Από την έντυπη έκδοση
Στη Σοφία Εμμανουήλ
[email protected]
«Τα ελληνικά πανεπιστήμια δεν βασίζονται στην “αμοιβαία ευθύνη”, δηλαδή στο σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης όπου τα ιδρύματα επιλέγουν τους φοιτητές τους και οι φοιτητές επιλέγουν τα ιδρύματά τους. Το να αφεθούν ελεύθερα τόσο τα ιδρύματα όσο και οι φοιτητές να κάνουν επιλογές θα συνέβαλε στη σύγκλιση μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας» σύμφωνα με τον πρόεδρο του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος David G. Horner, PhD.
«H βέλτιστη κίνηση θα ήταν να επιτραπούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα και να αυξηθεί η αυτονομία των ελληνικών πανεπιστημίων» τονίζει στη «N» ο κ. Horner, που μιλά επίσης για τις δεξιότητες που θα επιτρέψουν στους αποφοίτους να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των εργοδοτών και για τις πρωτοβουλίες του κολλεγίου -που επιπλέον προσφέρει προγράμματα οικονομικής βοήθειας που θα φτάσουν τα 6 εκατ. ευρώ το 2017/18-, που στοχεύουν σε μια βιώσιμη οικονομία – αναγκαία μετάβαση από το brain drain στο brain gain.
Το χάσμα μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας εμφανίζει διαχρονικές αδυναμίες. Ποιο, κατά τη γνώμη σας, είναι το πρόβλημα και πώς θα γεφυρωθεί το χάσμα;
«Η οικονομία του 21ου αιώνα δημιουργεί καθολικές προκλήσεις για όλα τα συστήματα ανώτατης εκπαίδευσης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Η παγκοσμιοποίηση και οι καινοτομίες στην τεχνολογία αλλάζουν τα ζητούμενα στην εργασία με τρόπους που δεν έχουμε ξαναδεί. Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα χρειάζεται να είναι συντονισμένα με τις διαρκώς μεταβαλλόμενες ανάγκες στην αγορά και επίσης να είναι επαρκώς ευέλικτα και επαρκώς αυτόνομα ώστε να τροποποιούν με τη σειρά τους τα προγράμματα διδασκαλίας και τις παιδαγωγικές μεθόδους ώστε να ανταποκριθούν σε αυτές τις ανάγκες.
Από τη μεριά τους, πρέπει και οι φοιτητές να είναι ελεύθεροι να επιλέγουν ακαδημαϊκά προγράμματα που ταιριάζουν στα ενδιαφέροντα και στις ικανότητές τους, καθώς και το πού βλέπουν ρεαλιστικές ευκαιρίες εργασίας. Στα “αμοιβαίας ευθύνης” συστήματα ανώτατης εκπαίδευσης (όπως το αμερικανικό σύστημα) τα ιδρύματα επιλέγουν τους φοιτητές τους και οι φοιτητές επιλέγουν τα ιδρύματά τους. Το τρέχον ελληνικό σύστημα, τουλάχιστον στα ελληνικά πανεπιστήμια, δεν βασίζεται σε αυτή την “αμοιβαία ευθύνη”. Το να αφεθούν ελεύθερα τόσο τα ιδρύματα όσο και οι φοιτητές να κάνουν επιλογές θα ήταν ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση της σύγκλισης μεταξύ προσφοράς και ζήτησης».
Πιστεύετε ότι οι υποψήφιοι στην αγορά εργασίας διαθέτουν επαρκή εφόδια και ικανότητες;
«Οι απόφοιτοι της ανώτερης εκπαίδευσης χρειάζονται τόσο τις δεξιότητες, όσο και ένα στέρεο πνευματικό υπόβαθρο. Για κάποιες πρώτης απασχόλησης θέσεις, ειδικά τεχνικής φύσης, είναι απαραίτητες ειδικές δεξιότητες ή και προσόντα. Μακροπρόθεσμα, όμως, οι πιο σημαντικές δεξιότητες είναι αυτές που θα αντέξουν στον χρόνο (π.χ., η ικανότητα για κριτική σκέψη, το να διατυπώνει κανείς τις σκέψεις του με σαφήνεια και πειθώ με τη χρήση διαφορετικών μέσων, η ικανότητα να συνεργάζεται κανείς αποτελεσματικά με τους άλλους, η διαρκής μάθηση). Αυτές οι ικανότητες θα επιτρέψουν στους αποφοίτους να προσαρμοστούν στις μεταβαλλόμενες απαιτήσεις των εργοδοτών σε βάθος χρόνου.
