Η παγκοσμιοποίηση και οι τεχνολογικές αλλαγές έχουν συμβάλει στη βελτίωση του μέσου όρου του βιοτικού επιπέδου στις χώρες του ΟΟΣΑ. Ωστόσο, όλα τα μέρη δεν έχουν επωφεληθεί στον ίδιο βαθμό και υπάρχουν αυξανόμενα στοιχεία ότι οι οικονομικές ανισότητες μπορούν να συμβάλουν στο οικονομικό και πολιτικό χάσμα σε πολλές χώρες.
Αυτό διαπιστώνεται, μεταξύ άλλων, στο κείμενο της Διακήρυξης της Αθήνας που υπέγραψαν οι χώρες μέλη του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) κι άλλες δέκα χώρες μη μέλη, που συμμετείχαν στη σύνοδο του Οργανισμού χθες και σήμερα, στην Αθήνα.
Σύμφωνα με τη διακήρυξη, η πολιτική θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στο να προσδιοριστεί αν θα διευρυνθεί τα επόμενα χρόνια η γεωγραφία των ευκαιριών ή αν θα εμβαθυνθεί η δυσαρέσκεια.
«Η στήριξη μόνο σε αντισταθμιστικές πολιτικές δεν θα επαρκεί για την αντιμετώπιση των γεωγραφικών ανισοτήτων. Κι ενώ η μείωση των θεσμικών εμποδίων στην οικονομική κινητικότητα παραμένει εξίσου σημαντική χρειάζεται να συμπληρωθεί περισσότερο από πολιτικές που σέβονται τον τόπο και από ολοκληρωμένες λύσεις πολιτικής που ανταποκρίνονται στις ευκαιρίες και προκλήσεις, ιδίως για αυτά τα μέρη που υστερούν και για τον πληθυσμό τους» υπογραμμίζεται στη διακήρυξη.
Οι οικονομίες, οι κοινωνίες, η απασχόληση και το περιβάλλον μεταβάλλονται ριζικά από ορισμένες «μεγατάσεις», μεταξύ των οποίων η παγκοσμιοποίηση, η ταχεία τεχνολογική καινοτομία, η ψηφιοποίηση, οι δημογραφικές αλλαγές συμπεριλαμβανομένης της μετανάστευσης και της γήρανσης του πληθυσμού καθώς και η συνεχιζόμενη αστικοποίηση και ανάπτυξη μεγαλουπόλεων και οι κλιματικές προκλήσεις συμπεριλαμβανομένης της κλιματικής αλλαγής, του καθαρού αέρος, των καθαρών υδάτων και της ανεπάρκειας των πόρων.
Πολλές από τις «μεγατάσεις» δημιουργούν σημαντικές ευκαιρίες για την ενίσχυση της ευημερίας και την ώθηση της παραγωγικότητας και απασχόλησης στις περιφέρειες και κοινότητες. Όμως, την ίδια ώρα, οι μεγατάσεις αυτές δημιουργούν, επίσης, αβεβαιότητα και ενδεχομένως σημαντικά αντισταθμίσματα μεταξύ των οικονομικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών στόχων, τα οποία είναι δύσκολο να αντιμετωπισθούν με πολιτικές που αγνοούν τη χωρική διάσταση.
«Το οικονομικό χάσμα εντός και μεταξύ των περιφερειών χρονίζει στις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ ενώ η αύξηση της παραγωγικότητας συνεχίζει να είναι γεωγραφικά συγκεντρωμένη. Το μέλλον της εργασίας, επίσης, θα επηρεάσει διαφορετικά τις περιφέρειες με σημαντικές διακυμάνσεις στις επιπτώσεις στην αυτοματοποίηση, στην παγκόσμια διανομή παραγωγής και στην ψηφιοποίηση δεδομένων των διαφορών στη βιομηχανική δομή και δεξιότητες» όπως υπογραμμίζεται.
Οι εθνικές κυβερνήσεις πρέπει να στηρίζουν τη συνοχή μεταξύ των τοποκεντρικών πολιτικών σε συνεργασία και συντονισμό με άλλες υπο-εθνικές κυβερνήσεις. Ένα σημαντικό βήμα σε αυτή την κατεύθυνση είναι η σύσταση του Συμβουλίου του ΟΟΣΑ για τις αποτελεσματικές δημόσιες επενδύσεις.
Απομένουν όμως πολλά να γίνουν, όπως αναφέρεται, για την ενσωμάτωση οπτικών τοποκεντρικής και πολυ-επίπεδης διακυβέρνησης σε άλλους τομείς πολιτικής, σημαντικούς για την περιφερειακή ανάπτυξη. Τέτοιοι τομείς πολιτικής περιλαμβάνουν: την οικονομική ανάπτυξη, τις χρήσεις γης, τη στέγαση, την καινοτομία, τις μεταφορές, το περιβάλλον, την εφοδιαστική αλυσίδα, τις υποδομές, τη μετανάστευση, τα δημόσια οικονομικά, την ψηφιοποίηση, τη γεωργία, τα ύδατα, την ενέργεια, την υγεία, την παιδεία, το εργατικό δυναμικό και τον τουρισμό. Οι ισχυρές βάσεις δεδομένων υπο-εθνικών δεικτών και χωρικά διαφοροποιημένες αναλύσεις είναι ουσιώδεις για την κατανόηση των τοποκεντρικών διαστάσεων αυτών των ζητημάτων.
«Οι πολιτικές περιφερειακής ανάπτυξης εξαρτώνται από τις εθνικές προτεραιότητες και συνθήκες και δεν αποτελούν απλώς τη διατήρηση των εθνικών κυβερνήσεων αλλά συμπεριλαμβάνουν όλα τα επίπεδα κυβέρνησης όπου εφαρμόζονται διαφορετικές εντολές και επίπεδα αυτονομίας ανάλογα με το εθνικό συνταγματικό, νομικό και θεσμικό πλαίσιο» υπογραμμίζεται στη Διακήρυξη της Αθήνας.
