Από την έντυπη έκδοση
Της Αννας Δόγα
[email protected]
Σε αναδιάρθρωση επιχειρήσεων, αλλά και αναδιάρθρωση ολόκληρων κλάδων επικεντρώνεται το επόμενο διάστημα το τραπεζικό σύστημα, θέτοντας σε κίνηση μια διαδικασία που χρειάζεται να είναι γοργή και αποτελεσματική προκειμένου να απελευθερωθούν πόροι και να επανεκκινηθεί η οικονομία.
Με στόχο να διευθετηθεί ο όγκος των τουλάχιστον 110 δισ. ευρώ προβληματικών δανείων του συστήματος, οι τράπεζες προχωρούν σε συνεργασίες και σε συντονισμό πρωτοβουλιών προκειμένου να αντιμετωπιστεί καταρχήν το βαρίδι των «κόκκινων» επιχειρηματικών δανείων, τα οποία μπλοκάρουν την ανάπτυξη. Στην κατεύθυνση αυτή, Alpha Bank και Eurobank συνεργάζονται σε κοινή πλατφόρμα μεγάλων επιχειρηματικών δανείων, καταρχήν συνολικού ύψους 1,2 δισ. ευρώ, με το αμερικανικό fund ΚΚR, το οποίο θα συμβάλει στη διαχείριση με τεχνογνωσία και κεφάλαια, αλλά και με την EBRD.
Την ίδια στιγμή, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας προωθεί έναν κοινό μηχανισμό για τον συντονισμό της διαχείρισης μεγάλων επιχειρηματικών δανείων με τη συμμετοχή όλων των τραπεζών. Μελέτη της Mc Kinsey επικεντρώνει τη λειτουργία του μηχανισμού σε περίπου 170 ομίλους με συνολική δανειακή έκθεση άνω των 15 δισ. ευρώ και μη εξυπηρετούμενη έκθεση άνω των 11 δισ. ευρώ. Η τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου από το νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί την Κυριακή αναμένεται να συμβάλει στην άρση εμποδίων, νομικών και φορολογικών, με βάση όσα προβλέπονται στο προσχέδιο της συμφωνίας με τους θεσμούς.
Alpha Bank και Eurobank συμπράττουν με ΚΚR – EBRD
Το πρώτο βήμα συνεργασίας μεταξύ τραπεζών για τη διαχείριση προβληματικών δανείων έκαναν Alpha Bank και Eurobank, από κοινού με το εξειδικευμένο αμερικανικό fund ΚΚR και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης, εντάσσοντας σε κοινή πλατφόρμα δάνεια μεγάλων επιχειρήσεων ύψους 1,2 δισ. ευρώ, με στόχο την αναδιάρθρωση των δανείων αυτών και παράλληλα την προσέλκυση νέων κεφαλαίων και την ενίσχυση του μάνατζμεντ όπου χρειάζεται. Οι δύο τράπεζες θα κρατήσουν τα δάνεια στους ισολογισμούς τους και θα έχουν το όφελος από την απόδοση της διαχείρισης.
Με την κίνηση αυτή, στην οποία ενδέχεται να συμμετάσχουν και άλλες τράπεζες στην πορεία, υλοποιείται ένας κεντρικός στόχος της στρατηγικής για τα «κόκκινα» δάνεια, αυτός της διαχείρισης με την αξιοποίηση τεχνογνωσίας και εργαλείων χρηματοδότησης που μόνο ένας τρίτος πάροχος, εκτός των τραπεζών, μπορεί να δώσει.
Αlpha Bank και Eurobank θα «εισφέρουν» σταδιακά δάνεια της τάξης των 600 εκατ. ευρώ στη νέα εταιρεία που θα συστήσει το KKR μέσω της εξειδικευμένης θυγατρικής του Pillarstone Europe και στην οποία με 5% θα συμμετάσχει η EBRD. Η εταιρεία με την ονομασία Manco θα είναι ελληνική με άδεια λειτουργίας από την Τράπεζα της Ελλάδας, σύμφωνα με τον πρόσφατο νόμο.
