Του Κώστα Ιωαννίδη
Είναι βέβαιο πως η κατάσταση στην παγκόσμια οικονομία δεν είναι ρόδινη. Το ίδιο βέβαιο ήταν ότιοι Κεντρικές τράπεζες με πρώτη την ΕΚΤ αυτή τη βδομάδα και την Fed στην επόμενη θα προβούν σε αποφάσεις με στόχο την αναθέρμανση των οικονομιών που εποπτεύουν. Από τις αποφάσεις τους και από τις εξελίξεις στα «καυτά» ζητήματα για τους επενδυτές, θα εξαρτηθεί η πορεία των τιμών των μετοχικών αξιών. Υπάρχει όμως ήδη καταγραμμένη μια αλλαγή στις προτιμήσεις των θεσμικών σε παγκόσμια κλίμακα.
Στη Wall Street χθες, το ράλι στις ενεργειακές και βιομηχανικές μετοχές αντιστάθμισε την πτώση στους τομείς της τεχνολογίας και των ακινήτων με τους επενδυτές να ευνοούν τις μετοχές βάσει value και όχι growth. Αυτό αποτελεί μια σημαντική αντιστροφή μετά από πολλούς μήνες υπεραπόδοσης από τα μετοχές με προοπτικές ανάπτυξης όπως οι μετοχές τεχνολογίας. Η στροφή ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα, μετά την ανακοίνωση των εμπορικών συνομιλιών μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας τον Οκτώβριο και καθώς από την πληροφορία πως το βρετανικό κοινοβούλιο προχώρησε στην αποτροπή της αποχώρησης του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς συμφωνία.
Η αλλαγή στάσης ήταν επίσης εμφανής στις αγορές ομολόγων πριν από τις βασικές ανακοινώσεις Κεντρικών Τραπεζών, όπως η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα την Πέμπτη και η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ την επόμενη εβδομάδα.
Αυτή την μεταβολή του κλίματος αξίζει να δούμε και στην αγορά της Αθήνας η οποία κατάφερε να παρουσιάσει μια συσσώρευση ανάμεσα στις 849 και 878 μονάδες αλλά χθες υπήρξαν τόσες γενικευμένες πιέσεις ώστε να περάσει ο ΓΔ κάτω και από τις 846 μονάδες. Βέβαια ακολούθησε στις δημοπρασίες παρέμβαση στις τραπεζικές μετοχές που αντιμετωπίστηκαν σε όλη τη διάρκεια της συνόδου καλύτερα από αρκετά blue chip με βαρύτητα στο σχηματισμό της τιμής του 25άρη. Το ταμπλό έγραψε ξεκάθαρα πως το επενδυτικό κοινό του ελληνικού χρηματιστηρίου δεν έχει πετύχει την απαλλαγή από την αρνητική προκατάληψη που υπάρχει για τις επερχόμενες ΑΜΚ.
Αν κάποιοι επιμένουν να βλέπουν την τάση στο ΧΑ σαν συνάρτηση της εμπιστοσύνης των επενδυτών στις κυβερνητικές εξαγγελίες, τότε αυτοί και όσοι συμφωνούν με την οπτική τους, θα έχουν δυσκολία στην ερμηνεία της καθοδικής δυναμικής επί τρεις μέρες στη σειρά. Αλλά με δεδομένη την κυριαρχία των ξένων θεσμικών στην κεφαλαιοποίηση του 25άρη και την γνωστή εικόνα στο μετοχικό κεφάλαιο των συστημικών Τραπεζών δεν είναι απίθανο η εμφάνιση του πρωθυπουργού στη ΔΕΘ να μην ήταν το κυρίαρχο στα επενδυτικά τους κριτήρια.
