εβδομάδας. Αξίζει να ληφθεί υπόψη ότι τα χρηματιστήρια είχαν έναν από τους λιγότερο ασταθείς Σεπτεμβρίους στην ιστορία, καθώς εξελίχθηκε σε μια συνέχιση των σχετικά πληκτικών συναλλαγών που ωστόσο τις διέκρινε μια θετική προκατάληψη για την κίνηση των τιμών προς τα πάνω.
Για το Σεπτέμβριο, ο δείκτης Dow κέρδισε 2,1%, ο S&P αυξήθηκε κατά 1,9% και ο Nasdaq προχώρησε +1,05%. Ο S&P και ο Dow κατέγραψαν οκτώ διαδοχικά ανοδικά τρίμηνα, και ο Nasdaq πέντε. Ο Dow σημείωσε άνοδο 4,9% για το τρίτο τρίμηνο, ο S & P προχώρησε 4% και ο Nasdaq κέρδισε 5,8%.
Η βιομηχανική παραγωγή της Κίνας τρέχει
Δεν ήταν ωστόσο μόνο από τις ΗΠΑ τα μηνύματα που διατήρησαν τη διάθεση για ανάληψη ρίσκου, η βιομηχανική δραστηριότητα στην Κίνα το Σεπτέμβριο εμφάνισε τον μεγαλύτερο ανοδικό βηματισμό σε βάθος πέντε ετών. Η κατασκευαστική δραστηριότητα της Κίνας αυξήθηκε το Σεπτέμβριο με τον ταχύτερο ρυθμό από το 2012, καθώς τα εργοστάσια ανέβασαν την παραγωγή της για να εκμεταλλευτούν την ισχυρή ζήτηση και τις υψηλές τιμές, χαλαρώνοντας τις ανησυχίες για επιβράδυνση, πριν από μια σημαντική σύνοδο επί της πολιτικής τον επόμενο μήνα.
Η παραγωγή, οι συνολικές νέες παραγγελίες και οι τιμές παραγωγού βελτιώθηκαν στο υψηλότερο επίπεδο για τουλάχιστον ένα χρόνο, ενώ η ανάκαμψη στον κατασκευαστικό τομέα έδειξε ότι η ανοδική πορεία στις Κατασκευές είναι αμείωτη.
Ο δείκτης των επίσημων διαχειριστών προμηθειών (PMI) που κυκλοφόρησε τελευταία αυξήθηκε σε 52,4 μονάδες το Σεπτέμβριο από 51,7 τον Αύγουστο και πολύ πάνω από το επίπεδο των 50 μονάδων που διαχωρίζει την ανάπτυξη από μια συστολή σε μηνιαία βάση.
Το υπουργικό συμβούλιο της Κίνας δήλωσε την Τετάρτη ότι θα ληφθούν ορισμένα μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των φορολογικών απαλλαγών και των στοχοθετημένων περικοπών των υποχρεωτικών αποθεματικών, ώστε οι τράπεζες να διευκολυνθούν για τη στήριξη των μικρών επιχειρήσεων. Οι κινεζικές αρχές βρίσκονται επίσης στη μέση μιας εκστρατείας για τη μείωση των κινδύνων από την ταχεία συσσώρευση χρέους που παράγεται από τα χρόνια των κινήτρων που παρέχονται για τόνωση της ανάπτυξης και τροφοδοτούνται με πιστώσεις. Η συνεχιζόμενη δύναμη του βιομηχανικού τομέα θα μπορούσε να δώσει στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής την εμπιστοσύνη να επιμείνουν στην προσπάθεια για απομόχλευση. Ωστόσο, η S&P υποβάθμισε την προηγούμενη εβδομάδα την πιστοληπτική ικανότητα της Κίνας, λέγοντας ότι η διαδικασία για αποσυμφόρηση του χρέους από την πλευρά της κυβέρνησης έχει προχωρήσει πιο αργά από ό, τι αναμενόταν, οδηγώντας σε υψηλότερους οικονομικούς και χρηματοοικονομικούς κινδύνους.
Η εβδομάδα σε αριθμούς
Στην τελευταία εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, ο S&P 500, κλείνοντας στις 2519,36 μονάδες, είχε επίδοση +0,68% και στο 2017 εμφάνισε κέρδη +12,53%. Ο Dow, με μεταβολή +0,25%, έκλεισε στις 22.405,09 μονάδες, στο 2017 απέδωσε +13,37%. Ο S&P400 κέρδισε +1,54% με επίδοση στο 2017 +8,15%, ανάλογα ο Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης, με μεταβολή +2,76%, εμφάνισε στο έτος επίδοση +9,85%. Ο δε Nasdaq, με άνοδο +1,07%, διαμόρφωσε κέρδη το 2017 στο +20,67%.
