Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Κούρου
[email protected]
Ευνοϊκότερο καθίσταται το καθεστώς για την ένταξη στον νόμο Κατσέλη όσων έχουν βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση οφειλές προς το Δημόσιο και υπέρ τρίτων.
Με βάση τις νέες διατάξεις που ισχύουν, όχι μόνο μειώνεται η γραφειοκρατία, αλλά κυρίως υπάρχει δυνατότητα «αδρανοποίησης» κατασχέσεων και απαιτήσεων που έχουν επιβληθεί στα χέρια τρίτων, ενώ κρίσιμη ημερομηνία βεβαίωσης για την ένταξη στον νόμο των οφειλών προς το Δημόσιο και υπέρ τρίτων βεβαιωμένων στη Φορολογική Διοίκηση είναι πλέον η 31η Δεκεμβρίου 2017, αντί της 31ης Δεκεμβρίου 2016. Αυτά προκύπτουν, μεταξύ άλλων, από τη νέα διευκρινιστική εγκύκλιο (υπ’ αριθμ. ΠΟΛ.1126/3.7.2018) της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, με την οποία κοινοποιήθηκαν αρμοδίως οι σχετικές διατάξεις του ν. 4549/2018 «Διατάξεις για την ολοκλήρωση της Συμφωνίας Δημοσιονομικών Στόχων και Διαρθρωτικών Μεταρρυθμίσεων – Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2019-2022 και λοιπές διατάξεις», με τις οποίες τροποποιήθηκαν άλλες του ν. 4469/2018 «Εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων και άλλες διατάξεις», αλλά και του ν. 4469/2017 σχετικά με την «αδρανοποίηση» κατασχέσεων. Ειδικότερα, με βάση το νέο πλαίσιο, επεκτείνεται η αυτοδίκαιη αναστολή για τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης και σε «κάθε διοικητικό μέτρο, το οποίο επιβάλλεται, αυτοδικαίως ή με πράξη της Διοίκησης, ως συνέπεια της μη εξόφλησης υποχρεώσεων, των οποίων ζητείται η ρύθμιση και το οποίο συνεπάγεται την αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης».
Επισημαίνεται ότι η αναστολή αφορά μόνο διοικητικά μέτρα που έχουν ως άμεση συνέπεια την αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης, αφού «σκοπός της ρύθμισης είναι η διασφάλιση της ομαλής λειτουργίας της επιχείρησης κατά τη διάρκεια της διαπραγμάτευσης, χωρίς να παρεμποδίζεται από διοικητικά μέτρα αναστολής λειτουργίας, τα οποία επιβάλλονται αποκλειστικά λόγω ύπαρξης χρεών προς ρύθμιση. Εξυπακούεται ότι μέτρα αναστολής λειτουργίας, που επιβάλλονται λόγω άλλων παραβάσεων, και όχι λόγω της απλής μη πληρωμής χρεών, δεν αναστέλλονται».
Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται η υποβολή και προώθηση αιτήσεων για διμερή ρύθμιση οφειλών, είτε προς το Δημόσιο είτε προς Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, είτε προς χρηματοδοτικούς φορείς, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας εξωδικαστικού μηχανισμού ρύθμισης οφειλών που τηρείται στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ).
Με την αίτηση βέβαια υπαγωγής στην ανωτέρω διαδικασία παρέχεται από τον οφειλέτη άδεια για κοινοποίηση στον πιστωτή, επεξεργασία και διασταύρωση από αυτόν των δεδομένων του, τα οποία περιλαμβάνονται στην αίτηση και τα συνοδευτικά έγγραφα για τους σκοπούς της διαδικασίας ρύθμισης οφειλών, ενώ η εν λόγω άδεια συνεπάγεται μέχρι και την άρση του απορρήτου των τραπεζικών καταθέσεων και του φορολογικού απορρήτου του.
Αξίζει να σημειωθεί ότι με τις νέες διατάξεις περιορίζονται, κατά τη διάρκεια ισχύος της σύμβασης, οι συνέπειες της κατάσχεσης απαιτήσεων στα χέρια τρίτου, με τη θεσμοθέτηση της αδρανοποίησης των κατασχέσεων απαιτήσεων που έχουν ήδη επιβληθεί ή αποδέσμευσης των μελλοντικών απαιτήσεων ή αίρονται οι κατασχέσεις αυτές υπό προϋποθέσεις.
Ειδικότερα:
α) Αδρανοποίηση κατασχέσεων απαιτήσεων που έχουν επιβληθεί στα χέρια τρίτων/ αποδέσμευση αποκλειστικά μελλοντικών απαιτήσεων
Εξαιρετικά κατά το χρονικό διάστημα ισχύος της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών, προβλέπεται η αδρανοποίηση των κατασχέσεων που έχουν επιβληθεί στα χέρια τρίτων υπό την έννοια αποδέσμευσης αποκλειστικά μελλοντικών απαιτήσεων, μετά από απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, η οποία εκδίδεται υποχρεωτικά κατόπιν αίτησης του οφειλέτη και εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
(i) έχει εξοφληθεί τουλάχιστον η πρώτη δόση της ρύθμισης δυνάμει της σύμβασης αναδιάρθρωσης και δεν υφίστανται ληξιπρόθεσμες δόσεις αυτής,
(ii) έχουν εξοφληθεί ή τακτοποιηθεί με νόμιμο τρόπο, με αναστολή είσπραξης ή ρύθμιση τμηματικής καταβολής οι μη υπαγόμενες στη σύμβαση οφειλές και
(iii) έχουν υποβληθεί όλες οι δηλώσεις που προβλέπονται, δηλαδή οι δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος και φόρου προστιθέμενης αξίας, καθώς και η προβλεπόμενη Αναλυτική Περιοδική Δήλωση (ΑΠΔ).
