Του Δημήτρη Ζοπουνίδη,
Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας
Επισκόπηση της κατάστασης
Οι συνέπειες της πανδημίας που ξέσπασε στις αρχές του Μαρτίου παγκοσμίως, είναι πλέον γνωστές. Νέες συνθήκες δραστηριοποίησης, νέοι κανονισμοί στην καθημερινότητά μας και αυστηρά μέτρα υγιεινής έχουν πλέον βασική θέση στην ρουτίνα μας. Ένας από τους άμεσα επηρεαζόμενους κλάδους, όπως έχει ξανά ειπωθεί και είναι εύκολα αντιληπτό είναι αυτός των αερομεταφορών. Οι αεροπορικές εταιρείες αναγκάστηκαν τόσο λόγω των περιορισμών που τέθηκαν από τις κυβερνήσεις, όσο και από την χαμηλή επιθυμία και επακόλουθα ζήτηση για ταξίδια να μειώσουν κατά πολύ το πτητικό τους έργο καθώς και σε πολλές περιπτώσεις να το διακόψουν. Έως τώρα 43 αεροπορικές εταιρείες έχουν καθηλωθεί και διέκοψαν την επιχειρηματική τους λειτουργία ( στοιχεία CNBC ). Αυτός ο αριθμός θα ήταν πολύ μεγαλύτερος εάν οι αεροπορικές δεν είχαν την απαραίτητη στήριξη από τις κυβερνήσεις.
Ο ρόλος των αεροσκαφών
Η αντιμετώπιση πολλών και μεγάλων αερομεταφορέων αφορούσε την πρόωρη απόσυρση των μεγάλων αεροσκαφών τους ( σχετική ανάλυση Δ. Ζοπουνίδη στη Ναυτεμπορική εδώ.
Άλλες μεγάλες αεροπορικές εταιρείες, τα απέσυραν από την ενεργό δράση προσωρινά, με απώτερο στόχο να επανέλθουν στους αιθέρες, όταν η ταξιδιωτική – αεροπορική ζήτηση θα είναι επαρκής και τα δρομολόγια κερδοφόρα.
Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη όμως, θέλουν συντήρηση και μεγάλη φροντίδα όσο θα βρίσκονται στο έδαφος. Σύμφωνα με το τεχνικό τμήμα της Brussels Airlines, ένα αεροσκάφος μεγάλης χωρητικότητας και ευρείας ατράκτου όπως το Airbus A330 χρειάζεται 400 εργατοώρες για να συντηρηθεί ( κάλυμμα θέσεων, κουκούλωμα κινητήρων και τροχών για την αποφυγή διάβρωσης και δημιουργίας φωλιάς πουλιών και πολλές ακόμη υποχρεώσεις ).
Επιπλέον , σύμφωνα με το τμήμα συντήρησης και επισκευών της Etihad Airways ένα αεροσκάφος θέλει κατά τη διάρκεια ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, ενεργοποίηση των κινητήρων και των ηλεκτρικών του συστημάτων για να μην αδρανοποιηθούν.
Για κάποιες αεροπορικές εταιρείες, ήταν αρκετά επιζήμιο αυτά τα αεροσκάφη να παραμένουν ακόμη και στο έδαφος(!). Οπότε επινόησαν έξυπνους, ευέλικτους και πρωτόγνωρους τρόπους για να τα εκμεταλλευτούν όσο βρίσκονται εκτός πτητικής δράσης. Τι έκαναν λοιπόν;
Στροφή στις εμπορευματικές πτήσεις
Υπάρχουν πάρα πολλά παραδείγματα αεροπορικών που στράφηκαν στη μεταφορά υγειονομικού και φαρμακευτικού υλικού όπου χρειαζόταν και γενικότερα εμπορευμάτων. Πολλές από αυτές, μάλιστα, δεν είχαν ξανά εκτελέσει εμπορευματικές πτήσεις στο παρελθόν, ούτε ήταν στη στρατηγική τους ( εγχώριο παράδειγμα: Aegean Airlines ). Ανάλυση στη Ναυτεμπορική εδώ.
Πωλήσεις περιουσιακών στοιχείων
British Airways
Στη δημοπρασία έργων τέχνης αξίας 1 δις δολαρίων προχώρησε στα τέλη Ιουλίου ο Βρετανικός αερομεταφορέας. Τα 17 έργα τέχνης προσφέρθηκαν σε δύο δημοπρασίες και αναμενόταν να συγκεντρώσουν 1,16 εκατομμύρια δολάρια. σύμφωνα με εκπροσώπους της εταιρείας. Μάλιστα, το κορυφαίο έργο της συλλογής, ένας πίνακας αφηρημένης τέχνης από την Βρεττανή καλλιτέχνη Bridget Riley ήταν μέρος της δημοπρασίας του Sotheby’s με τίτλο Rembrandt to Richter.