Ο χρυσός κινήθηκε πτωτικά, κατά -1,38%, στα 1282,50 δολάρια η ουγκιά με την απόδοσή του για το 2017 στο +11,33%. Παράλληλα το πετρέλαιο ενισχύθηκε +1,93%. Στο 2017 χάνει -4,18%.
Ο FTSE100 του Λονδίνου ενισχύθηκε +0,85% στη βδομάδα και κερδίζει πλέον στο 2017 +3,22%. Ο DAX κέρδισε +1,88%, με απόδοση στο 2017 +11,74%, ομοίως ο CAC ενισχύθηκε +0,92%, με απόδοση +9,61% την τρέχουσα χρονιά. Ο δείκτης IBEX της Ισπανίας ανέβηκε +0,74% και στο 2017 απέδωσε +11,01%. Ο δείκτης FTSE MIB στην Ιταλία με μεταβολή +0,73% στο 2017 κερδίζει +18,00%. Ο Bovespa της Βραζιλίας υποχωρώντας -1,45%, στο 2017 κερδίζει +23,36%, ενώ ο Bolsa του Μεξικού ανέβηκε +0,06%, έχει επίδοση στο 2017 +10,30%.
Ο Nikkei, με μεταβολή +0,29%, στο 2017 εμφάνισε άνοδο +6,50%. Ο δείκτης Kospi στη Νότια Κορέα είχε μεταβολή +0,24% και επίδοση για το 2017 +18,16%. Ο δείκτης Sensex στην Ινδία έχασε -2,00%, στο 2017 κατάφερε να κερδίζει +17,49%. Στο χρηματιστήριο του Χονγκ Κονγκ ο Hang Seng υποχώρησε -1,17% και στο 2017 κατέληξε με κέρδη +25,24%. Πτώση -0,11% εμφάνισε ο δείκτης του χρηματιστηρίου της Σαγκάης SSE Comp. Ind., με επίδοση στο έτος +7,90%.
Το Tax–Cut Plan
Την Πέμπτη οι αγορές δονήθηκαν θετικά από την αξιολόγηση των συνεπειών της φορολογικής πρότασης του Donald Trump που γνωστοποιήθηκε την Τετάρτη. Οι μετοχές των ΗΠΑ αυξήθηκαν σε επίπεδα ρεκόρ, ο δείκτης Russell 2000 της μικρής κεφαλαιοποίησης συνέχισε την άνοδό του μετά από άλμα 2% περίπου την Τετάρτη, αμέσως μετά την δημοσιοποίηση του σχεδίου μείωσης φόρου. Ο δείκτης είναι πάνω κατά 5% για το τρίμηνο.
Ο δείκτης spot dollar του Bloomberg είχε την τρίτη συνεχόμενη πτώση του, σχηματίζοντας απώλεια στο 2017 πάνω από 8%. Ο χρυσός διαπραγματεύθηκε κοντά στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Αύγουστο, με τον Σεπτέμβριο το χειρότερο μήνα του έτους. Το πετρέλαιο έπεσε κάτω από τα 51 δολάρια το βαρέλι και οι αποδόσεις των 10ετών κρατικών ομολόγων ήταν επίπεδη.
Αλλά και εκτός ΗΠΑ το γερμανικό και το γαλλικό χρέος ήταν χαμηλότερα. Το ευρώ σημείωσε την πρώτη άνοδο σε τέσσερις ημέρες, καθώς ο δείκτης περιφερειακής οικονομικής εμπιστοσύνης ανέβηκε σε επίπεδα υψηλών δεκαετίας, δίνοντας στους ιθύνοντες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πιο θετικά μηνύματα, καθώς αποφασίζουν για το μέλλον του προγράμματος αγοράς ομολόγων τους. Ο δείκτης Stoxx Europe 600 αυξήθηκε κατά 0,2%. Ο δείκτης DAX της Γερμανίας σημείωσε άνοδο 0,4%, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο και ο δείκτης MSCI All-Country World σημείωσε άνοδο 0,2%.