Δεν είναι εύκρατο το κλίμα στην παγκόσμια κεφαλαιαγορά. Οι δε αναπτυσσόμενες αγορές μετοχών σε περίπτωση επιδείνωσης των ρυθμών της παγκόσμιας ανάπτυξης θα πληγούν περισσότερο. Στην Αθήνα ήταν σαφές από το μέσο της συνόδου πως θα είχε αύξηση ο τζίρος. Ο δε ΓΔ ξεκίνησε νευρικά, γρήγορα κινήθηκε πτωτικά και όρισε κατώτερο στις 849,21 μονάδες πριν τη συμπλήρωση μιας ώρας. Κατόπιν διέγραψε πορεία σχήματος Μ που γράφτηκε με τρεμάμενο χέρι και στις 16:24 ξεκίνησε η αναζήτηση νεότερου χαμηλού καθώς με τζίρο στα 44,4 εκατ. ευρώ ο ΓΔ ήταν στις 848,5 μονάδες με απώλειες -1,20%.
Από τη μέρα του τελευταίου μας σχολίου που περιλάμβανε αναφορές από πλειάδα εγχώριων αναλυτών το σαφές μήνυμα ήταν από την πλευρά της τεχνικής εικόνας της αγοράς. Σε όλες ζητούμενο ήταν η διατήρηση της τιμής του μέσου όρου πάνω από τις 850 μονάδες, όρος που ίσχυσε ως χθες και σαν οροφή στην πιθανή του κίνηση όριζαν ορισμένοι τις 880 και άλλοι τις 890 μονάδες. Η ανοδική κίνηση στα ασιατικά χρηματιστήρια και τα κέρδη στα ευρωπαϊκά χθες δίνει την ευκαιρία να φανεί πως τα χθεσινά ήταν αποτέλεσμα της απληστίας των ισχυρών παραγόντων. Δηλαδή όσων θέλησαν να αυξήσουν θέσεις, μαζεύοντας τις μετοχές εκείνων που απογοητεύτηκαν από την κίνηση των τιμών στις τελευταίες τρεις πτωτικές συνόδους, αν και παρεμβλήθηκε η σύμφωνα με πολλούς εγχώριους αναλυτές θετική εμφάνιση του νέου πρωθυπουργού στη ΔΕΘ.
Η επίδραση της δυναμικής της περασμένης μέρας
ΗΠΑ
Μικτά πρόσημα στη Wall Street για δεύτερη διαδοχική συνεδρίαση καθώς οι εξελίξεις στον Λευκό Οίκο προβληματίζουν τους επενδυτές. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ απέλυσε τον τρίτο του σύμβολο σε θέματα ασφάλειας.
Ο Πέτερ Ναβάρο, σύμβουλος του Λευκού Οίκου σε θέματα εμπορίου, κάλεσε τους επενδυτές να επιδείξουν υπομονή ενόψει των διαπραγματεύσεων ΗΠΑ-Κίνας που έχουν προγραμματιστεί για τον επόμενο μήνα. Επίσης τόνισε πως πιστεύει ότι η Κίνα θέλει πραγματικά να καταλήξει σε εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ.
Ο Dow Jones ενισχύθηκε +0,28% ή 74 μονάδες στις 26.909,43, ο S&P σημείωσε οριακή άνοδο 0,03% στις 2.979,39 μονάδες ενώ ο Nasdaq κινήθηκε χαμηλότερα μόλις -0,04% στις 8.084,16 μονάδες.
Στον βιομηχανικό δείκτη, τη μεγαλύτερη άνοδο σημείωσαν οι μετοχές των Dow Inc. (+4%) και Boeing (+2,8%) ενώ τη μεγαλύτερη πτώση κατέγραψαν οι τίτλοι των McDonalds (-3,7%) και Visa Inc. (-3,4%).
Στην αγορά συναλλάγματος, το δολάριο σημείωσε άνοδο μόλις 0,1% έναντι του ευρώ στο 1,1040 δολάρια από 1,1048 την προηγούμενη μέρα. Στην αγορά ομολόγων, η απόδοση του 10ετούς ενισχύθηκε κατά επτά μονάδες βάσης στο 1,71%.
ΕΥΡΩΠΗ
Ανοδικά κινήθηκαν οι ευρωπαϊκές αγορές εν αναμονή της συνεδρίασης της ΕΚΤ και μετά τη νέα ήττα του Μπόρις Τζόνσον στο βρετανικό κοινοβούλιο.
