Ο ιδρυτής του «Αμφι-θεάτρου», σκηνοθέτης, μεταφραστής, Καθηγητής και Ακαδημαϊκός Σπύρος Α. Ευαγγελάτος έφυγε από τη ζωή, σε ηλικία 77 ετών. Η είδηση του θανάτου του γέμισε θλίψη τον καλλιτεχνικό κόσμο. Η κηδεία του θα γίνει την Πέμπτη 26 Ιανουαρίου από τον Ιερό Ναό των Αγίων Θεοδώρων του Α΄ Νεκροταφείου Αθηνών, στις 3 μ.μ..
Το περασμένο καλοκαίρι έκανε την τελευταία του σκηνοθετική εμφάνιση με τον «Αμύντα» του Γεωργίου Μόρμορη στο Ηρώδειο και υποκλίθηκε στο κοινό του. Ήταν το τελευταίο χειροκρότημα για τον μεγάλο θεατράνθρωπο που τίμησε το θέατρο και τη χώρα του.
Ο Σπύρος Ευαγγελάτος γεννήθηκε στην Αθήνα και ήταν γιος του συνθέτη Αντίοχου Ευαγγελάτου και της αρπίστριας Ξένης Mπουρεξάκη. Η καλλιτεχνική παράδοση της οικογένειας τον οδήγησε προς το θέατρο. Σπούδασε αρχικά στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και στη συνέχεια στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, από την οποία αποφοίτησε το 1961. Την περίοδο 1966-1970 συμπλήρωσε τις σπουδές του στην Αυστρία, την Γερμανία, την Γαλλία κ.α.. Σπούδασε, μάλιστα, με υποτροφία θέατρο και θεατρολογία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης. Το 1970 έγινε διδάκτορας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Από το 1962 είχε ιδρύσει τη «Νεοελληνική Σκηνή» ενώ το διάστημα 1971-1977 συνεργάστηκε με το Εθνικό Θέατρο σκηνοθετώντας παραστάσεις στην Επίδαυρο και αλλού. Το 1975 ίδρυσε το «Αμφι-θέατρο», με το οποίο διοργάνωνε παραστάσεις σε όλο τον κόσμο. Το 1989 εξελέγη αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, ενώ το 1991 ανέλαβε την έδρα Θεατρικών Σπουδών που μόλις είχε δημιουργηθεί.
Την περίοδο 1977-1980 διετέλεσε γενικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος, την περίοδο 1984-1987 διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, το διάστημα 1997-1999 πρόεδρος του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών κ.ά.
Τιμήθηκε με το βραβείο «Κάρολος Κουν» (1988), το βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων (1994), το βραβείο Σκηνοθεσίας της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων (1996), με το παράσημο του «Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικος» από τον Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας ενώ το 2005 εκλέχθηκε τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Τον Φεβρουάριο του 2011 ανακοίνωσε την πρόθεσή του να αναστείλει την λειτουργία του «Αμφι-θεάτρου» λόγω οικονομικών προβλημάτων, κατηγορώντας τον υπουργό Πολιτισμού Παύλο Γερουλάνο για αδιαφορία. Στις 12 Ιανουαρίου 2012 ανακηρύχθηκε αντιπρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών και πρόεδρος το 2013. Ήταν νυμφευμένος με την ηθοποιό Λήδα Τασοπούλου (1953 – 2005), με την οποία απέκτησαν δυο παιδιά, τον Αντίοχο (1986 – 2010) και την Κατερίνα.
«Τα μεγάλα έργα τελειώνουν με ένα “ερωτηματικό”. Το “θαυμαστικό” ανήκει σε άλλους χώρους δραματουργίας». Με αυτά τα λόγια του από συνέντευξη που μας παραχώρησε, με αφορμή την παράσταση «Ο έμπορος της Βενετίας», τον Νοέμβριο του 2013, αποχαιρετούμε τον μεγάλο άνθρωπο του θεάτρου, κρατώντας το πολύτιμο και μεγάλο έργο του.
Συλλυπητήρια μηνύματα
Υπουργείο Πολιτισμού
Ο άνθρωπος που φώτισε με το έργο του το ελληνικό θέατρο, έφυγε από τη ζωή
Όπως όλοι οι σημαντικοί σκηνοθέτες στην Ελλάδα, με το δικό του θεατρικό ύφος και υψηλό επίπεδο αισθητικής, προσέγγισε με μοναδικό τρόπο την εθνική κληρονομιά, από το αρχαίο δράμα μέχρι την ελληνική λαϊκή παράδοση, γνωρίζοντας την καταξίωση και αναγνώριση από καλλιτέχνες και κοινό.
Χάρη στο πηγαίο ταλέντο, στη βαθιά του μόρφωση και στην άσβεστη αγάπη του για την ελληνική δραματουργία, κατόρθωσε να γίνει κοινωνός της ελληνικής πραγματικότητας, ανοίγοντας νέους δρόμους στην τέχνη.
