Από την έντυπη έκδοση
Του Γιώργου Παλαιτσάκη
[email protected]
Χιλιάδες φορολογούμενοι που δεν εργάστηκαν ως μισθωτοί κατά τη διάρκεια του 2015 έχουν τη δυνατότητα να φορολογηθούν για τα εισοδήματα του προηγούμενου έτους με την κλίμακα φόρου των μισθωτών και των συνταξιούχων, στην οποία ισχύει αφορολόγητο όριο 9.545 ευρώ.
Σύμφωνα με τα όσα προβλέπει η ισχύουσα νομοθεσία (παράγραφος 1 και περίπτωση β’ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του ν. 4172/2013):
1) Το ακαθάριστο εισόδημα από μισθωτή εργασία και συντάξεις περιλαμβάνει τα πάσης φύσεως εισοδήματα σε χρήμα ή σε είδος που αποκτώνται στο πλαίσιο υφιστάμενης, παρελθούσας ή μελλοντικής εργασιακής σχέσης.
2) Εργασιακή σχέση υφίσταται, μεταξύ των άλλων, και όταν ένα φυσικό πρόσωπο παρέχει υπηρεσίες βάσει σύμβασης, προφορικής ή έγγραφης, με την οποία το φυσικό πρόσωπο αποκτά σχέση εξαρτημένης εργασίας με άλλο πρόσωπο, το οποίο έχει το δικαίωμα να ορίζει και να ελέγχει τον τρόπο, τον χρόνο και τον τόπο εκτέλεσης των υπηρεσιών.
Η εγκύκλιος
Σύμφωνα, εξάλλου, με διευκρινιστική εγκύκλιο που έχει εκδώσει από τον Φεβρουάριο του 2015 η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (ΓΓΔΕ), εισοδήματα που αποκτώνται στο πλαίσιο εργασιακής σχέσης και ως εκ τούτου μπορούν να φορολογηθούν ως εισοδήματα από μισθωτή εργασία είναι και τα παρακάτω:
α) τα εισοδήματα των ασκούμενων δικηγόρων και σπουδαστών που πραγματοποιούν πρακτική εξάσκηση,
β) τα εισοδήματα των φυσικών προσώπων που απασχολούνται σε προγράμματα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας,
γ) οι αποζημιώσεις ανέργων ή εργαζομένων από το κοινοτικό ή εθνικό ταμείο για την παρακολούθηση επιδοτούμενων σεμιναρίων επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης,
δ) τα εισοδήματα που αποκτούν δικαιούχοι προγράμματος «επανειδίκευσης, κατάρτισης και απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας» (αφορά πρώην εργαζομένους εταιρειών που έκλεισαν και οι οποίοι υπάχθηκαν στα προγράμματα αυτά),
ε) τα εισοδήματα που αποκτούν συμβασιούχοι έργου σε ΚΕΠ, Δημόσιο και λοιπά ΝΠΔΔ,
στ) τα εισοδήματα που αποκτούν φοιτητές, μεταπτυχιακοί φοιτητές, υποψήφιοι διδάκτορες κ.λπ. εξαιτίας της συμμετοχής τους σε ερευνητικά προγράμματα, καθώς επίσης και οι περιπτώσεις απόκτησης εισοδημάτων από περιστασιακά απασχολούμενους όπως φοιτητές, νοικοκυρές, άνεργοι κ.λπ. που συμμετέχουν σε εργασίες όπως έρευνες αγοράς, συγκέντρωση ερωτηματολογίων, συλλογή παλιών αντικειμένων ή σιδήρων και οι οποίοι αποκτούν ευκαιριακά εισόδημα.
Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις εισοδημάτων διενεργείται παρακράτηση φόρου με βάση την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των μισθωτών, στην οποία ισχύει αφορολόγητο όριο ετήσιου εισοδήματος 9.545 ευρώ. Με την κλίμακα φορολογίας εισοδήματος των μισθωτών γίνεται στις περιπτώσεις αυτές και η τελική εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος.
