Από την έντυπη έκδοση
Του Νίκου Μπέλλου
[email protected]
Τη διευκόλυνση της πρόσβασης των μμε σε νέες πηγές χρηματοδότησης προβλέπει ο νέος κοινοτικός κανονισμός που βρίσκεται σε τελική φάση υιοθέτησης μετά την έγκρισή του από τους μόνιμους αντιπρόσωπους (πρέσβεις) των κρατών-μελών. Παράλληλα, το Συμβούλιο Υπουργών και η Ευρωβουλή κατέληξαν σε συμφωνία για τα καλυμμένα ομόλογα, η οποία θα παρέχει ευκολότερη πρόσβαση σε ενυπόθηκα δάνεια και δάνεια του Δημοσίου. Οι δύο παραπάνω αποφάσεις αποτελούν μέρος της ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ολοκλήρωση της Ένωσης Κεφαλαιαγορών στην Ε.Ε. μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους.
Οι μικρομεσαίες
Ειδικότερα, οι μόνιμοι αντιπρόσωποι στην Ε.Ε., σε συνέχεια της συμφωνίας που είχε επιτευχθεί μεταξύ του Συμβουλίου και της Ευρωβουλής, ενέκριναν τον κανονισμό για τη διευκόλυνση πρόσβασης των μμε που επιδιώκουν να εισαχθούν στις χρηματιστηριακές αγορές και να εκδώσουν κινητές αξίες, προστατεύοντας παράλληλα τους επενδυτές και την ακεραιότητα της αγοράς.
Η πρωτοβουλία αφορά ειδικά τις «αγορές ανάπτυξης μμε», μια πρόσφατη κατηγορία τόπου διαπραγμάτευσης για μικρούς εκδότες.
Από τις 20.000.000 μμε στην Ευρώπη, μόνο 3.000 είναι σήμερα εισηγμένες σε χρηματιστήρια. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο υψηλό κόστος συμμόρφωσης προς τα κριτήρια εισαγωγής, αφενός, και στην ανεπαρκή ρευστότητα, αφετέρου. Ως εκ τούτου, οι προτεινόμενοι κανόνες αποσκοπούν στη μείωση του διοικητικού φόρτου και της γραφειοκρατίας που αντιμετωπίζουν οι μικρότερες επιχειρήσεις.
Η πρόταση προβλέπει την τροποποίηση του κανονισμού για την κατάχρηση της αγοράς και του κανονισμού για το ενημερωτικό δελτίο κατά τρόπο ώστε οι υποχρεώσεις των εκδοτών των αγορών ανάπτυξης μμε να είναι πιο αναλογικές, προστατεύοντας ταυτόχρονα την ακεραιότητα της αγοράς και τους επενδυτές.
Οι νέοι κανόνες προσαρμόζουν και μειώνουν τις υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων, ειδικότερα όσον αφορά πρόσωπα που έχουν πρόσβαση σε πληροφορίες οι οποίες μπορούν να επηρεάσουν τις τιμές (κατάλογος προσώπων που κατέχουν εμπιστευτικές πληροφορίες). Επίσης διεύρυναν τις δυνατότητες χρήσης ενός ελαφρύτερου ενημερωτικού δελτίου καλύτερα προσαρμοσμένου στις μμε που είναι ήδη εισηγμένες σε αγορά ανάπτυξης μμε.
Αναφορικά με τα επόμενα βήματα, η συμφωνία πρόκειται να ψηφιστεί τις επόμενες μέρες από την Ευρωβουλή, ενώ στη συνέχεια θα επικυρωθεί από το Συμβούλιο Υπουργών και θα εγκριθεί ο νέος κανονισμός.
Σύμφωνα με τη Ρουμανική Προεδρία, οι μμε αποτελούν τη μεγαλύτερη πηγή απασχόλησης και ανάπτυξης στην Ευρώπη. Ωστόσο, η χρηματοδότησή τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα τραπεζικά δάνεια και για τον λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η διαφοροποίηση των πηγών χρηματοδότησής τους μέσω της διευκόλυνσης της πρόσβασης στις κεφαλαιαγορές, κάτι που εξασφαλίζεται με τον νέο κανονισμό.
Ασφάλεια των επενδυτών
Η πολιτική συμφωνία μεταξύ του Συμβουλίου και της Ευρωβουλής ορίζει έναν κοινό ορισμό για τη χορήγηση σήματος καλυμμένων ομολόγων της Ε.Ε. και την παροχή προτιμησιακής κεφαλαιακής μεταχείρισης.
Τα καλυμμένα ομόλογα είναι χρηματοδοτικά μέσα που εξασφαλίζονται με διακριτές ομάδες περιουσιακών στοιχείων -συνήθως με ενυπόθηκα δάνεια ή χρεωστικούς τίτλους του Δημοσίου- επί των οποίων οι επενδυτές τυγχάνουν προνομιακής ικανοποίησης σε περίπτωση χρεοκοπίας του εκδότη. Όπως τονίζεται, τα καλυμμένα ομόλογα είναι μια αποτελεσματική πηγή χρηματοδότησης της οικονομίας που εξασφαλίζει υψηλό βαθμό βεβαιότητας για τους επενδυτές.