Με τη θεατρική ομάδα «Νεοελληνική Σκηνή», με το «Αμφι-θέατρο» αλλά και στο Εθνικό θέατρο σκηνοθέτησε παραστάσεις εντός και εκτός Ελλάδας λαμβάνοντας τακτικά μέρος στα Φεστιβάλ Επιδαύρου, Αθηνών καθώς και σε Διεθνή Φεστιβάλ, με έργα αρχαίου δράματος, μεσαιωνικής και αναγεννησιακής ελληνικής λογοτεχνίας -κάνοντας γνωστά παραγνωρισμένα έργα της νεοελληνικής δραματουργίας- καθώς και με έργα διεθνούς δραματολογίου. Ήδη από νεαρή ηλικία σκηνοθέτησε έργα από το κρητικό, το επτανησιακό και το λαϊκό θέατρο που μέχρι τότε θεωρούνταν αναχρονιστικά και απροσπέλαστα. Στο τόσο δύσκολο αυτό πλαίσιο, ο Σπύρος Ευαγγελάτος κατάφερε να παράγει εξαιρετικά σκηνικά αποτελέσματα θεμελιωμένα στην θεατρολογική έρευνα και την επιστημονική ακρίβεια και τελικά να επαναπροσδιορίσει τη σχέση μας με τα κείμενα αυτά και τον λαϊκό πολιτισμό.
Γενικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος και της Εθνικής Λυρικής Σκηνής και πρόεδρός αυτής, Καθηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρός του Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, ο Σπύρος Ευαγγελάτος συνδύασε τη θεωρία με την πράξη όσο ελάχιστοι στην ιστορία του Νεοελληνικού θεάτρου. Η απώλειά του Σπύρου Ευαγγελάτου αποτελεί απώλεια για το ίδιο το ελληνικό θέατρο αλλά και για τον ελληνικό πολιτισμό γενικότερα.
Κατόπιν απόφασης της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού Λυδίας Κονιόρδου, η κηδεία του θα πραγματοποιηθεί δημοσία δαπάνη.
Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος
Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος εκφράζει τη βαθιά του θλίψη για την απώλεια του Σπύρου Α. Ευαγγελάτου, ενός από τους σημαντικότερους σκηνοθέτες του Ελληνικού θεάτρου, πανεπιστημιακού δασκάλου και Ακαδημαϊκού. Σπουδαίος δημιουργός, με πλήθος σκηνοθεσίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, ο Σπύρος Ευαγγελάτος υπήρξε ιδρυτής του Αμφι-θεάτρου με διεθνή καταξίωση και άφησε πίσω του πλούσιο σκηνοθετικό αλλά και μεταφραστικό έργο. Ο Σπύρος Α. Ευαγγελάτος διετέλεσε καλλιτεχνικός διευθυντής του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (1977-1980).
Εθνική Λυρική Σκηνή
Η διοίκηση και το προσωπικό της Εθνικής Λυρικής Σκηνής (ΕΛΣ) εκφράζουν την βαθιά τους θλίψη για τον θάνατο του κορυφαίου Έλληνα σκηνοθέτη και Ακαδημαϊκού Σπύρου Ευαγγελάτου.
Ο Σπύρος Ευαγγελάτος διετέλεσε Γενικός διευθυντής της ΕΛΣ από το 1984 έως το 1987 και Πρόεδρός της από το 1999 έως το 2006. Ως σκηνοθέτης, συνεργάστηκε επί 44 χρόνια με την ΕΛΣ (1970-2014), σκηνοθετώντας περί τις 30 παραγωγές όπερας με μεγάλο εύρος ρεπερτορίου: Τόσκα [Tosca], Ριγολέττος [Rigoletto], Ο ιπτάμενος Ολλανδός [Der fliegende Holländer], Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ, Μάκβεθ [Macbeth], Η μεγαλοψυχία του Τίτου [La clemenza di Tito], Μπορίς Γκοντουνόφ, Νόρμα [Norma], Η νυχτερίδα [Die Fledermaus], Ντον Τζοβάννι [Don Giovanni], Τα παραμύθια του Χόφμαν [Les contes d’ Hoffmann], Φάλσταφ [Falstaff] κ.ά..
Δήλωση της βουλευτού Α’ Αθήνας και Τομεάρχη Πολιτισμού και Αθλητισμού της Ν.Δ., Όλγας Κεφαλογιάννη
«Σήμερα “έφυγε” ο μεγάλος δημιουργός του Ελληνικού Θεάτρου Ακαδημαϊκός Σπύρος Ευαγγελάτος. Η απώλειά του δημιουργεί ένα τεράστιο κενό στα καλλιτεχνικά δρώμενα της Ελλάδας. Εύχομαι οι επερχόμενες γενεές ηθοποιών και σκηνοθετών να εμπνευσθούν από την συνέπεια με την οποία υπηρέτησε την Τέχνη του και από το μεγάλο έργο που μας αφήνει.
Τα θερμά μου συλλυπητήρια στην οικογένειά του».