Η σύνθεση των δανείων που θα περιλάβει το χαρτοφυλάκιο θα συμφωνηθεί από κοινού με την εταιρεία διαχείρισης και θα είναι προβληματικά δάνεια επιχειρήσεων, οι οποίες κρίνονται βιώσιμες αλλά αντιμετωπίζουν δυσκολία εξυπηρέτησης των υποχρεώσεών τους. Τα δάνεια θα παραμείνουν στους ισολογισμούς των τραπεζών αφού η Manco θα κάνει μόνο τη διαχείριση, ενώ η διαδικασία είναι κεφαλαιακά αρνητική για τις τράπεζες.
Η συμμετοχή τoυ εξειδικευμένου KKR διασφαλίζει ότι εκτός από την αναδιάρθρωση του δανεισμού, το νέο σχήμα θα μπορεί να παράσχει νέα κεφάλαια, λειτουργική αναδιοργάνωση, και ενίσχυση του management, με στόχο την ανασυγκρότηση των επιχειρήσεων και την επιστροφή τους στην αγορά.
Το KKR μάλιστα λαμβάνει μέρος στο σχήμα μέσω της Pillarstone, της πλατφόρμας που δημιούργησε το 2015, με τον John Davison ως συν-επενδυτή και CEO και σκοπό να συνεταιρισθεί με ευρωπαϊκές τράπεζες για τη δημιουργία αξίας από τη διαχείριση των «ανοιγμάτων» τους σε μη κύρια και υπο-αποδίδοντα περιουσιακά στοιχεία των ισολογισμών τους. Ήδη ανάλογη πλατφόρμα διαχείρισης μη εξυπηρετουμένων δανείων υλοποιείται στην Ιταλία, σε συνεργασία με την Unicredit και την Instesa Sanpaolo.
Πριν από την έναρξη διαχείρισης των προβληματικών δανείων απαιτείται συμφωνία μεταξύ των τραπεζών, της εταιρείας διαχείρισης και της KKR για το σχέδιο αναδιάρθρωσης κάθε δανείου ξεχωριστά, ώστε αυτό να ενταχθεί στο υπό διαχείριση χαρτοφυλάκιο. Στο πλαίσιο του σχεδίου αναδιάρθρωσης, οι επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση σε νέα κεφάλαια τα οποία θα καλυφθούν από την KKR και την EBRD, ενώ οι τράπεζες διατηρούν το δικαίωμα να συμμετάσχουν και οι ίδιες στη νέα χρηματοδότηση.
Η Manco, η οποία θα στελεχωθεί από εξειδικευμένα στελέχη στην Ελλάδα, θα έχει την ευθύνη εφαρμογής του σχεδίου αναδιάρθρωσης κάθε επιχείρησης, ενώ οι τράπεζες θα ενημερώνονται αναλυτικά για την πορεία υλοποίησής του.
Όπως επισημαίνει ο Θεόδωρος Αθανασόπουλος, εντεταλμένος γενικός διευθυντής της Alpha Bank, η πλατφόρμα σκοπεύει να δώσει την ευκαιρία σε βιώσιμες ελληνικές εταιρείες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες να αποκτήσουν πρόσβαση σε ρευστότητα και τεχνογνωσία για τη λειτουργική τους αναδιάρθρωση, στοιχεία τα οποία θα τις βοηθήσουν να επενδύσουν, να αναπτυχθούν, να ανακάμψουν και να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.