Lufthansa
Η γερμανική αεροπορική επανακυκλοφόρησε τη συλλογή της με κατασκευές από ανακυκλώσιμα υλικά με ονομασία “Lufthansa Upcycling collection” η οποία περιέχει και εξαρτήματα αποσυρθέντων αεροσκαφών, τα οποία μετατράπηκαν σε είδη σπιτιού. Ενδεικτικά, ένα τραπεζάκι για καφέ, φτιαγμένο από πτερύγιο ενός Airbus A320 ξεκινάει από τα 3.118 ευρώ.
Πτήσεις στο πουθενά ( Flights to nowhere )
Μία πτήση προς το πουθενά είναι στην ουσία μία κυκλική διαδρομή του αεροπλάνου πάνω από συγκεκριμένη περιοχή και απογείωση – προσγείωση από το ίδιο αεροδρόμιο.
Γίνεται στα πλαίσια που αναφέρθηκαν πιο πάνω ενώ, επιπλέον ένας λόγος είναι η ξενάγηση των επιβατών πάνω από ιστορικά και όμορφα μέρη της εκάστοτε χώρας που εκτελείται. Οπότε υπάρχει ικανοποίηση και για τους ανθρώπους σε εκείνα τα μέρη οπού υπάρχουν αυστηροί περιορισμοί όπως θα δείτε παρακάτω.
Η συγκεκριμένη ιδέα είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ανατολική Ασία, όπου οι περιορισμοί στις πτήσεις εξακολουθούν να είναι ιδιαιτέρως αυστηροί, με συγκεκριμένους προορισμούς να είναι ανοικτοί μεταξύ γειτονικών χωρών. Πλέον, έχει μεταδοθεί και στην Αυστραλία.
EVA Air ( Ταϊβάν ) και ANA ( Ιαπωνική )
Υπήρξε μια πτήση με θέμα την «Hello Kitty» από την EVA Air στην Ταϊβάν, η οποία περιλάμβανε μενού από σεφ με αστέρι Michelin, μια πτήση 90 λεπτών με θέμα τη Χαβάη στην Ιαπωνία από την All Nippon Airways ( ANA ), σε ένα αεροπλάνο που έχει επικαλυφθεί, για να μοιάζει με χελώνα.
Qantas
Μία πτήση για αξιοθέατα στο πουθενά, προσφέρεται από την Qantas. Σύμφωνα με την αεροπορική, τα εισιτήρια εξαντλήθηκαν μέσα σε 10 λεπτά από επιβάτες που είναι πρόθυμοι να πετάξουν στον ουρανό τη στιγμή που η Αυστραλία έχει καθηλώσει σχεδόν όλες τις διεθνείς πτήσεις πληρώνοντας υπέρογκα κόστη πλέον. “Είναι πιθανώς η ταχύτερη εξάντληση εισιτηρίων στην ιστορία της Qantas”, δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας, Alan Joyce.
“Οι άνθρωποι χάνουν σαφώς τα ταξίδια και την εμπειρία της πτήσης. Εάν υπάρχει ζήτηση, σίγουρα θα κοιτάξουμε να κάνουμε περισσότερες από αυτές τις πτήσεις, ενώ όλοι περιμένουμε να ανοίξουν τα σύνορα”.
Η επτάωρη πτήση εκτέλεσε έναν τεράστιο κύκλο πετώντας στο Κουίνσλαντ και τη Χρυσή Ακτή, τη Νέα Νότια Ουαλία και τις απομακρυσμένες εσωτερικές περιοχές της χώρας.
Από τον αέρα, οι επιβάτες, μπόρεσαν και εντόπισαν, σύμφωνα με τις δηλώσεις τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, διάσημα αξιοθέατα της Αυστραλίας, όπως το λιμάνι του Σίδνεϋ και το Μεγάλο Κοραλλιογενή ύφαλο. Το αεροσκάφος τύπου Boeing 787 “Dreamliner”, θα κάνει μια χαμηλή πτήση πάνω από ορισμένα ορόσημα, όπως το Uluru και η παραλία Bondi.
Το αεροσκάφος Boeing 787 προορίζεται συνήθως για διηπειρωτικά ταξίδια σε όλες τις ηπείρους αλλά αυτήν τη στιγμή, υπάρχουν πολύ λίγες διεθνείς πτήσεις εκτός Αυστραλίας για την Qantas, οπότε έχει να εκτελέσει εμπορική πτήση από τον Μάρτιο. Το Dreamliner φημίζεται για τα μεγάλα παράθυρά του, καθιστώντας το ιδανικό για εναέριες περιηγήσεις στα 30.000 πόδια.
