Η «έξοδος» της Γερμανίας από τον άνθρακα θα μεταβάλλει σημαντικά την ενεργειακή δομή της χώρας. Θα αυξηθεί η τιμή ηλεκτρικού; Θα παραμείνει ανταγωνιστική η οικονομία της; Τι θα κοστίσει όλο αυτό στο φορολογούμενο;
Είναι κάτι σαν τέλος εποχής για τη γερμανική ενεργειακή πολιτική. Μάλιστα ο Ρόναλντ Ποφάλα, πρόεδρος της Επιτροπής Άνθρακα, μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου, κάνοντας λόγο «για ένα ιστορικής σημασίας κατόρθωμα». Μέχρι το 2038 η Γερμανία θα πρέπει να αποδεσμευτεί από την παραγωγή ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, ίσως και τρία χρόνια νωρίτερα. Αυτό τουλάχιστον εισηγείται η Επιτροπή Άνθρακα, ένα σώμα αποτελούμενο από εκπροσώπους της βιομηχανίας, των παραγωγών ενέργειας, συνδικάτων, περιβαλλοντικών οργανώσεων και πρωτοβουλιών πολιτών.
Προτάσεις της Επιτροπής Άνθρακα
Με αυτή τη σύσταση η Γερμανία επιστρέφει στη διεθνή πολιτική ως χώρα που διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στο περιβάλλον. Ως χώρα που φιλοδοξεί να γίνει πιο πράσινη, πιο φιλική στο περιβάλλον, πιο καινοτόμα. Μέχρι το 2030 η Γερμανία θέλει να μειώσει κατά 55% τα αέρια του θερμοκηπίου, μέχρι το 2050 το ποσοστό πρέπει να αυξηθεί από το 80% στο 95%, κι αυτό δεν μπορεί να γίνει χωρίς κατάργηση των ορυκτών καυσίμων ως πηγή ενέργειας. Προϋποθέτει επίσης μια σειρά από νομοθετικές αλλαγές, οι οποίες θα ορίσουν το νέο πλαίσιο έτσι ώστε να μην καταρρεύσει το οικονομικό μοντέλο των κρατιδίων που θα πληγούν. Πολύ σημαντικό ρόλο αποδίδεται στην καλύτερη διασύνδεση των περιοχών με κοιτάσματα λιγνίτη με γειτονικές περιοχές ενισχυμένου οικονομικού ενδιαφέροντος.
Επιπλέον συστήνεται η μεταφορά ομοσπονδιακών υπηρεσιών στις περιοχές που θα πληγούν, από την οποία υπολογίζεται ότι θα προκύψουν την επόμενη δεκαετία 5.000 νέες θέσεις εργασίας. Άγνωστο μέχρι τώρα παραμένει τι θα γίνει με τα χωριά γύρω από τα ανθρακωρυχεία. Θα εξαρτηθεί από το ποιο θα είναι το πρώτο που θα κλείσει. Σε ό,τι αφορά το δάσος Χάμπαχ που έγινε σύμβολο αντίσταση κατά την ενεργειακής πολιτικής από άνθρακα δεν θα υλοτομηθεί. Η Επιτροπή Άνθρακα θεωρεί ότι δεν πρέπει να κοπεί ούτε ένα δένδρο από ένα δάσος που αριθμεί ιστορία χιλιάδων χρόνων.
Φτηνές τιμές και ασφάλεια ενέργειας
Οι επόμενες δύο σημαντικές προκλήσεις είναι η εξασφάλιση φτηνών τιμών ενέργειας και η ασφάλεια εφοδιασμού ενέργειας που είναι σημαντικοί παράγοντες ανταγωνισμού. Αυτό ισχύει κυρίως για τη βιομηχανία που συμβάλλει στο ¼ της απόδοσης της γερμανικής οικονομίας. Το συνολικό κόστος ηλεκτρικού ανάμεσα στο 2010 και 2016 ανέβηκε από 22 σε 25 δις ευρώ. Με την ενεργειακή στροφή αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο. Για την Επιτροπή Άνθρακα είναι σημαντικό να περιοριστούν όσο γίνεται περισσότερο για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις το κόστος της «εξόδου» από τον άνθρακα μέσω μείωσης των τελών σύνδεσης με το δίκτυο. Το κόστος για τον φορολογούμενο αναμένεται να ανέλθει στα 2 δις ευρώ το χρόνο. Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος μπλακ-άουτ θα πρέπει να ελέγχεται πιο εντατικά η ασφάλεια παροχής ενέργειας μέσω, μεταξύ άλλων, εντατικών τεστ αντοχής του δικτύου. Θα πρέπει επίσης να επιταχυνθεί η έκδοση αδειών σε πιο φιλικά προς το περιβάλλον εργοστάσια παραγωγής ενέργειας με βάση το φυσικό αέριο.
Ενεργειακοί κολοσσοί που θα βάλουν λουκέτο θα πρέπει να αποζημιωθούν. Το ύψος της αποζημίωσης θα πρέπει να προσανατολιστεί στο ύψος ποσών που δόθηκαν παλαιότερα, συστήνει η Επιτροπή Άνθρακα. Ακριβή νούμερα δεν υπάρχουν. Τέλος για να ενισχυθεί η θέση της Γερμανίας στην πολλά υποσχόμενη αγορά ανανεώσιμων πηγών ενέργειας γίνονται σκέψεις για ίδρυση νέων ερευνητικών κέντρων στο Κότμπους και το Άαχεν για γεωθερμία, αποθήκευση ενέργειας και για τη λεγόμενη τεχνολογία Power-to-X, σε περίπτωση υπερεπάρκειας ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