Στην τελευταία συνάντηση της ΕΚΤ, του Ιουλίου, υπήρξε δέσμευση ότι θα παρουσιάσει ένα πακέτο μέτρων χαλάρωσης, καθώς προσπαθεί να ζωντανέψει την ανάπτυξη και να οδηγήσει υψηλότερα τον πληθωρισμό.
Στις αγορές μετοχών, ο δείκτης Stoxx 600 ενισχύθηκε +0,1% στις 386,10 μονάδες, ο FTSE 100 στο Λονδίνο σημείωσε άνοδο +0,44% στις 7.267,95 μονάδες, ο DAX 30 στη Φρανκφούρτη κινήθηκε υψηλότερα +0,35% στις 12.268,71 μονάδες και ο CAC 40 στο Παρίσι κατέγραψε κέρδη μόλις +0,08% στις 5.593,21 μονάδες.
Ενώ στα χρηματιστήρια της περιφέρειας του ευρώ, ο δείκτης IBEX της Μαδρίτης κινήθηκε υψηλότερα +0,75% στις 9.078,20 μονάδες ενώ ο δείκτης MIB στο Μιλάνο κατέγραψε απώλειες -0,55% στις 21.869,01 μονάδες.
ΧΑ
Στην δεύτερη συνεδρίαση της εβδομάδας, οι θεσμικοί μετά από άνοιγμα στις 857,04 μονάδες με καθοδικό χάσμα 1,76 μονάδων που έγινε και μέγιστο μέρας, προκάλεσαν την εγγραφή του κατώτερου για το μέσο όρο στις 845,88 μονάδες, στις 16:55. Ήταν τελικά πλάγια η κίνηση του ΓΔ από την έναρξη ως τις 16:15, ανάμεσα στις 849 και τις 856 μονάδες. Η καθοδική κίνηση στο τέλος τον οδήγησε κάτω και από τις 846 μονάδες. Το κλείσιμο έγινε ψηλότερα, με κινήσεις σκοπιμότητας στις δημοπρασίες.
Ο ΓΔ δεν πέρασε ούτε στιγμή σε θετικό πεδίο. Η καθοδική κίνηση σε αρνητικό πεδίο τον έφερε κάτω από τις 850, δυο φορές στις 11:22 και μόνιμα μετά τις 16:17. Ήταν συνεδρία με σταθερότητα της ζήτησης σε ελάχιστες μετοχές του 25άρη που δεν αυξήθηκαν προς το τέλος. Ήτοι οι ΑΛΦΑ +1,37%, ΣΑΡ +1,23% και ΑΡΑΙΓ 0,00%. Οι τράπεζες δεν ήταν στο επίκεντρο της προσφοράς διαρκώς. Αντίθετα ως τις 16:15 περίπου ο Τραπεζικός Δείκτης εμφάνιζε κέρδη. Κατέληξε δε στις 768,77 μονάδες με μεταβολή +0,10%.
Οι μετοχές του 25άρη που συνέβαλλαν πτωτικά, ήταν οι ΛΑΜΔΑ -8,84%, ΤΕΝΕΡΓ -4,99%, ΔΕΗ -4,14%, ΕΛΛΑΚΤΩΡ -3,94%, ΒΙΟ -2,58%, ΕΕΕ -2,36% και ΑΔΜΗΕ στο -2,29%. Τη σύνοδο σφράγισε συναλλακτικό ενδιαφέρον καλύτερο της προηγούμενης συνεδρίας, με συναλλαγές σε πακέτα αξίας 2,763 εκατ. ευρώ (για ΕΥΡΩΒ, ΜΟΗ και ΟΤΟΕΛ). Η δε δυναμική στα ελληνικά ομόλογα αναφοράς δεν βοήθησε αφού η απόδοση του δεκαετούς αναφοράς από 1,61% κατέληξε στο 1,65%. Το αποτέλεσμα της συνόδου για την κεφαλαιοποίηση του ΧΑ ήταν πτωτικό αφού κατέληξε στα 58,636 δις ευρώ.
