Η σύγκριση συνταξιοδοτικών συστημάτων ανά τον κόσμο θεωρείται ένα εξαιρετικό σύνθετο, αν όχι αδύνατο, εγχείρημα. Και αυτό διότι δεν υπάρχουν συγκεκριμένες προδιαγραφές για τις συντάξεις. Κάθε χώρα χρησιμοποιεί διαφορετικά συστήματα και δυνατότητες εισφορών, παροχών και πληρωμών. Η Γερμανία, για παράδειγμα, αποφάσισε μόλις την περασμένη εβδομάδα την εισαγωγή της λεγόμενης «βασικής σύνταξης», ενώ άλλες χώρες επενδύουν περισσότερο σε εταιρικές συντάξεις ή ιδιωτικά προγράμματα ασφάλισης.
Παρά ταύτα η συμβουλευτική εταιρεία Mercer αξιολογεί κάθε χρόνο και βάσει συγκεκριμένων και αντικειμενικών κριτηρίων τα συνταξιοδοτικά συστήματα των μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου.
Τα κριτήρια
Με στόχο την κατάταξη των συνταξιοδοτικών συστημάτων ανά τον κόσμο, ο λεγόμενος δείκτης Melbourne Mercer Global Pension Index αξιολογεί τόσο τις κρατικές δαπάνες όσο και την ιδιωτική συμμετοχή σε κάθε σύστημα, καθώς και τα όποια μεμονωμένα εργαλεία εκτός συστήματος.
Η αξιολόγηση των χωρών γίνεται σε τρεις χωριστές κατηγορίες: στο πλαίσιο εξέτασης της «επάρκειας» του συστήματος εξετάζεται πόσα χρήματα και υπό ποιες προϋποθέσεις καταβάλει ένα σύστημα στους πολίτες του, η «βιωσιμότητα» αφορά τις δυνατότητες χρηματοδότησης με φόντο τη δημογραφική εξέλιξη, ενώ η «ακεραιότητα» εστιάζει στα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα.
Πρώτο στη σχετική κατάταξη είναι για άλλη μια χρονιά το συνταξιοδοτικό σύστημα της Ολλανδίας με 81 βαθμούς (με μέγιστο τους 100) ενώ ακολουθεί η Δανία με 80,3. Οι δυο χώρες είναι οι μοναδικές που βαθμολογούνται με «Α». Τι κάνει τα συστήματά τους όμως τόσο διαφορετικά και πετυχημένα;
Συνδυασμός δημόσιας και εταιρικής σύνταξης
Το ολλανδικό συνταξιοδοτικό σύστημα περιλαμβάνει πέρα από τη δημόσια σύνταξη γήρατος και μία «σχεδόν υποχρεωτική» εταιρική σύνταξη που είναι διαφορετική σε κάθε επαγγελματικό κλάδο και καθορίζεται από τις εκάστοτε συλλογικές συμβάσεις. «Σχεδόν υποχρεωτική» σημαίνει ότι στην παρούσα φάση δεν συμμετέχουν όλοι οι εργοδότες στο σύστημα. Εκεί όμως όπου εφαρμόζεται, επιτυγχάνονται κατά κανόνα καλύτερες συντάξεις για τους εργαζόμενους. Αξιοσημείωτο είναι ότι στις κατηγορίες «βιωσιμότητας» και «ακεραιότητας» η Ολλανδία καταλαμβάνει «μόλις» την τρίτη θέση.
Η δεύτερη της συνολικής κατάταξης Δανία οφείλει τη θέση της στο γεγονός ότι διαθέτει το πιο βιώσιμο συνταξιοδοτικό σύστημα του κόσμου. Οι δημόσιες συντάξεις συμπληρώνονται από υποχρεωτικά εταιρικά συνταξιοδοτικά προγράμματα, ενώ για φτωχά νοικοκυριά προβλέπεται το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
Στην τρίτη θέση της κατάταξης της Mercer ακολουθεί η Αυστραλία, ενώ τις υπόλοιπες μοιράζονται οι «συνήθεις ύποπτοι» πρωτοπόροι σε ζητήματα κοινωνικής πρόνοιας. Ο λόγος για τις σκανδιναβικές χώρες Φινλανδία, Σουηδία και Νορβηγία. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν η Σιγκαπούρη, η Νέα Ζηλανδία ο Καναδάς και η Χιλή η οποία, σημειωτέον, αφήνει πίσω της πολλές ευρωπαϊκές χώρες, όπως τη Γερμανία στην 13η, τη Μεγάλη Βρετανία στην 14η, τη Γαλλία στην 18η, την Ισπανία στην 24η και την Ιταλία στην 27η θέση.