β. Άρση κατασχέσεων απαιτήσεων που έχουν επιβληθεί στα χέρια τρίτων
Εξαιρετικά κατά το χρονικό διάστημα ισχύος της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών, προβλέπεται η άρση των κατασχέσεων απαιτήσεων που έχουν επιβληθεί στα χέρια τρίτων, μετά από απόφαση του προϊσταμένου της αρμόδιας Υπηρεσίας της Φορολογικής Διοίκησης, η οποία εκδίδεται υποχρεωτικά κατόπιν αίτησης του οφειλέτη ή συνοφειλέτη /εγγυητή και εφόσον συντρέχουν σωρευτικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
(i) έχει εξοφληθεί ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό του συνολικού προς καταβολή στο Δημόσιο ποσού της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών και δεν υφίστανται ληξιπρόθεσμες δόσεις αυτής,
(ii) η επιβληθείσα κατάσχεση αφορά αποκλειστικά χρέη που έχουν υπαχθεί στη σύμβαση και δεν περιλαμβάνει άλλα χρέη που δεν έχουν εξοφληθεί.
Επισημαίνεται ότι:
1. Κατασχέσεις που έχουν επιβληθεί και για άλλα εκτός της σύμβασης χρέη, τα οποία εξακολουθούν να υφίστανται, δεν αίρονται.
2. Σε κάθε περίπτωση, ποσά που έχουν αποδοθεί στο Δημόσιο δεν επιστρέφονται.
Aίτηση και συνοδευτικά έγγραφα
Με στόχο την απλοποίηση της εν λόγω διαδικασίας οι νέες διατάξεις, μεταξύ άλλων, προβλέπουν ότι ορισμένα από τα δικαιολογητικά απαιτούνται μόνο σε κάποιες κατηγορίες υποθέσεων, καθώς και ότι ορισμένα δικαιολογητικά δεν υποβάλλονται υποχρεωτικά μαζί με την αίτηση, αλλά μπορούν να υποβληθούν το αργότερο έως τη λήξη της διαπραγμάτευσης.
Σε κάθε περίπτωση πάντως η αίτηση συνοδεύεται υποχρεωτικά και από:
α) κατάλογο των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία τους, έτσι ώστε να μπορεί να προσδιοριστεί η αξία ρευστοποίησης της περιουσίας του,
β) πλήρη περιγραφή των βαρών και λοιπών εξασφαλίσεων (είδος βάρους ή εξασφάλισης, πιστωτής, ασφαλιζόμενο ποσό, σειρά, δημόσιο βιβλίο) που είναι εγγεγραμμένα επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη,
γ) πλήρη στοιχεία κάθε συνοφειλέτη (επωνυμία, πλήρη διεύθυνση, ΑΦΜ, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση).
5 βασικά σημεία για τη ρύθμιση
Θα πρέπει οι οφειλέτες να γνωρίζουν τα εξής:
1. Κρίσιμος χρόνος για την έναρξη εφαρμογής του ανωτέρω ευεργετήματος είναι ο χρόνος γνωστοποίησης της σχετικής απόφασης στον τρίτο. Ως εκ τούτου με τη γνωστοποίηση της ανωτέρω απόφασης της Φορολογικής Διοίκησης αποδεσμεύονται και αποδίδονται κατά νόμο αποκλειστικά μελλοντικές απαιτήσεις, ήτοι απαιτήσεις που γεννώνται μετά την ως άνω γνωστοποίηση.
2. Αντιθέτως, ποσά απαιτήσεων που γεννήθηκαν μέχρι τη γνωστοποίηση στον τρίτο της ως άνω απόφασης της Φορολογικής Διοίκησης αποδίδονται στο Δημόσιο.
3. Ειδικά ως προς το πρόσωπο του οφειλέτη, η ανωτέρω απόφαση εκδίδεται ανεξάρτητα από το αν οι κατασχέσεις επιβλήθηκαν για υπαγόμενες ή μη στη σύμβαση οφειλές.
4. Σε περίπτωση πάντως ανατροπής ή ακύρωσης της σύμβασης αναδιάρθρωσης οφειλών, οι κατά τα ανωτέρω τελούσες σε αδρανοποίηση κατασχέσεις αναπτύσσουν πλήρως τις έννομες συνέπειές τους αναφορικά με τις μελλοντικές απαιτήσεις, από τη γνωστοποίηση στον τρίτο της παύσης αδρανοποίησης της επιβληθείσας κατάσχεσης, ενώ τυχόν αποκτηθέντα στο μεταξύ δικαιώματα ή αξιώσεις τρίτων δεν αντιτάσσονται έναντι του κατασχόντος Δημοσίου. Για τον σκοπό αυτό, και εφόσον διαπιστώνεται από την αρμόδια Υπηρεσία της Φορολογικής Διοίκησης ότι συντρέχουν οι ανωτέρω προϋποθέσεις, εκδίδεται υποχρεωτικά νέα απόφαση του προϊσταμένου της ως άνω υπηρεσίας περί παύσης της απόφασης αδρανοποίησης της επιβληθείσας κατάσχεσης, προσκαλώντας τον τρίτο στην άμεση απόδοση των δεσμευθέντων ποσών, με την επισήμανση ότι τυχόν αποκτηθέντα στο μεταξύ δικαιώματα ή αξιώσεις τρίτων δεν αντιτάσσονται έναντι του κατασχόντος Δημοσίου.
5. Σε κάθε περίπτωση, ποσά που έχουν αποδοθεί στο Δημόσιο δεν επιστρέφονται.