Ο ΓΔ με μεταβολή -1,05% οδηγήθηκε στις 849,81 μονάδες και ο 25άρης έκλεισε στις 2103,82 με μεταβολή -1,08%. Ο τζίρος διαμορφώθηκε στα 58,975 εκατ. ευρώ και στις μετοχές 25άρη, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα πακέτα, κατευθύνθηκαν 49,075 εκατ. ευρώ και στου FTSEM 1,753 εκατ. ευρώ. Το πλήθος των ανοδικών ανήλθε σε 31, των καθοδικών 75 και 22 ήταν οι σταθερές.
Τεχνική ανάλυση παράγωγα
Πάνω σε ζώνη στήριξης έκλεισε ο 25άρης με πιθανή μια αντίδραση σήμερα
Στην δεύτερη σύνοδο της εβδομάδας, οι επενδυτές όρισαν άνοιγμα με πτωτικό χάσμα 7,4 μονάδων στις 2119,10. Είχαμε στις 12:07 εγγραφή μέγιστου στις 2119,67 μονάδες. Ενώ η εμφάνιση του ελάχιστου στις 2093,26, έγινε στις 16:55. Το κλείσιμο στις 2103,82 μονάδες αντιστοιχεί σε μεταβολή -1,08%. Ο τζίρος στα παράγωγα ανήλθε στα 19,515 εκατ. ευρώ.
Στα ΣΜΕ του 25άρη για τη σειρά Σεπτεμβρίου, υπήρξε όγκος 1233 ΣΜΕ, με ανώτερο τις 2124,25, κατώτερο τις 2095,50 και τελευταίες πράξεις στις 2112,00 από 2127,00 μονάδες. Υπήρξε ενδιαφέρον για τη σειρά Οκτωβρίου με 851 ΣΜΕ με ανώτερο τις 2129,75 και κατώτερο τις 2099,00 με τελευταίες πράξεις στις 2113,25 από 2136,75 μονάδες. Διακινήθηκαν επίσης 2 συμβόλαια της σειράς Νοεμβρίου. Για τη σειρά Σεπτεμβρίου άφησαν ανοιχτά 15.642 ΣΜΕ και για την επόμενη σειρά 899.
Στα calls του ίδιου δείκτη λήξης Σεπτεμβρίου ο όγκος ανήλθε στα 10 συμβόλαια, για τιμές εξάσκησης από τις 2050 ως τις 2150 μονάδες. Για την επόμενη σειρά ο όγκος διαμορφώθηκε στα 24 συμβόλαια για τιμή εξάσκησης στις 2150 και τις 2200 μονάδες. Στα δικαιώματα πώλησης της σειράς Σεπτεμβρίου, ο όγκος ήταν 29 συμβόλαια για τιμές εξάσκησης από τις 1975 ως τις 2150 μονάδες. Για την επόμενη σειρά (Οκτωβρίου) διακινήθηκαν 21 για τιμές εξάσκησης στις 2000 και τις 2150 μονάδες.
Στα ΣΜΕ επί μετοχών ξεχώρισαν τα ΣΜΕ της ΑΛΦΑ με 11341 για την σειρά Σεπτεμβρίου και 583 για την επόμενη, της ΕΤΕ με 6333 και 560, της ΕΥΡΩΒ με 5461 και 2622 για τη σειρά Δεκεμβρίου, της ΠΕΙΡ έφθασαν τα 2111 και 274, της ΜΙΓ τα 1626 και της ΔΕΗ τα 2014 και 614 λήξης Δεκεμβρίου.
Δεν θα είναι η πρώτη φορά που ο 25άρης θα αντιδράσει αφού πρώτα περάσει από την ζώνη μεταξύ των 2085 και 2101 μονάδες. Εκεί οδηγήθηκε στις 15 και τις 16 Ιουλίου και μετά αναπήδησε ως τις 2229 στις 31 Ιουλίου. Εκεί επίσης χτύπησε στις 3 Σεπτεμβρίου και αναπήδησε στην κορύφωση της Παρασκευής ως τις 2176,3 μονάδες. Κάθε πέρασμα διάρκειας δυο συνόδων κάτω από τη ζώνη αυτή, θα ανοίξει το δρόμο για τις 2000 μονάδες. Οι Τράπεζες όμως από χθες έδειξαν πολύ μεγάλη ανθεκτικότητα στις πιέσεις και δεν αποκλείεται να αποτελέσουν τη βάση για μια αντίδραση σήμερα αν συνεχίσει να την «επιτρέπει» η ατμόσφαιρα των συναλλαγών στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια.