Παροχή υπηρεσιών
Σύμφωνα επίσης με την περίπτωση στ’ της παραγράφου 2 του άρθρου 12 του ν. 4172/2013 και την ίδια διευκρινιστική εγκύκλιο της ΓΓΔΕ, εργασιακή σχέση από την οποία θεωρείται ότι προκύπτει εισόδημα από μισθωτή εργασία υφίσταται και όταν ένα φυσικό πρόσωπο αμείβεται με «μπλοκάκι», δηλαδή παρέχει υπηρεσίες βάσει έγγραφων συμβάσεων παροχής υπηρεσιών ή συμβάσεων έργου, με φυσικά ή νομικά πρόσωπα τα οποία δεν υπερβαίνουν τα τρία ή, εφόσον υπερβαίνουν τον αριθμό αυτόν, ποσοστό 75% του ακαθάριστου εισοδήματος από τη δραστηριότητα της παροχής υπηρεσιών προέρχεται από ένα από τα φυσικά ή νομικά πρόσωπα που λαμβάνουν τις εν λόγω υπηρεσίες και εφόσον ο παρέχων τις υπηρεσίες δεν έχει την εμπορική ιδιότητα, ούτε διατηρεί επαγγελματική εγκατάσταση που είναι διαφορετική από την κατοικία του. Η διάταξη αυτή όμως δεν εφαρμόζεται στην περίπτωση που ο φορολογούμενος που αμείβεται με «μπλοκάκι» αποκτά άλλης κατηγορίας εισόδημα από μισθωτή εργασία. Στην περίπτωση αυτή το εισόδημα από την παροχή των υπηρεσιών (από το «μπλοκάκι») θεωρείται εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα και φορολογείται με 26% από το πρώτο ευρώ.
Στην ανωτέρω διάταξη για τα «μπλοκάκια» υπάγονται, εφόσον βέβαια συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις της διάταξης αυτής, οι αμοιβές που καταβάλλονται εξαιτίας παροχής υπηρεσιών στις οποίες προέχει το στοιχείο της συμβουλής ή της επιστημονικής, καλλιτεχνικής και πνευματικής δημιουργίας, δηλαδή επαγγέλματα που χαρακτηρίζονταν μέχρι πρότινος ως «ελευθέρια επαγγέλματα».
Περιπτώσεις τέτοιων αμοιβών που δεν έχουν την έννοια της εμπορικής ιδιότητας είναι οι αμοιβές ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου, φυσιοθεραπευτή, βιολόγου, ψυχολόγου, μαίας, δικηγόρου, συμβολαιογράφου, άμισθου υποθηκοφύλακα, δικαστικού επιμελητή, αρχιτέκτονα, μηχανικού, τοπογράφου, χημικού, γεωπόνου, γεωλόγου, δασολόγου, περιβαλλοντολόγου, ωκεανογράφου, σχεδιαστή, δημοσιογράφου, διερμηνέα, ξεναγού, μεταφραστή, καθηγητή ή δασκάλου, καλλιτέχνη γλύπτη ή ζωγράφου ή σκιτσογράφου ή χαράκτη, ηθοποιού, εκτελεστή μουσικών έργων ή μουσουργού, καλλιτεχνών των κέντρων διασκέδασης, χορευτή, χορογράφου, σκηνοθέτη, σκηνογράφου, ενδυματολόγου, διακοσμητή, οικονομολόγου, αναλυτή, προγραμματιστή, ερευνητή ή συμβούλου επιχειρήσεων, λογιστή ή φοροτέχνη, αναλογιστή, κοινωνιολόγου, κοινωνικού λειτουργού, εμπειρογνώμονα, ομοιοπαθητικού, εναλλακτικής θεραπείας, ψυχοθεραπευτή, λογοθεραπευτή, λογοπαθολόγου και λογοπεδικού, καθώς και αμοιβές που καταβάλλονται σε πραγματογνώμονες, διαιτητές, εκκαθαριστές γενικά, ελεγκτές Α.Ε., εκτελεστές διαθηκών, εκκαθαριστές κληρονομιών και κηδεμόνες σχολάζουσας κληρονομίας.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις οι καταβαλλόμενες αμοιβές μπορεί να φορολογούνται τελικά με την κλίμακα φόρου των μισθωτών, υπόκεινται όμως σε παρακράτηση φόρου εισοδήματος 20% τη στιγμή της καταβολής τους.
