Από την έντυπη έκδοση
Της Ειρήνης Σακελλάρη
[email protected]
Ημέρα κρίσης η σημερινή σε ό,τι αφορά τον διεθνή οίκο Moody’s και τα «στοιχήματα», που μπορεί να επαληθευτούν ή και όχι, βλέπουν αναβάθμιση της αξιολόγησης του αξιόχρεου της χώρας από τον διεθνή οίκο. Μάλιστα, τα όσα ανέφερε χθες οίκος για το ελληνικό χρέος σε γενικότερη έκθεσή του για το χρέος της γηραιάς ηπείρου θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν μέχρι και πρόκριμα για τη σημερινή αξιολόγηση του αξιόχρεου της Ελλάδας.
Άλλωστε, όπως εξηγούν οι ειδικοί, κάτι τέτοιο η Moody’s μπορεί και να το «χρωστάει» στη χώρα μας υπό την έννοια πως ούτως ή άλλως την αξιολογεί μία βαθμίδα χαμηλότερα σε σχέση με την αξιολόγηση των υπόλοιπων οίκων και επομένως τρεις βαθμίδες κάτω από την πολυπόθητη επενδυτική βαθμίδα. Διαχρονικά, δε, υπήρξε ο αυστηρότερος κριτής στην αξιολόγηση του ελληνικού χρέους.
Η αναβάθμιση της ελληνικής οικονομίας σε βαθμίδα επενδυτική δεν είναι κοντά, θα συνομολογήσουν όλοι οι τραπεζίτες. Με βάση τις καλύτερες προοπτικές, αυτή θα επέλθει στο τέλος του 2022. Με βάση ωστόσο ρεαλιστικές προοπτικές, το 2023. Το γιατί η χώρα μας βιάζεται να ανέβει τα σκαλιά της βάθρου είναι προφανές ιδιαίτερα στην προοπτική πως η υποχώρηση της πανδημίας θα οδηγήσει την ΕΚΤ να άρει τα μέτρα από τα οποία τόσο επωφελήθηκε η χώρα.
Ένα κομμάτι προς την πορεία αξιολόγησης της χώρας με βαθμίδα επενδυτική έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο και αυτό είναι τα κόκκινα δάνεια των τραπεζών, όπου οι τράπεζες προγραμματίζουν να επιτύχουν μονοψήφιο ποσοστό στο συνολικό χαρτοφυλάκιό τους μέσα στο 2022 – κάποιες το έχουν ήδη επιτύχει. Το δεύτερο σημαντικότερο κομμάτι στον δρόμο προς την επενδυτική βαθμίδα είναι η πορεία χρέους της χώρας, στοιχείο που προσμετράται στην αξιολόγηση.
Αποκλιμάκωση
Χθες η Moody’s σε έκθεσή της ανέφερε πως τα πρώτα σημάδια αποκλιμάκωσης του χρέους που συσσωρεύτηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας είναι εμφανή στην Ευρωζώνη, με την Ελλάδα να καταγράφει τη μεγαλύτερη μείωση ως ποσοστό του ΑΕΠ, ούσα βέβαια και η χώρα με μακράν υψηλότερο χρέος.
Το παραπάνω χαρακτηρίστηκε ως πρόκριμα για το ενδεχόμενο στη σημερινή αξιολόγηση ο οίκος να αναβαθμίσει τη χώρα κατά μία βαθμίδα, ισορροπώντας δίπλα στους λοιπούς οίκους αξιολόγησης οι οποίοι έχουν αξιολογήσει τη χώρα δύο βαθμίδες κάτω της επενδυτικής.
Η εξέλιξη αποδίδεται στην ανάκαμψη της οικονομίας και τη σταδιακή άρση των μέτρων στήριξης που διόγκωσαν τα ελλείμματα στην Ευρωζώνη. Συνολικά ο οίκος περιμένει κατά μέσο όρο μείωση του χρέους κατά 1,2 ποσοστιαία μονάδα το 2022. Το ποσοστό είναι μεγαλύτερο στην Ελλάδα (10,1 μονάδες), την Κύπρο (6,8 μονάδες) και την Πορτογαλία (5,9).
Σε ό,τι αφορά τις άλλες χώρες (Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία), η μείωση του χρέους θα είναι ήπια σε σχέση με τις αυξήσεις που υπήρξαν την τελευταία τριετία (18 μονάδες, 25 μονάδες και 25 μονάδες αντίστοιχα).
Όμως ακόμη και στο βασικό σενάριο η Moody’s βλέπει την ανεργία να παραμένει υψηλά στην Ευρωζώνη. Σε χώρες όπως η Ελλάδα τα μέτρα στήριξης κατά τη διάρκεια της πανδημίας διέσωσαν θέσεις εργασίας, τα δομικά προβλήματα ωστόσο δεν λύθηκαν και περιορίζουν την αντιμετώπιση του θέματος.
Σύμφωνα με τον οίκο, ανάπτυξη θα επιφέρει η λειτουργία του Ταμείου Ανάκαμψης. Σε κάποιες χώρες του Νότου ουσιαστικά προκαλεί διπλασιασμό δημόσιων επενδύσεων τα επόμενα πέντε χρόνια, αν απορροφηθεί το σύνολο των πόρων. Σε συνδυασμό μάλιστα με μεταρρυθμίσεις, αυτό μπορεί να δώσει σημαντική ώθηση, που στις περιπτώσεις Ελλάδας, Ιταλίας, Πορτογαλίας και Ισπανίας μεταφράζεται με επιπρόσθετη ετήσια ανάπτυξη 0,7 ποσοστιαία μονάδα.
Σχεδόν όλες οι χώρες θα επιστρέψουν σε προ πανδημίας επίπεδα του ΑΕΠ έως τα τέλη του έτους, αναφέρει ο οίκος. Ιδιαίτερα για τις χώρες της Ευρωζώνης, εκτιμά ότι το ΑΕΠ θα είναι 2,7% υψηλότερο από τα επίπεδα προ πανδημίας (σε πραγματικούς όρους) το 2022.
Ωστόσο, αυτό κρύβει σημαντικές αποκλίσεις. Παρά τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης το 2021, η Ιταλία και η Ελλάδα μόλις που θα ξεπεράσουν τα επίπεδα ΑΕΠ του 2019, ενώ η Ισπανία, που εμφάνισε χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης φέτος, θα παραμείνει οριακά κάτω από τα επίπεδα προ κρίσης, κάτι που αντανακλά την οικονομική σημασία του τουριστικού κλάδου και τις αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας του 2020.
Απαιτείται συστράτευση
Σε ό,τι αφορά το χρέος, πολύ πρόσφατα τραπεζικοί παράγοντες ανέφεραν πως απαιτείται συστράτευση πιστωτικών ιδρυμάτων, εποπτείας και πολιτικών παραγόντων ώστε η χώρα να πείσει εκ νέου πως το χρέος της δεν αποτελεί πρόβλημα και αυτό διότι διατηρεί το μεγαλύτερο buffer (40 δισ. ευρώ) έναντι του ΑΕΠ για την εξυπηρέτησή του και ακόμη -και κυρίως- είναι διαχρονικά υψηλό.