Σχόλια εγχώριων αναλυτών
Ο Δημήτρης Τζάνας Δ/ντης Επενδύσεων Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ το δεύτερο σχόλιό του για τον Σεπτέμβριο τιτλοφόρησε:
ΜΕ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ ΣΤΡΑΜΜΕΝΟ ΣΤΙΣ ΚΕΝΤΡΙΚΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ…
Η ομιλία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ ήταν κατά γενική ομολογία στη σωστή κατεύθυνση καθώς συμπεριέλαβε πλειάδα αναγγελιών που αφορούν φορολογικές ελαφρύνσεις από κοινού με αναφορές σε επενδυτικά σχέδια και με διαρκή την επιδίωξη για απάλειψη των εμποδίων για επιχειρηματική δράση. Παράλληλα, η προώθηση του προγράμματος αποκρατικοποιήσεων με αιχμή τις ενεργειακές εταιρείες ΕΛΠΕ και ΔΕΠΑ, λειτουργούν σαν πιλοτικές δράσεις που σύντομα μπορούν να ολοκληρωθούν καθώς το «νέο πακετάρισμα» τις καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικές. Παράλληλα, η επιτυχής διεξαγωγή του διαγωνισμού για το Καζίνο του Ελληνικού στις αρχές Οκτωβρίου θα δώσει πειστικό μήνυμα για σύντομη έναρξη των εργασιών του έργου στις αρχές το 2020. Έτσι, ο πήχης του προσδοκώμενου ρυθμού ανάπτυξης μπορεί να αναβαθμιστεί αισθητά ψηλότερα από το σημερινό 2%.
Όμως, παρά την εμφανή ύπαρξη θετικών εσωτερικών καταλυτών το ελληνικό χρηματιστήριο συνεχίζει να συσσωρεύει, με τις συναλλαγές να παραμένουν υποτονικές και τους αγοραστές να μην εμφανίζονται. Σαν αποτέλεσμα, οι πωλητές επικρατούν στις περισσότερες αντιπαραθέσεις οδηγώντας το Γενικό Δείκτη χαμηλότερα και καθιστώντας το σενάριο της επαναπροσέγγισης των 900 μονάδων α για το επόμενο διάστημα. Μάλιστα, η αποχή των αγοραστών από τους τραπεζικούς τίτλους αλλά και τους λοιπούς τίτλους της υψηλής κεφαλαιοποίησης, περιλαμβάνει και τους τίτλους μεσαίας και μικρής κεφαλαιοποίησης για τους οποίους οι συναλλαγές είναι πλέον ελάχιστες. Έτσι, επανέρχονται τα σενάρια που αναφέρονται στα επίπεδα στήριξης του Γ.Δ. με την περιοχή των 850 μονάδων να έχει κρίσιμη σημασία.
Η παραπάνω συμπεριφορά του ελληνικού χρηματιστηρίου έχει εμφανή εξήγηση, που δεν είναι άλλη από τις εξελίξεις των διεθνών αγορών από την πορεία των οποίων, ιδιαίτερα των αναδυομένων, έχει άμεση εξάρτηση και η ελληνική. Στην παρούσα φάση, η υπόθεση του Brexit έχει προσλάβει ιδιαίτερα δραματικό χαρακτήρα καθώς το κοινοβούλιο αποφάσισε να αποκλείσει το ενδεχόμενο εξόδου χωρίς συμφωνία αλλά τον Μπόρις Τζόνσον να μην το αποδέχεται και να το οδηγεί σε αναστολή εργασιών ! Είναι επομένως πιθανό να υπάρξουν απρόβλεπτες εξελίξεις με το ενδεχόμενο μιας χρονικής παράτασης να παραμένει πιθανό. Παράλληλα, οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες (περιοχή Συρίας., Περσικός Κόλπος αλλά και Αιγαίου) παραμένουν στο επίκεντρο, ενώ ουδείς μπορεί να πιθανολογήσει το χρόνο στον οποίο ΗΠΑ και Κίνα θα συνάψουν συμφωνία για τα εμπορικά ζητήματα.