Ποιοι συνταξιούχοι θα λάβουν μηδενικά εκκαθαριστικά
Εκατομμύρια συνταξιούχοι, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του 2015 απέκτησαν εισοδήματα προερχόμενα αποκλειστικά από συντάξεις, δεν θα κληθούν φέτος να πληρώσουν επιπλέον φόρο εισοδήματος με τα εκκαθαριστικά σημειώματα των φορολογικών τους δηλώσεων.
Οι συνταξιούχοι αυτοί έχουν προκαταβάλει ήδη από πέρυσι τα ποσά του φόρου εισοδήματος που αναλογούν στις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις του 2015, οπότε κατά την εκκαθάριση των φετινών τους δηλώσεων δεν πρόκειται να προκύψει επιπλέον φόρος εισοδήματος για καταβολή!
Σύμφωνα με πληροφορίες, σε πολλούς συνταξιούχους η παρακράτηση του φόρου εισοδήματος διενεργήθηκε (από την εταιρεία «Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης Α.Ε.» ή «Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.») επί του αθροίσματος των ποσών των κύριων και των επικουρικών συντάξεων που έλαβαν κατά τη διάρκεια του 2015. Συνεπώς, οι εν λόγω συνταξιούχοι έχουν ήδη εξοφλήσει τους φόρους που αναλογούν στα συνολικά ετήσια ποσά συντάξεων του έτους 2015 και δεν θα υποχρεωθούν να καταβάλουν επιπλέον ποσά φόρου εισοδήματος με τα εκκαθαριστικά των φετινών φορολογικών τους δηλώσεων, εκτός αν το 2015 απέκτησαν εισοδήματα κι από άλλες πηγές, πέραν των συντάξεών τους (π.χ. εισοδήματα από ακίνητα, από επιχειρήσεις κ.λπ.), για τα οποία δεν έχει προκαταβληθεί καθόλου φόρος κατά τη διάρκεια του 2015.
Ουσιαστικά, οι φορολογικές υποχρεώσεις που είχαν εκατομμύρια συνταξιούχοι για τις κύριες και τις επικουρικές συντάξεις τις οποίες εισέπραξαν το 2015 εξαντλήθηκαν ήδη από πέρυσι, με την παρακράτηση που έγινε στην πηγή και ως εκ τούτου δεν θα απαιτηθεί πλέον απ’ αυτούς περαιτέρω καταβολή φόρου εισοδήματος κατά την εκκαθάριση των φετινών δηλώσεών τους.
Με το κόλπο του υπολογισμού της μηνιαίας παρακράτησης φόρου εισοδήματος επί του αθροίσματος των καταβαλλόμενων κύριων και επικουρικών συντάξεων προεισπράχθηκαν εντός του 2015 φόροι εισοδήματος συνολικού ύψους άνω των 400 εκατ. ευρώ. Το ποσό αυτό εντάχθηκε στις εισπράξεις φορολογικών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού του 2015.
Η πρώιμη είσπραξη του ποσού αυτού συνέβαλε τα μέγιστα στη θετική πορεία του συνόλου των φορολογικών εσόδων του έτους 2015 και εν τέλει στη διαμόρφωση του πρωτογενούς πλεονάσματος του 0,7% του ΑΕΠ.