Επιπλέον, κάθε απόφοιτος ιδανικά θα πρέπει να διαθέτει μια στοιχειώδη κατανόηση των βασικών τομέων του επιστητού και της δημιουργικής έκφρασης (για παράδειγμα των φυσικών, των κοινωνικών και των ανθρωπιστικών επιστημών, των τεχνών) καθώς και μια γνώση της ποικιλομορφίας του ανθρώπινου πολιτισμού και της σημασίας της ηθικής ευθύνης – αυτοί είναι οι βασικοί πυλώνες αυτού που αποκαλώ “στέρεο πνευματικό υπόβαθρο”. Τα στοιχεία που έχουμε από την αγορά δείχνουν ότι, σε πολλές περιπτώσεις, οι εργοδότες δυσκολεύονται να βρουν αρκετούς υποψήφιους με τα παραπάνω εφόδια και δεξιότητες».
Τα τελευταία χρόνια, η ιδιωτική εκπαίδευση στην Ελλάδα έχει υποστεί σημαντικές θεσμικές αλλαγές. Πιστεύετε ότι υπάρχουν σοβαρά λάθη/ζητήματα που πρέπει να ληφθούν υπόψη; Τι είδους μεταρρύθμιση θεωρείτε πως είναι απαραίτητη;
«Αρχής γενομένης από τις μεταρρυθμίσεις που εισήγαγε η ελληνική κυβέρνηση τον Ιούλιο του 2008 (και πρώτο μήνα της θητείας μου ως προέδρου του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος), η γενική τάση δείχνει μια μεγαλύτερη δεκτικότητα προς την ιδιωτική ανώτατη εκπαίδευση. Εάν ο στόχος είναι η εισαγωγή μεγαλύτερης “αμοιβαίας ευθύνης” στο ελληνικό σύστημα ανώτατης εκπαίδευσης, είμαι σίγουρος ότι κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση.
Μακροπρόθεσμα, η βέλτιστη κίνηση θα ήταν να καταργηθεί το άρθρο 16 και να επιτραπούν τα ιδιωτικά πανεπιστήμια στην Ελλάδα (καθώς και η αύξηση της αυτονομίας των ελληνικών πανεπιστημίων). Βραχυπρόθεσμα, και για να κινηθούμε προς μια πιο εποικοδομητική κατεύθυνση, υπάρχουν πολλές διατάξεις στον τρέχοντα ελληνικό νόμο που δεν απαιτούνται από το άρθρο 16 και οι οποίες επιδέχονται τροπολογία (π.χ., η άρση της απαγόρευσης για τους καθηγητές των κρατικών πανεπιστημίων να διδάσκουν σε ιδιωτικά κολλέγια).
Πού έγκειται η ανταγωνιστικότητα της εκπαιδευτικής εμπειρίας στην ιδιωτική εκπαίδευση; Πόσο σημαντική είναι η διεθνής εμπειρία για τους φοιτητές (ή μήπως ενισχύει το φαινόμενο του brain drain);
«Εξ όσων γνωρίζω, το προφίλ του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος είναι μοναδικό ανάμεσα στα ιδιωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα και πιο ανταγωνιστικό σε σχέση με την εκπαιδευτική εμπειρία που προσφέρεται από τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια. Για παράδειγμα, έχουμε περισσότερους από 3.000 προπτυχιακούς φοιτητές από 70 χώρες, φοιτητές του προγράμματος ανταλλαγής από 150 διεθνή πανεπιστήμια και κολλέγια, περισσότερους από 700 μεταπτυχιακούς φοιτητές (από το Deree και το Alba), πρόγραμμα διεθνούς και εγχώριας πρακτικής άσκησης σε κορυφαίες πολυεθνικές εταιρείες, πρόγραμμα σπουδών στο εξωτερικό σε συνεργασία με διεθνούς φήμης πανεπιστήμια (Cornell, Emory, Stanford), ένα δίκτυο 54.000 αποφοίτων σε όλο τον κόσμο… Η “διεθνοποίηση” (αποστολή/υποδοχή φοιτητών και διδακτικού προσωπικού, καθώς και ασκουμένων στο πλαίσιο του προγράμματος διεθνούς πρακτικής άσκησης) αποτελεί μία από τις κύριες προτεραιότητές μας τα τελευταία χρόνια. Θεωρούμε αυτές τις εμπειρίες ανεκτίμητες για την προετοιμασία των φοιτητών και την επιτυχία τους στην παγκόσμια αγορά εργασίας και, εντέλει, για την ανάπτυξη της Ελλάδας ως μιας βιώσιμης οικονομίας του 21ου αιώνα – μία αναγκαία μετάβαση από το brain drain στο brain gain».