Οι αγορές έχουν εστιάσει την προσοχή τους σε ζητήματα άμεσα συνδεμένα με την πολιτική είτε αυτή αφορά την νομισματική πολιτική των μεγάλων Κεντρικών Τραπεζών είτε στην πολιτική των εκάστοτε κυβερνήσεων σε χώρες με πρωτεύοντα ρόλο στην παγκόσμια ανάπτυξη. Όσο αυτά τα πεδία επενδυτικού προβληματισμού εκπέμπουν θετική ενέργεια το melt-up μοιάζει να έχει συνέχεια εκνευρίζοντας τους οπαδούς της κατάρρευσης των αγορών λόγω των υπερβολικών κατά αυτούς αποτιμήσεων.
Ο αντίλογος
Η ιστορία αναμφίβολα προσφέρει διδάγματα σχετικά με τις επενδύσεις, αλλά δεν λέει ποιο μάθημα θα χρειαστεί να εφαρμοστεί και πότε. Η αναζήτηση των value stocks είναι καλός κανόνας, αλλά η αξία είναι υποκειμενική και ο ορισμός της μπορεί να αλλάξει. Σε πολύ κερδοσκοπικές αγορές, αξία, για τους περισσότερους, σημαίνει ότι «ανεβαίνει».
Οι Αμερικανοί επενδυτές δεν επιβραβεύουν τις εταιρείες που προσπαθούν για τη δημιουργία σταθερών κερδών, επιλέγοντας αντ ‘αυτού μια στρατηγική τοποθετήσεων σε μετοχές εταιριών που τις χαρακτηρίζει η φιλοσοφία “ανάπτυξη με υψηλό κόστος”.
Οι μετοχές υψηλής ποιότητας που έχουν επιλεγεί για τους ισχυρούς ισολογισμούς τους και τα σταθερά τους κέρδη έχουν ανέβει μόλις 12% φέτος, σύμφωνα με την Goldman Sachs Group, ενώ ο ευρύτερος δείκτης αναφοράς S & P 500 επέστρεψε 13,8%.
Όμως, οι επενδυτές δεν φαίνεται να σταματούν να ρίχνουν χρήματα σε εταιρείες που βελτιώνουν ταχύτερα τις πωλήσεις τους. Αυτή η ομάδα μετοχών που παρακολούθησε η Goldman Sachs έχει αυξηθεί κατά 20%.
Ο Brian Hayes, της Morgan Stanley & Co, δήλωσε ότι το φαινόμενο η ποιότητα να μην λειτουργεί τόσο καλά όσο κάποτε μπορεί να οφείλεται στο ότι όλο και περισσότερα κεφάλαια ακολουθούν τα “ποσοτικά” assets που βασίζονται στα ίδια στατιστικά δεδομένα για τη μέτρηση της ποιότητάς τους. Επιπλέον, είναι πιο δύσκολο για τους επενδυτές να εκτιμήσουν τι λέει μια αναφορά κερδών. Οι τεχνολογικοί γίγαντες, για παράδειγμα, αντλούν περισσότερο από την αξία τους αυτές τις μέρες από τις υπηρεσίες, τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας και την αξία εμπορικών σημάτων, στοιχεία παντελώς «άυλα» που μπορεί να είναι δύσκολο να εκτιμηθούν.
«Μετά από οκταετή κύκλο ανόδου βρισκόμαστε σε μια Αγορά Ταύρων με Περιπέτεια που πιθανώς τελειώνει άσχημα, ίσως είναι καιρός να σκεφτούμε αντίθετα από το πλήθος όσον αφορά την επένδυση». Σημείωνε ο Doug Kaas την περασμένη Δευτέρα. Όπως έγραψε ο James Surowiecki στο “Η σοφία των πλήθους”: “Η ποικιλομορφία και η ανεξαρτησία είναι σημαντικές επειδή οι καλύτερες συλλογικές αποφάσεις είναι το προϊόν της διαφωνίας και του διαγωνισμού, όχι της συναίνεσης ή του συμβιβασμού”.
ΧΑ
Η εβδομάδα ο μήνας και το τρίμηνο με «τραπεζο-γενή» πτώση
Η τελευταία εβδομάδα του Σεπτέμβρη ήταν πτωτική κατά -2,37% για τον ΓΔ, ενώ της τάξης του -3,2% ήταν οι απώλειες για 26άρη και FTSEM. Ωστόσο για δέκα blue chip που πρωταγωνιστούν συναλλακτικά ήταν ή του ύψους ή του βάθους. Τη μεγαλύτερη πτώση εμφάνισαν οι ΑΛΦΑ -13,02% που έχασε τον Σεπτέμβριο -21,6% και στο τρίτο τρίμηνο -22,69%, ΕΤΕ -10,31% που έχασε τον Σεπτέμβριο -15,84% και στο τρίτο τρίμηνο -13,81%, ΑΤΤ -7,35% που έχασε τον Σεπτέμβριο -32,98% και στο τρίτο τρίμηνο -47,06%, ΕΥΡΩΒ -6,62% που έχασε τον Σεπτέμβριο -17,53% και στο τρίτο τρίμηνο -23,67%, ΑΔΜΗΕ -6,12% που έχασε τον Σεπτέμβριο -11,54% και στο τρίτο τρίμηνο -17,86%, και ΠΕΙΡ -4,61% που έχασε τον Σεπτέμβριο -38,43% και στο τρίτο τρίμηνο -32,56%.