Η πτήση με αριθμό QF787, αναχώρησε από το τοπικό αεροδρόμιο του Σίδνεϋ στις 10 Οκτωβρίου και επέστρεψε στο ίδιο, 7 ώρες αργότερα, μεταφέροντας 134 επιβάτες. Το κόστος του εισιτηρίου ξεκινούσε από 787 δολάρια ενώ έφτανε μέχρι τα 3.787.
Η ειδική περίπτωση της Singapore Airlines
Η ειδική αναφορά στην αεροπορική εταιρεία από τη Σιγκαπούρη δεν είναι τυχαία. Αυτό καθώς και αυτή είχε προγραμματίσει πτήσεις προς το πουθενά. Πάραυτα μετά από έντονες αντιδράσεις των Περιβαλλοντικών οργανισμών της χώρας, για τις εκπομπές ρύπων, οι οποίες όπως υποστηρίζουν οι οργανισμοί θα ήταν ανούσιες, για ένα τέτοιο δρομολόγιο. Έτσι ο αερομεταφορέας αποφάσισε πως δεν θα γίνουν αυτού του είδους οι πτήσεις. Άτομο που γνωρίζει από το περιβάλλον της αεροπορικής ανέφερε σχετικά: «Αποφάσισαν ότι τα αρνητικά υπερέβαιναν τα θετικά.»
Οπότε και ο σχεδιασμός τους για τις πτήσεις στο πουθενά ανακαλέστηκε.
Τι έκανε όμως η Singapore Airlines για να αντιμετωπίσει αυτή την αδράνεια τόσο των αεροσκαφών όσο και των εσόδων της;
Μετέτρεψε ένα διώροφο τζάμπο τζετ Α380 σε εστιατόριο.
Αεροσκάφος – Εστιατόριο Singapore Airlines
Όπως αναφέρθηκε, η Singapore Airlines στράφηκε σε άλλες ιδέες για τη δημιουργία επιπλέον εσόδων. Η εταιρεία μετέτρεψε ένα διώροφο αεροσκάφος Airbus A380 σε προσωρινό εστιατόριο, με γεύματα σε καθίσματα πρώτης κατηγορίας ( First Class )που κοστίζουν 472 δολάρια και εκείνα στην οικονομική θέση ( Economy Class ) που κοστίζουν 45 δολάρια. Τα εισιτήρια για περιορισμένη χρήση, εξαντλήθηκαν και αυτά σχεδόν αμέσως και η Singapore Airlines επέκτεινε την προσφορά σε 4 ημέρες από αρχικά 2 που είχε ανακοινώσει. Τον επόμενο μήνα, ο αερομεταφορέας σχεδιάζει να καλωσορίσει τους επιβάτες – πελάτες του, στο εκπαιδευτικό κέντρο του, όπου θα μπορούν να χειριστούν προσομοιωτές πτήσεων ή να αποκτήσουν εκπαίδευση σχετικά με το πώς να είναι αεροσυνοδός.
Συμπεράσματα
Οι αεροπορικές εταιρείες όντας επιχειρήσεις, θα κάνουν τα πάντα ώστε να εξασφαλίσουν την κερδοφορία τους. Ακόμα και μέσω μίας πολύ δύσκολης και πρωτόγνωρης για τον τομέα τους κατάστασης θα πρέπει να επιδεικνύουν την ευελιξία τους κάθε στιγμή καθώς τα δεδομένα ανατρέπονται συνεχώς. Ενώ μπορεί να υπάρχει σχέδιο αντιμετώπισης, το να βρεθεί ακόμη ένα εμπόδιο ( βλ. Singapore Airlines με τους Περιβαλλοντικούς οργανισμούς ) και νέοι περιορισμοί να τεθούν στο προσκήνιο, είναι ένα εφικτό σενάριο. Παρατηρείται επίσης, πως σκέφτηκαν τους πιο παράξενους αλλά και έξυπνους τρόπους για να αυξήσουν τα έσοδα τους, που θεωρούνται πιο χρήσιμα από ποτέ.
Αναμένεται δυστυχώς, να υπάρξει συνέχεια στην κατάσταση αφού ο Παγκόσμιος Οργανισμός Αερομεταφορών ( IATA ) θεωρεί πως θα χρειαστεί καιρός για την ανάκαμψη. Παρουσιάζει λοιπόν, ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ο τρόπος με τον οποίο θα προσαρμόζονται οι αερομεταφορείς παγκοσμίως.
