Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Μέσα στον Ιούνιο θα εγκριθεί από την Κομισιόν το ελληνικό πρόγραμμα για το Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ η προκαταβολή ύψους περίπου 4 δισ. ευρώ θα εκταμιευθεί τον Ιούλιο, όπως ανακοίνωσε χθες εκπρόσωπος της Κομισιόν. Οι αισιόδοξες αυτές δηλώσεις έγιναν μετά την ολοκλήρωση της επικύρωσης του κοινοτικού προϋπολογισμού της περιόδου 2021-2027 από τα 27 εθνικά κοινοβούλια των κρατών μελών της Ε.Ε., ανοίγοντας τον δρόμο για την έναρξη υλοποίησης του Ταμείου Ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ.
Όπως δήλωσε χθες ο αρμόδιος επίτροπος για τον προϋπολογισμό Γιοχάνες Χαν, τα δύο τελευταία κοινοβούλια που είχαν απομείνει, το πολωνικό και το αυστριακό, επικύρωσαν την Τετάρτη το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) της περιόδου 2021-2027. Η επικύρωση αποτελούσε προϋπόθεση προκειμένου η Κομισιόν να μπορέσει να χρησιμοποιήσει τον κοινοτικό προϋπολογισμό ως εγγύηση για την έκδοση των πρώτων ομολόγων του Ταμείου Ανάκαμψης.
Πολιτική συνοχή
Παράλληλα χθες το Συμβούλιο της Ε.Ε., με την ολοκλήρωση της επικύρωσης από τα κράτη μέλη, επικύρωσε με τη σειρά του το σκέλος της πολιτικής συνοχής του ΠΔΠ, ύψους 330 δισ. ευρώ, εκ των οποίων η Ελλάδα θα λάβει 40,371 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, ενώ απομένει πλέον η ολομέλεια της Ευρωβουλής, η οποία θα το πράξει μέσα στο πρώτο 10ήμερο του Ιουνίου, ώστε το νέο ΠΔΠ να δημοσιευτεί στην επίσημη εφημερίδα της Ε.Ε. και να τεθεί αναδρομικά σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2021.
Αναφορικά με τα επόμενα βήματα, η Κομισιόν θα εγκρίνει την προσεχή βδομάδα τις λεπτομέρειες του προγράμματος δανεισμού, καθορίζοντας το ανώτατο ύψος δανεισμού του Ταμείου Ανάκαμψης για το 2021 και τις λεπτομερείς εξόδους στις αγορές εντός του έτους. Θα συνεργαστεί για την έξοδο στις αγορές με κορυφαίες επενδυτικές τράπεζες, ενώ -σύμφωνα με εκτιμήσεις- φέτος θα εκδώσει για τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης ομόλογα ύψους περίπου 100 δισ. ευρώ μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου. Οι έξοδοι στις αγορές θα γίνουν σε συντονισμό με τα κράτη μέλη, ώστε οι ημερομηνίες να μη συμπίπτουν με αυτές των μεγάλων κρατών μελών.
Συνολικά, μέχρι το τέλος του 2023 η Κομισιόν θα δανειστεί το 70% των 672,5 δισ. ευρώ του Μηχανισμού Ανθεκτικότητας και Ανάκαμψης και τα υπόλοιπα την περίοδο 2023-2026. Στην Ελλάδα αναλογούν 19,5 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 12,5 δισ. σε δάνεια. Ερωτηθείς σχετικά εκπρόσωπος της Κομισιόν υπογράμμισε χθες ότι για τις χώρες που υπέβαλαν τα εθνικά σχέδια μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων στις Βρυξέλλες μέσα στον Απρίλιο, η Επιτροπή θα κάνει τις εισηγήσεις της προς το Εcofin το αργότερο μέχρι το τέλος Ιουνίου. Την τελική έγκριση θα τη λαμβάνει το Εcofin για κάθε πρόγραμμα χωριστά το αργότερο τέσσερις βδομάδες από τη στιγμή που θα λάβει την εισήγηση της Κομισιόν. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι μέχρι χθες είχαν υποβάλει πρόγραμμα 21 από τα 27 κράτη μέλη, ενώ η Ελλάδα το υπέβαλε στα τέλη Απριλίου, δεύτερη μετά την Πορτογαλία. Ο ίδιος εκπρόσωπος διαβεβαίωσε ότι σε κάθε περίπτωση μέσα στον Ιούλιο θα αρχίσουν οι εκταμιεύσεις των προκαταβολών, που ανέρχονται στο 13% του συνολικού ποσού που αναλογεί σε κάθε κράτος μέλος. Για την Ελλάδα το ποσό της προκαταβολής θα ανέλθει στα 4 δισ., ενώ θα ακολουθήσει και άλλη χρηματοδότηση μέχρι το τέλος του έτους.