Ενόψει των παραπάνω δεδομένων, η επενδυτική κοινότητα στρέφει το βλέμμα της προς τις Κεντρικές Τράπεζες. Τόσο ο Μάριο Ντράγκι της ΕΚΤ όσο και ο Πάουελ της Federal αναμένεται να προβούν σε δράσεις χαλάρωσης της νομισματικής πολιτικής (πακέτο ποσοτικής χαλάρωσης, μείωση επιτοκίων). Ωστόσο, έχει γίνει φανερό ότι τα όρια της νομισματικής πολιτικής έχουν σχεδόν εξαντληθεί και είναι αναγκαίο να υπάρξουν «άλλες δράσεις» από τις κυβερνήσεις ώστε να αποφευχθεί απογοήτευση στις διεθνείς αγορές που υπό προϋποθέσεις μπορεί να προκαλέσει και αναταραχή. Ευλόγως, οι διαχειριστές συνεχίζουν την πολιτική αποεπένδυσης από μετοχικούς τίτλους, προκρίνοντας την αυξημένη διατήρηση ρευστών διαθεσίμων και τη επέκταση των τοποθετήσεων στα «ασφαλή καταφύγια», όπως παραδοσιακά είναι ο χρυσός και το ασήμι.
Σήμερα
Οι ασιατικές χρηματιστηριακές αγορές εμφάνισαν θετικές μεταβολές και οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν σήμερα Τετάρτη 11/9, καθώς οι ελπίδες για μείωση των εντάσεων μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας και ο μειωμένος κίνδυνος από ένα άτακτο Brexit ώθησαν τους επενδυτές να επωφεληθούν πριν από σημαντικές συναντήσεις για χάραξη πολιτικής της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας και αργότερα των ΗΠΑ.
Στο ξεκίνημα των συναλλαγών, ο ευρύτερος δείκτης μετοχών της Asia Pacific Asia Pacific εκτός Ιαπωνίας αυξήθηκε κατά 0,10% αλλά στις 9:15 δική μας ώρα είχε μεταβολή +0,61%, ενώ ο Nikkei της Ιαπωνίας αυξήθηκε κατά 0,32% αλλά στις 9:15 δική μας ώρα είχε μεταβολή +0,81%.
Οι αποδόσεις των ομολόγων των ΗΠΑ σημείωσαν άνοδο την Τετάρτη, με την απόδοση των 10ετών κρατικών ομολόγων να αυξάνεται κατά περισσότερο από 10 μονάδες βάσης σε υψηλό για ένα μήνα στο 1,745%. Τελευταία στην Ασία έφτασε στο 1,726%. Στην Ευρώπη, η απόδοση του τριετούς γερμανικού ομόλογου αναφοράς πέρασε για πρώτη φορά σε θετικό έδαφος από τις 5 Αυγούστου.
Οι επενδυτές είχαν αγοράσει ομόλογα επί πολλές εβδομάδες με βάση τις προσδοκίες ότι η ΕΚΤ θα προσφέρει κίνητρα με μείωση των επιτοκίων κατά τουλάχιστον 10 μονάδες βάσης. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των Η.Π.Α. αναμένεται επίσης να αποφασίσει περικοπή επιτοκίων την επόμενη εβδομάδα.
Η Γερμανία διεμήνυσε επίσης για την ετοιμότητά της να χαλαρώσει την μόνιμη αντίθεσή της στις δαπάνες για τη στήριξη της οικονομίας που δημιουργούν ελλείμματα, οδηγώντας σε φήμες ότι το Βερολίνο θα μπορούσε να εκδώσει περισσότερο χρέος και να περιορίσει την όρεξη για γερμανικά ομόλογα. Ο υπουργός Οικονομικών Olaf Scholz δήλωσε την Τρίτη ότι η χώρα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια πιθανή οικονομική κρίση εισάγοντας δισεκατομμύρια ευρώ στην οικονομία.