Για τη σύγκριση αναφέρουμε ότι ο ΓΔ με το -2,37% έχασε τον Σεπτέμβριο -8,46% και στο τρίτο τρίμηνο -8,27%, ο 26άρης με το -3,19% στη βδομάδα, έχασε τον Σεπτέμβριο -8,75% και στο τρίτο τρίμηνο -8,01%, ενώ ο FTSEM έπεσε -3,16% και έχασε τον Σεπτέμβριο -9,94% και στο τρίτο τρίμηνο -6,21%. Εύκολα διαπιστώνεται ότι οι θεσμικοί, που γνωρίζανε πως θα κλείσουν βιβλία για το μήνα και το τρίμηνο, την τελευταία εβδομάδα του τελευταίου μήνα του τρίτου τριμήνου πίεσαν τις μετοχές που αναφέραμε, που είναι οι τράπεζες του 26άρη και μια εταιρία που προέκυψε από την μετεξέλιξη της ΔΕΗ. Αυτές επιβάρυναν την αγορά και τον Σεπτέμβριο και συνολικά στο τρίμηνο αλλά η έμφαση δόθηκε το μήνα των Γερμανικών εκλογών και της κορύφωσης της ανησυχίας για τις τράπεζες, μέσω του σκεπτικισμού που γέννησε η «έναρξη» της τρίτης αξιολόγησης για το τρίτο μνημόνιο.
Η σημασία της περασμένης βδομάδας αποτυπώνεται και στην εικόνα των μετοχών που υψώθηκαν αισθητά σε μια πτωτική συστοιχία συνεδριάσεων. Είναι οι ΦΡΛΚ +8,89% στο πενθήμερο ενώ έχασε τον Σεπτέμβριο -2,0% και απέδωσε στο τρίτο τρίμηνο +0,17%, ΕΛΛΑΚΤΩΡ στο +6,80% ενώ έχασε τον Σεπτέμβριο -2,48% και απέδωσε στο τρίτο τρίμηνο +8,28%, ΛΑΜΔΑ +6,73% που κέρδισε τον Σεπτέμβριο +3,96% και απέδωσε στο τρίτο τρίμηνο +2,87%, ΣΑΡ με εβδομαδιαία άνοδο +4,73% που κέρδισε τον Σεπτέμβριο +3,25% και απέδωσε στο τρίτο τρίμηνο +1,64%, ΟΛΠ στο +4,03% που κέρδισε τον Σεπτέμβριο +2,50% και απέδωσε στο τρίτο τρίμηνο +3,69%, και ΜΟΗ με άνοδο βδομάδας +2,48% που κέρδισε τον Σεπτέμβριο +6,93% και απέδωσε στο τρίτο τρίμηνο +5,98%. Στην ουρά αυτής της ομάδας η ΜΥΤΙΛ που εμφάνισε άνοδο +1,71% ενώ τον Σεπτέμβριο έχασε -2,79% και στο τρίμηνο απέδωσε +1,09% και η ΓΕΚΤΕΡΝΑ στο +0,26% που έχασε τον Σεπτέμβριο -2,77% και -4,93% στο τρίμηνο.