Διαρθρωτικά ταμεία
Το πακέτο που υιοθέτησε χθες το Συμβούλιο αφορά τον τομέα της συνοχής, δηλαδή 330 δισ. ευρώ, που ισοδυναμεί με το 1/3 του προϋπολογισμού της περιόδου 2021-2027. Τα ταμεία θα χρηματοδοτήσουν περιφερειακά και τοπικά έργα που έχουν σχεδιαστεί για τη μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των κρατών μελών και των περιφερειών, ενισχύοντας παράλληλα μια βιώσιμη ανάκαμψη από την πανδημία επενδύοντας σε πράσινες και ψηφιακές προτεραιότητες.
Το πακέτο 2021-2027 ακολουθεί την καθιερωμένη πολιτική συνοχής των πολυετών επενδύσεων, με τους περισσότερους πόρους να διατίθενται σε λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και περιοχές προκειμένου να προωθηθεί η κοινωνική, οικονομική και εδαφική συνοχή σε ολόκληρη την Ε.Ε. Ωστόσο, απλοποιεί τους κανόνες και αντικατοπτρίζει τις νέες προτεραιότητες της Ε.Ε. για ενίσχυση της καινοτομίας και την πράσινη και ψηφιακή μετάβαση. Το 30% των πόρων θα διατεθεί για δράσεις σε σχέση με την Ευρωπαϊκή
Πράσινη Συμφωνία.
Τα κύρια κονδύλια της πολιτικής συνοχής θα προέλθουν από τα εξής ταμεία:
* Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ): ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 200 δισ. ευρώ για περιφερειακή ανάπτυξη. Η Ελλάδα θα λάβει από το εν λόγω Ταμείο στη διάρκεια της επταετίας 11,452 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές.
* Ταμείο Συνοχής: Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 42,5 δισ. ευρώ και απευθύνεται σε κράτη μέλη των οποίων το κατά κεφαλήν ΑΕΕ είναι κάτω από το 90% του μέσου όρου της Ε.Ε. Υποστηρίζει τα διευρωπαϊκά δίκτυα μεταφορών καθώς και έργα ενέργειας και μεταφορών που ωφελούν το περιβάλλον. Στην Ελλάδα αναλογούν από το Ταμείο αυτό 3,955 δισ. ευρώ.
* Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο Plus (ESF+): Ο προϋπολογισμός του ανέρχεται σε 88 δισ. ευρώ για τη στήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας, της εκπαίδευσης και της κατάρτισης, καθώς και της κοινωνικής ένταξης. Στην Ελλάδα αναλογούν 5,845 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές.
Συνολικά από το ΠΔΠ μαζί με τα δύο γεωργικά ταμεία (19 δισ. ευρώ), η χώρα αναμένεται να εισπράξει από την Ε.Ε. το ποσό των 40,371 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές στη διάρκεια της περιόδου 2021-2027, ενώ μαζί με το Ταμείο Ανάκαμψης οι συνολικοί πόροι θα ανέλθουν σε 72,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 60 δισ. ευρώ αφορούν επιχορηγήσεις και τα 12,5 δισ. ευρώ δάνεια.
Στο παραπάνω ποσό των 72,5 δισ. ευρώ, θα πρέπει να προστεθούν και τα δάνεια που θα πάρει η χώρα μας από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) με ευνοϊκούς όρους, καθώς και το νέο πρόγραμμα ΙnvestEU, το οποίο διαδέχθηκε το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ από την 1η Ιανουαρίου 2021. Από την ΕΤΕπ και το ΙnvestEU και με βάση τα προηγούμενα χρόνια, η Ελλάδα θα μπορούσε να λάβει δάνεια της τάξης των 30 δισ. ευρώ, που αυξάνουν το συνολικό ποσό που θα έρθει στη χώρα μας στα 100 δισ. ευρώ μέχρι το 2027.