Οι αγορές καλυμμένων ομολόγων είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένες στη Γερμανία, τη Δανία, τη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, το Λουξεμβούργο και τη Σουηδία, καθώς οι χώρες αυτές έχουν εδώ και πολλά χρόνια σχετικά εθνικά συστήματα. Τον Δεκέμβριο του 2015 το ανεξόφλητο ποσό των καλυμμένων ομολόγων που εκδίδονται από οργανισμούς με έδρα την Ε.Ε. έφτασε τα 2,1 τρισ. ευρώ και αποτελούσε το 84% του συνολικού όγκου παγκοσμίως.
Στόχος του προτεινόμενου πλαισίου (που αποτελείται από μια οδηγία και έναν κανονισμό), που υπέβαλε η Επιτροπή τον Μάρτιο του 2018, είναι να ορίσει ελάχιστες προϋποθέσεις εναρμόνισης τις οποίες θα πρέπει να πληρούν όλα τα καλυμμένα ομόλογα που διατίθενται στην Ε.Ε. Με τον τρόπο αυτό θα ενισχυθεί η ασφάλεια των επενδυτών και θα δημιουργηθούν νέες ευκαιρίες, ιδίως όπου οι αγορές είναι λιγότερο ανεπτυγμένες.
Τι προβλέπεται
Το προτεινόμενο εναρμονισμένο ευρωπαϊκό πλαίσιο προβλέπει τα εξής:
* παρέχει έναν κοινό ορισμό των καλυμμένων ομολόγων,
* καθορίζει τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά του μέσου,
* ορίζει τα καθήκοντα και τις αρμοδιότητες για την εποπτεία των καλυμμένων ομολόγων,
* καθορίζει τους κανόνες που επιτρέπουν τη χρήση της ένδειξης «ευρωπαϊκά καλυμμένα ομόλογα»,
* ενισχύει τους όρους χορήγησης προνομιακής αντιμετώπισης προληπτικής εποπτείας στα καλυμμένα ομόλογα βάσει του κανονισμού για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις.
Η πολιτική συμφωνία για τα καλυμμένα ομόλογα θα εγκριθεί από τους μόνιμους αντιπρόσωπους των κρατών-μελών και στη συνέχεια από την Ευρωβουλή, ενώ θα ακολουθήσει η τυπική υιοθέτηση του κανονισμού και της οδηγίας από το Συμβούλιο Υπουργών.
Σημαντικό εργαλείο χρηματοδότησης χαρακτηρίζει η Ρουμανική Προεδρία τα καλυμμένα ομόλογα, προσθέτοντας ότι χάρη στη συμφωνία που επιτεύχθηκε η Ε.Ε. θα διαθέτει ένα πλαίσιο το οποίο θα παρέχει κίνητρα για τη χρήση αυτών των προϊόντων σε όλη την Ευρώπη και θα συμβάλει ενεργά στην ανάπτυξη της ένωσης κεφαλαιαγορών.
Ιστορικό του σχεδίου δράσης
Το 2015 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έθεσε σε εφαρμογή το σχέδιο δράσης για την Ένωση Κεφαλαιαγορών με σκοπό να συμβάλει στην οικοδόμηση μιας πραγματικής ενιαίας αγοράς κεφαλαίων σε ολόκληρη την Ε.Ε. Το σχέδιο δράσης αποτελεί βασικό πυλώνα του επενδυτικού σχεδίου για την Ευρώπη, του επονομαζόμενου «σχεδίου Γιούνκερ». Μια ενιαία αγορά κεφαλαίων θα είναι επωφελής για όλα τα κράτη-μέλη της Ε.Ε., αλλά θα ενισχύσει ειδικότερα την ΟΝΕ, με την προώθηση του διασυνοριακού επιμερισμού του κινδύνου στον ιδιωτικό τομέα στη ζώνη του ευρώ, κάτι που θα συμβάλει καθοριστικά στην απορρόφηση των συστημικών οικονομικών κλυδωνισμών.
Το σχέδιο αυτό διαρθρώνεται γύρω από τις ακόλουθες βασικές αρχές:
* Εμβάθυνση της χρηματοπιστωτικής ολοκλήρωσης και τόνωση του ανταγωνισμού.
* Δημιουργία περισσότερων ευκαιριών για τους επενδυτές.
* Σύνδεση της χρηματοδότησης με την πραγματική οικονομία, μέσω της προώθησης των μη τραπεζικών πηγών χρηματοδότησης.
* Εξασφάλιση ενός ισχυρότερου και ανθεκτικότερου χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Τον Μάρτιο του 2018 η Κομισιόν είχε παρουσιάσει δέσμη προτάσεων για τα καλυμμένα ομόλογα, με στόχο τη δημιουργία Ένωσης Κεφαλαιαγορών. Οι προτεινόμενοι κανόνες είχαν ως στόχο να αυξήσουν τη χρήση καλυμμένων ομολόγων ως σταθερής και φθηνής πηγής χρηματοδότησης για τα πιστωτικά ιδρύματα, ιδίως όταν οι αγορές είναι λιγότερο ανεπτυγμένες, να παρέχουν στους επενδυτές ένα ευρύτερο και ασφαλέστερο φάσμα επενδυτικών ευκαιριών, καθώς και να μειώσουν το κόστος δανεισμού για την ευρύτερη οικονομία.