Η ομάδα των blue chip με μεταβολή περίπου όσο των βασικών δεικτών είναι πενταμελής την αποτελούν οι ΔΕΗ -3,86% που έχασε τον Σεπτέμβριο -11,56% και -9,13% στο τρίμηνο, ΦΦΓΚΡΠ -3,21% που έχασε τον Σεπτέμβριο -12,01% και -14,07% στο τρίμηνο, ΕΛΠΕ -2,44% που έχασε τον Σεπτέμβριο -5,51% και -13,25% στο τρίμηνο, ΟΤΕ -2,20% που έχασε τον Σεπτέμβριο -4,39% και -2,94% στο τρίμηνο, και ΤΙΤΚ -2,15% που έχασε τον Σεπτέμβριο -10,19% και -13,52% στο τρίμηνο. Με πτώση στη βδομάδα μικρότερη των δεικτών αλλά υπολογίσιμη οι: ΜΠΕΛΑ -1,48% που έχασε τον Σεπτέμβριο -0,07% και -12,56% στο τρίμηνο, και ΟΠΑΠ -1,97% που έχασε τον Σεπτέμβριο -4,69% και -9,60% στο τρίμηνο. Η αποτύπωση της εικόνας των μετοχών που ενδιαφέρουν τους ξένους θεσμικούς που κυριάρχησαν και αυτό το τρίμηνο στις συναλλαγές συμπληρώνεται με εκείνες που εμφάνισαν οριακή πτώση και ήταν οι ΕΕΕ -0,84% που έχασε τον Σεπτέμβριο -1,77% αλλά κέρδισε +9,49% στο τρίμηνο, ΕΧΑΕ -0,61% που έχασε τον Σεπτέμβριο -4,50% και -14,08% στο τρίμηνο, ΓΡΙΒ -0,34% που έχασε τον Σεπτέμβριο -3,33% και -4,92% στο τρίμηνο, ΒΙΟ -0,34% που έχασε τον Σεπτέμβριο -10,27% αλλά κέρδισε +1,71% στο τρίμηνο, και ΑΡΑΙΓ -0,12% που κέρδισε τον Σεπτέμβριο +1,76% και έχασε -2,53% στο τρίμηνο.
Το τρίτο τρίμηνο ξεκίνησε με τον δεύτερο, μετά τον Ιανουάριο, πτωτικό μήνα στο 2017 που όμως ο Αύγουστος αναίρεσε τις απώλειές του. Αλλά ο Σεπτέμβρης ήταν μέσα στην παράδοση, αλλά έξω από όσα συνεβαίνανε στην υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτός διαμόρφωσε το σκληρότερο τρίμηνο του έτους. Σύμφωνα με εγχώριους παράγοντες ενεργοποιήθηκαν πωλήσεις από Αμερικανικά funds στις μετοχές των Ελληνικών Τραπεζών, χωρίς εκτόνωση σε κάποια επίπεδα τιμών, απελπίζοντας τους ιδιώτες επενδυτές στην κυριολεξία. Από τον Ιούλιο το ΔΝΤ ξεκίνησε μία κουβέντα στην οποία ζητούσε για τις Ελληνικές Τράπεζες έλεγχο των ποιοτικών τους στοιχείων (ΑQR). Η συζήτηση αυτή άρχισε να κλιμακώνεται λίγο πριν τις Γερμανικές εκλογές, με αποτέλεσμα να ακούγονται ακόμα και ποσά που χρειάζονται οι Ελληνικές Τράπεζες μέσα από μία νέα ΑΜΚ που κυμαίνονταν από τα 5 έως και τα 10 δις ευρώ.
Τότε αρκετοί διαχειριστές προχώρησαν σε ρευστοποιήσεις των Τραπεζικών μετοχών, με αποτέλεσμα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα οι τιμές τους να γκρεμιστούν. Μαζί και οι δείκτες για να είμαστε τώρα οριακά ως προς τη μεσοπρόθεσμη τάση που ήταν και είναι ανοδική με στήριξη τα επίπεδα που ορίζουν οι ΚΜΟ 200 ημερών κοινός και εκθετικός. Δεν υπήρξε κλείσιμο κάτω από τον ΚΜΟ200 (διακυμάνθηκε από τις 731,1ως τις 733,19) την περασμένη βδομάδα αλλά είχαμε τρία κάτω από τον εκθετικό (διακυμάνθηκε από τις 745,64 ως τις 745,83 μονάδες) και αμέσως μετά δυο πάνω.
Τεχνική ανάλυση – παράγωγα
Με απαισιόδοξα στοιχήματα στο ποδαρικό του Οκτώβρη
Στην εβδομάδα του τερματισμού του Σεπτεμβρίου και του τρίτου τριμήνου, προέκυψε αύξηση στους όγκους των ΣΜΕ και των options του 26άρη. Η εμφάνιση νέων πιέσεων στα Τραπεζικά blue chip, επηρέασε θετικά τους τζίρους. Ο FTSE26 κατέληξε στις 1980,64 μονάδες με εβδομαδιαία μεταβολή -3,19%. Στα options του, ο λόγος των calls προς τα puts έδειξε πως στο 1 put αντιστοιχούσε 1 call.