Πώς συνδυάζετε τον μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα στο Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος;
«Το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος είναι οργανωμένο πανομοιότυπα με τα πιο φημισμένα ιδιωτικά κολλέγια και πανεπιστήμια των ΗΠΑ (Amherst, Harvard, Princeton, Yale, MIT, University of Chicago, Stanford, Williams), δηλαδή ως μη κερδοσκοπικό εκπαιδευτικό ίδρυμα. Από άποψη λειτουργίας, σημαίνει ότι η ανώτατη αρχή αποτελείται από ένα εθελοντικό, μη αμειβόμενο Συμβούλιο Επιτρόπων στο οποίο αναφέρεται ο πρόεδρος. Σημαίνει, επίσης, ότι κανένα από τα έσοδα του κολλεγίου δεν πηγαίνει σε μετόχους – διότι δεν υπάρχουν μέτοχοι ούτε ιδιοκτήτες. Τα αμερικανικά μη κερδοσκοπικά εκπαιδευτικά ιδρύματα μερικές φορές αναφέρονται ως “ανεξάρτητα” μάλλον παρά ως “ιδιωτικά”, ώστε να αποσαφηνίζεται ότι ο σκοπός τους δεν είναι το οικονομικό κέρδος υπέρ ενός ατόμου ή ομάδας ατόμων. Υπ’ αυτή την έννοια, ο σκοπός ή η αποστολή του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος μοιάζει περισσότερο με αυτή των ελληνικών κρατικών πανεπιστημίων, παρά με των ελληνικών ιδιωτικών, κερδοσκοπικού χαρακτήρα, κολλεγίων».
Αναλάβατε την προεδρία του Deree το 2008, ταυτόχρονα με την έλευση της κρίσης. Σε αυτά τα χρόνια, οι επιδόσεις του κολλεγίου ενισχύθηκαν. Ποιο είναι το μεγαλύτερο επίτευγμα στη διάρκεια αυτής της δεκαετίας;
«Είναι αλήθεια ότι το Αμερικανικό Κολλέγιο Ελλάδος μεγάλωσε και αναπτύχθηκε με πολλούς τρόπους από το 2008 – για παράδειγμα το σύνολο των εγγραφών μας αυξήθηκε περίπου κατά το ίδιο ποσοστό (25%) που η ελληνική οικονομία συρρικνώθηκε σε αυτή την περίοδο. Όπως το αντιλαμβάνομαι, τρία είναι τα επιτεύγματά μας στην ανώτερη εκπαίδευση που ξεχωρίζουν (εξαιρουμένου του Pierce, του Γυμνασίου και Λυκείου μας, που από το 2008 έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο).
Το πρώτο είναι η βελτιούμενη ακαδημαϊκή ποιότητα και πολυμορφία του συνόλου των φοιτητών του Deree (π.χ., αυτό το φθινόπωρο περίπου 50% των νεοεισερχόμενων προπτυχιακών φοιτητών του Deree θα έχουν, κατά μέσο όρο, βαθμό απολυτηρίου 18 ή περισσότερο)… Υπάρχουν φοιτητές ελληνικών δημόσιων πανεπιστημίων (πάνω από 500 ετησίως), που παρακολουθούν ένα πλήρες δεύτερο πτυχίο ή μία ειδικότητα, το λεγόμενο “Certificate Minor” στο Deree, και ένας αντίστοιχος αριθμός φοιτητών του προγράμματος Study Abroad, προερχόμενοι από πανεπιστήμια, κολλέγια και κοινοτικά κολλέγια των ΗΠΑ… Το δεύτερο επίτευγμα είναι η αύξηση των μεταπτυχιακών φοιτητών μας στο επταπλάσιο από το 2008 και το τρίτο είναι η αυξανόμενη δέσμευση του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος στην οικονομική βοήθεια. Για το 2017-18 το πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας θα ξεπεράσει τα 6 εκατ. ευρώ. Σήμερα σχεδόν 50% των φοιτητών μας λαμβάνουν κάποιας μορφής οικονομική στήριξη.
Κοιτώντας μπροστά, ευελπιστούμε να επενδύσουμε σε εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες οι οποίες όχι μόνο θα συνεχίσουν τη θετική πορεία του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος, αλλά, επίσης, θα συμβάλουν αποφασιστικά και στην ανάπτυξη της Ελλάδας».