Το Ποτάμι
Αποχαιρετούμε τον Σπύρο Ευαγγελάτο, τον σπουδαίο σκηνοθέτη και Ακαδημαϊκό, τον θεατράνθρωπο που με τις παραστάσεις του μας ταξίδεψε σε κόσμους μαγικούς, που μας έκανε πιο πλούσιους πνευματικά. Αποχαιρετούμε τον δάσκαλο εκατοντάδων σκηνοθετών, ηθοποιών, θεατρολόγων. Σπύρο, καλό ταξίδι. Η Κατερίνα, η αγαπημένη σου κόρη, θα συνεχίσει το έργο σου.
Δήλωση της εκπροσώπου των ΑΝΕΛ, Μανταλένας Παπαδοπούλου
«Ο Σπύρος Ευαγγελάτος υπήρξε ένας μεγάλος θεατράνθρωπος που αφιέρωσε κυριολεκτικά τη ζωή του στο θέατρο. Ήταν ένας χαρισματικός σκηνοθέτης που προσέγγισε με τη δική του ξεχωριστή ματιά τις αρχαίες ελληνικές τραγωδίες, τον Αριστοφάνη και τα έργα του κλασικού και του σύγχρονου θεατρικού ρεπερτορίου. Πραγματικά, η λέξη ”αναντικατάστατος” αδυνατεί να περιγράψει το μέγεθος της απώλειας.
Στους οικείους του εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια».
Τμήματος Πολιτισμού του ΣΥΡΙΖΑ
Με μεγάλη λύπη πληροφορηθήκαμε το θάνατο του Σπύρου Ευαγγελάτου, ενός από τους σημαντικότερους και ακαταπόνητους εργάτες του ελληνικού θεάτρου. Από την πρώτη του σκηνοθεσία, σε ηλικία 21 ετών, υπηρέτησε αδιάλειπτα μέχρι πολύ πρόσφατα τη δραματική τέχνη, ανανεώνοντας τρόπους και μορφές, ενσαρκώνοντας με τον καλύτερο τρόπο τους ρόλους του σκηνοθέτη, του μεταφραστή, του εμβριθούς ερευνητή και μελετητή, αλλά και του αφοσιωμένου δασκάλου. Στο θεατρικό του σπίτι, το Αμφιθέατρο, αλλά και στις συνεργασίες του με κρατικά θέατρα και φεστιβάλ στην Ελλάδα και το εξωτερικό εργάστηκε με τόλμη και σεβασμό πάνω σε όλα τα είδη θεάτρου, με έμφαση στο αρχαίο δράμα, στο μεγάλο κλασικό ρεπερτόριο, αλλά και στο λυρικό θέατρο. Ξεχωρίζει ωστόσο το ενδιαφέρον του για την ανάδειξη και την παράσταση άγνωστων και παλαιών νεοελληνικών έργων, που συνοδεύτηκε και από σπουδαία ερευνητική δουλειά, κυρίως για το επτανησιακό και το κρητικό θέατρο. Υπηρέτησε σε σημαντικές θέσεις πολιτιστικών οργανισμών (ΚΘΒΕ και Εθνική Λυρική Σκηνή), υπήρξε ένας από τους πρώτους καθηγητές Θεατρολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών και διατέλεσε συχνά πρόεδρος του αντίστοιχου τμήματος της σχολής. Η προσφορά του αναγνωρίστηκε πολλάκις και δικαίως από την ελληνική πολιτεία, ενώ το 2005 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το έργο του Σπύρου Ευαγγελάτου σφράγισε την ελληνική θεατρική πρωτοπορία και οι μαθητές του εξακολουθούν μέχρι σήμερα να αξιοποιούν τα πολύτιμα μαθήματά του. Η καλλιτεχνική του προσφορά, το ήθος και η ευγένειά του αποτελούν απαράμιλλη παρακαταθήκη για όλους όσους αγαπούν, μελετούν και ασκούν την τέχνη του θεάτρου στη χώρα μας.
Ο ΣΥΡΙΖΑ και το τμήμα Πολιτισμού του συμμετέχουν στο πένθος για την απώλεια του Σπύρου Ευαγγελάτου και εκφράζουν τα βαθιά τους συλλυπητήρια στην οικογένεια και τους οικείους του.
Ανακοίνωση του Τομέα Πολιτισμού της ΔΗΜΑΡ
«Μια σπουδαία θεατρική προσωπικότητα ο Σπύρος Ευαγγελάτος, ο χαρισματικός σκηνοθέτης δεν είναι πια μαζί μας. Μέσα από το «αμφιθέατρο» του έφερε στο προσκήνιο σπουδαίες παραστάσεις και εξαιρετικούς πρωταγωνιστές. Έδωσε έμφαση στις αρχαίο δράμα αλλά και στα έργα του κλασικού και του σύγχρονου θεατρικού ρεπερτορίου. Ακαδημαϊκός με σπουδαίο ερευνητικό έργο ήταν από τους πρώτους Καθηγητές θεατρικών σπουδών. Το Ελληνικό θέατρο θρηνεί την απώλεια ενός ξεχωριστού πνευματικού ανθρώπου που έγραψε την δική του ιστορία. Στην οικογένεια του εκφράζουμε τα ειλικρινή μας συλλυπητήρια».