Οι όγκοι στα ΣΜΕ του δείκτη συνολικά, διαμορφώθηκαν σε 12.966 από 10.508 την προηγούμενη εβδομάδα. Οι ανοικτές θέσεις διαμορφώθηκαν στα 4546 συμβόλαια. Ο μέσος όγκος της σειράς Οκτωβρίου ήταν 2475 από 2049 συμβόλαια, με 4368 ανοικτές θέσεις. Η εκκαθάριση του ΣΜΕ Οκτωβρίου, ορίστηκε στις 1975,50 μονάδες, με προ-πορεία του 26άρη πάνω από 5 μονάδες. Διακινήθηκαν 591 ΣΜΕ λήξης Νοεμβρίου, με μέσο όγκο 118 από 53 ΣΜΕ και 178 από 149 ανοικτές θέσεις
Ο Απόστολος Μάνθος της Δυναμική ΑΧΕΠΕΥ για τον 25άρη : «Για τον δείκτη της υψηλής κεφαλαιοποίησης, είχαμε αναφέρει στην προηγούμενη εβδομαδιαία τεχνική ανάλυση ότι “αν δεν τμηθεί ανοδικά η περιοχή των 2050 μονάδων θα έπρεπε να περιμένουμε συνέχιση ης καθοδικής κίνησης προς το επίπεδο των 1947 μονάδων”. Όντως, στις συνεδριάσεις που ακολούθησαν ο δείκτης δε μπόρεσε να διασπάσει ανοδικά τις 2050 μονάδες, με αποτέλεσμα να μπει σε μια βίαιη καθοδική πορεία γράφοντας τιμές χαμηλότερα, μεν, των 1947 μονάδων (χαμηλότερο 1908 μονάδες) αλλά με γρήγορα ανοδικά αντανακλαστικά προς τις 2000 μονάδες.
Θετική η μέχρι τώρα συμπεριφορά του δείκτη στους πτωτικούς “κραδασμούς” πέριξ των 1960 με 1940 μονάδων αλλά για ευνόητους λόγους δε θα πρέπει να ξαναπεράσει από την περιοχή γιατί στατιστικά θα οδηγηθεί σε νέα πτωτική κίνηση προς το σημείο των 1880 μονάδων».
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Απόστολος Μάνθος της Δυναμική ΑΧΕΠΕΥ
Η εμφανής άρνηση του Γενικού Δείκτη, από την αρχή της εβδομάδος, να ενδώσει διαγραμματικά στο ανοδικό φλερτ των 780 μονάδων, έδωσε σημαντικούς πόντους στη δημιουργία πτωτικής κίνησης, προς τη πολύ σημαντική ζώνη στήριξης της άνοιξης του 2015 μεταξύ των 738 με 715 μονάδων.
Η επαφή με την εν λόγω περιοχή έχει φέρει, μέχρι στιγμής, μια πρώτη τεχνικά ανοδική αντίδραση προς την περιοχή των 760 μονάδων, δίχως όμως να πείθει ότι θα επανέλθει με αξιώσεις πάνω από τη κάτω πλευρά του προηγούμενου πλαγιοκαθοδικού καναλιού στις 775 με 780 μονάδες περίπου.
Σε αυτή τη φάση της Αγοράς το ζητούμενο για το “στρατόπεδο” των “Bears” είναι το “σύρσιμο” του Δείκτη προς την περιοχή των 715 μονάδων, καθώς μόνο έτσι θα καταφέρουν να “ξεκλειδώσουν” τον “κατηφορικό δρόμο “για τις 686 μονάδες.
Αντιθέτως η αποτύπωση ενός ισχυρού ανοδικού “πατήματος” πέριξ των 750 μονάδων, θα οδηγήσει εκ νέου το Γενικό Δείκτη προς το ψυχολογικό όριο των 800 μονάδων.
Όσον αφορά τον Τραπεζικό Δείκτη, το διαγραμματικό “Ripper” του Ελληνικού Χρηματιστηρίου, αυτό που θα μπορούσε να αλλάξει τα έντονα καθοδικά δεδομένα είναι η επιτυχημένη αρπαγή των 900 με 912 μονάδων. Όσο όμως παραμένει κάτω από το εν λόγω επίπεδο και κυρίως κάτω από το όριο των 860 μονάδων, η βραχυχρόνια τάση θα είναι πτωτική με πρώτο στόχο τις 665 μονάδες. Το δε βάλτωμα του δείκτη κάτω από τις 848 μονάδες για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι ένα πολύ αρνητικό σενάριο για το σύνολο των ενεργών ‘Buyers’, καθώς θα επιφέρει σταδιακή πτωτική σαθρότητα και στα υπόλοιπα ισχυρά ‘χαρτιά’ με ότι αυτό συνεπάγεται για το Γενικό Δείκτη και την Αγορά.
Ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta Sec
Οι Τράπεζες είναι και θα παραμείνουν η ‘αχίλλειος πτέρνα’ της Αγοράς. Ο κλάδος είναι “καταδικασμένος” να βρίσκεται στο επίκεντρο της φημολογίας και των ειδήσεων, καθώς το πρόσφατο χρηματιστηριακό και επιχειρηματικό παρελθόν δεν αφήνει πολλά περιθώρια εφησυχασμού, ενώ φαίνεται αδύναμος να κερδίσει την εμπιστοσύνη του επενδυτικού κοινού, όχι γιατί έχει καταφέρει να σταθεροποιηθεί και να πετυχαίνει μικρές και συστηματικές βελτιώσεις από τρίμηνο σε τρίμηνο, αλλά γιατί οι μελλοντικές εξελίξεις δημιουργούν θέμα ποσοτικοποίησης των επιδράσεων στους ισολογισμούς:
Η εφαρμογή του λογιστικού προτύπου 9, η διενέργεια του “τεστ αντοχής”, ο επιλεκτικός διαγνωστικός έλεγχος των προβληματικών δανείων (TARP) είναι ως τώρα οι γνωστές αλλαγές που θα επιδράσουν στους ισολογισμούς του 2017 και μετά.
Από εκεί και πέρα το ενδεχόμενο μιας επισκόπησης στοιχείων ενεργητικού (AQR), καθώς και η αλλαγή των στόχων επίτευξης μείωσης των επισφαλών εκθέσεων (NPEs) για το 2018, δημιούργησαν ένα επιπλέον “άγχος” στους επενδυτές που, όπως και στο παρελθόν, έσπευσαν να περιορίσουν την έκθεση τους στις Ελληνικές Τράπεζες.
Οι δηλώσεις της περασμένης Πέμπτης που άφησαν να φανεί ότι υπάρχει κάποια συμβιβαστική λύση στο τραπέζι, σε ότι αφορά την άσκηση του “AQR” έδωσαν λόγους για ένα ράλι ανακούφισης. Αυτό που μένει, ωστόσο, είναι οι έντονες διακυμάνσεις τόσο στην φάση των πωλήσεων, όσο και στην ανάκαμψη των τιμών, οι οποίες κάθε άλλο παρά ελκυστικές μπορούν να θεωρηθούν για συντηρητικά χαρτοφυλάκια μακροπρόθεσμης οπτικής. Γεγονός είναι πάντως ότι η πίεση που δέχθηκαν οι Τράπεζες δεν είχε ως μοναδική αφορμή την διεξαγωγή του AQR. Οι αρχικές εκτιμήσεις κερδοφορίας μετά την ολοκλήρωση δημοσίευσης των εξαμήνων, έχουν αναθεωρηθεί χαμηλότερα τουλάχιστον για το 2017. Οι εκτιμήσεις αναμένεται να προσαρμοστούν εκ νέου χαμηλότερα, με τα νέα δεδομένα των “τεστ” και του IFRS 9, γεγονός που μπορεί να θεωρηθεί ότι ενσωματώθηκε σε σημαντικό βαθμό στις αποτιμήσεις κατά το πρόσφατο “ξεπούλημα”.
Για τις Τράπεζες, ο χρόνος που απομένει μέχρι την ολοκλήρωση των σχετικών διαδικασιών είναι ένα στοιχείο διαχείρισης, καθώς μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα θα πρέπει αφενός να επανακτήσουν την εμπιστοσύνη της επενδυτικής κοινότητας (πωλήσεις χαρτοφυλακίων δανείων, εκδόσεις ομολόγων, στόχοι SSM), αφετέρου να διατηρήσουν την κερδοφορία τους (β’ εξάμηνο) σε κάποιο αξιοπρεπές επίπεδο που θα συνιστούσε βάση για την επόμενη χρονιά.
Στο δύσκολο αυτό εγχείρημα η Αγορά θα παραμείνει επιφυλακτική, μέχρι να υπάρξουν απτά δείγματα γραφής με πρώτο σημείο αναφοράς τα αποτελέσματα εννεαμήνου που θα ανακοινωθούν το Νοέμβριο.
Τεχνικά, ο Γενικός Δείκτης φλέρταρε με την αντιστροφή της μακροπρόθεσμης ανοδικής τάσης, απειλώντας την διάσπαση του κινητού μέσου όρου των 200 ημερών ο οποίος διέρχεται από τις 730 μονάδες. Οι συνεδριάσεις των δύο τελευταίων συνεδριάσεων πίεσαν ισχυρά τους ταλαντωτές οι οποίοι μπήκαν σε ζώνες υποτιμητικής υπερβολής, για πρώτη φορά κατά την διάρκεια του 2017. Ο σχηματισμός τοπικού πυθμένα έχει προς το παρόν θετικές ενδείξεις αποφόρτισης της προσφοράς, καθώς πραγματοποιείται διαγραμματικά με ήπιο τρόπο και με ελεγχόμενα επίπεδα “βηματισμού”.
Οι τζίροι στην τελευταία συνεδρίαση της εβδομάδας έδειξαν σημεία κορεσμού, σηματοδοτώντας, ενδεχομένως, κάποια “ανακωχή” μεταξύ πωλητών και αγοραστών.
Η ζώνη των 770 έως τις 785 μονάδες, είναι μέσα στις δυνατότητες του Γενικού Δείκτη εξαντλώντας το δυνητικό περιθώριο της ανοδικής αντίδρασης που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Το σενάριο συνέχισης της τεχνικής αντίδρασης που ξεκίνησε από τα χαμηλά των 725 μονάδων έχει προβάδισμα για την ερχόμενη εβδομάδα. Η αναίρεση αυτού του σεναρίου με κλείσιμο της Αγοράς κάτω από τον κινητό μέσο των 200 ημερών, θα αλλάξει άρδην τα τεχνικά δεδομένα βάζοντας το νέο όριο στήριξης της Αγοράς στις 700 μονάδες.
Από το επίπεδο αυτό ξεκίνησε τον Απρίλιο η άνοδος του Γενικού Δείκτη, ενώ με ήπια ανοδική κλίση διέρχεται από το ίδιο σημείο το κανάλι ανόδου που ξεκίνησε από τον Ιούλιο του 2016.
Σήμερα
Το ευρώ πιέστηκε στην Ασία σήμερα Δευτέρα 2/10, καθώς οι επενδυτές έδειξαν ανήσυχοι για την ψηφοφορία υπέρ της ανεξαρτησίας στην Καταλονία της Ισπανίας, αν και οι εκπληκτικά ισχυρές οικονομικές ειδήσεις από την Κίνα και την Ιαπωνία προσέφεραν στήριξη στις τιμές για μετοχές και βασικά προϊόντα.
Το ευρώ υποχώρησε 0,3% μετά την σφραγισμένη από βία ψηφοφορία με το ευρώ να αγοράζει 1,1773 δολάρια, με έλλειψη ρευστότητας στις αγορές από τις αργίες στις αγορές της Κίνας και της Νότιας Κορέας.
Το δολάριο ήταν πιο σταθερό απέναντι στο γιεν Ιαπωνίας στα 112,88 γιεν και αυξήθηκε κατά 0,3% απέναντι σε ένα καλάθι με νομίσματα στο 93,381. Ο χρυσός υποχώρησε στα 1.275,06 δολάρια η ουγκιά.
Το δολάριο ενισχύθηκε από την φήμη πως ο πρόεδρος Donald Trump θα μπορούσε να επιλέξει τον πρώην κυβερνήτη της Federal Reserve Kevin Warsh να διευθύνει την κεντρική τράπεζα. Ο διορισμός του πιθανά να οδηγήσει σε ταχύτερες αυξήσεις στα επιτόκια. Ο κίνδυνος ήταν αρκετός για να ωθήσει τις αποδόσεις των διετών κρατικών ομολόγων στο 1,503%, επίπεδα τιμών που δεν επισκέφθηκε από τα τέλη του 2008.
Οι μετοχές της Ασίας ήταν καλύτερα από τις τιμές των ομολόγων, αφού τα θετικά οικονομικά δεδομένα από την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα προκάλεσαν μεγάλη ικανοποίηση και προσδοκίες για σταθερή ανάκαμψη της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Ο ευρύτερος δείκτης μετοχών Asia-Pacific της MSCI εκτός της Ιαπωνίας πρόσθεσε 0,28%, ενώ τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης για τον S & P 500 αυξήθηκαν κατά 0,14%.
Ο βασικός δείκτης της Αυστραλίας σημείωσε άνοδο 1,1%, ενώ ο Nikkei της Ιαπωνίας σημείωσε άνοδο 0,2%, μετά από έρευνα των βιομηχάνων που έδωσε το μεγαλύτερο δυνατό φρόνημα σε μια δεκαετία.
Η κατασκευαστική δραστηριότητα της Κίνας αυξήθηκε με τον ταχύτερο ρυθμό από το Σεπτέμβριο του 2012.