Είναι κρίσιμο να ενεργήσουμε άμεσα σε αυτόν τον τομέα για τη δημιουργία των συνθηκών για την ανάκαμψη των εταιρειών και τη διαφύλαξη των θέσεων εργασίας, η οποία καθίσταται δυνατή από τα νέα κεφάλαια και την εξειδικευμένη τεχνογνωσία, τονίζει ο γενικός διευθυντής, επικεφαλής Διαχείρισης Προβληματικών Δανείων Ομίλου της Eurobank, Κωνσταντίνος Βουσβούνης.
Mc Kinsey: Πέντε κλάδοι, 168 όμιλοι υπό αναδιάρθρωση
Κoινό μηχανισμό διαχείρισης μεγάλων επιχειρηματικών δανείων προωθεί το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, με στόχο τον συντονισμό των κινήσεων όλων των τραπεζών και την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος ανά όμιλο αλλά και ανά κλάδο.
Η μελέτη της Mc Kinsey, την οποία ανέθεσε το ΤΧΣ, δίνει μια περίμετρο για το πεδίο δραστηριότητας του μηχανισμού που περιλαμβάνει 168 ομίλους, με συνολική δανειακή έκθεση περίπου 15 δισ. ευρώ και μη εξυπηρετούμενη έκθεση (ΝPEs) 11 δισ. ευρώ. Στη μελέτη, με αφετηρία μεγάλα δάνεια επιχειρήσεων, ύψους 36 δισ. ευρώ και NPEs 20 δισ. ευρώ, αφαιρέθηκαν δάνεια υγιών επιχειρήσεων ή δάνεια ήδη σε εκκαθάριση προκειμένου να διαμορφωθεί η τελική περίμετρος.
Η Mc Kinsey προχώρησε και σε προσέγγιση με βάση τον κλάδο και τη σημασία του για την οικονομία, καταλήγοντας σε πέντε κλάδους (τουρισμού, υγείας-φαρμάκων, μεταφορών, τροφίμων-ποτών και ιχθυοκαλλιεργειών) με συνολικό δανεισμό 7,5 δισ. ευρώ και NPEs 4,5 δισ. ευρώ, οι οποίοι θα ενταχθούν επίσης στο πεδίο του μηχανισμού, σύμφωνα με την πρόταση της εταιρείας. Σημειώνεται ότι το αρχικό δείγμα ήταν 1.200 επιχειρήσεις με τζίρο άνω των 20 εκατ. ευρώ και δανειακά ανοίγματα άνω των 10 εκατ. ευρώ, με στοιχεία από τρεις τράπεζες, Πειραιώς, Eurobank και Εθνική.
Tεράστιο ζήτημα
Παρουσιάζοντας χθες τη μελέτη, ο πρόεδρος του ΤΧΣ Γιώργος Μιχελής αναφέρθηκε στο τεράστιο ζήτημα των «κόκκινων» δανείων που αντιστοιχούν στο 45% του συνόλου των χαρτοφυλακίων.
Ο διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Άρης Ξενόφος επισήμανε ότι μελέτη συνολικά για τα προβληματικά δάνεια έχει εκπονήσει το ίδιο το ΤΧΣ τον Οκτώβριο και θα την επικαιροποιήσει ώστε να είναι έτοιμη έως τα τέλη Ιουνίου.
Η μελέτη της McKinsey για τα μεγάλα επιχειρηματικά δάνεια προτείνει έναν μηχανισμό που θα φέρει στο τραπέζι όλες τις τράπεζες χωρίς να υποκαθιστά τον ρόλο τους. Θα πρόκειται για ένα συντονιστικό όργανο, στο οποίο η προεδρία θα εναλλάσσεται ανά εξάμηνο, ενώ η πρωτοβουλία των κινήσεων για κάθε εξεταζόμενο δάνειο θα ανήκει στην τράπεζα που διαθέτει τη μεγαλύτερη έκθεση.
Ο κ. Ξενόφος εκτίμησε ότι συμφωνίες όπως αυτή της Alpha Bank με τη Eurobank με το KKR και η συνεργασία μέσω κοινού συντονιστικού οργάνου, θα επιταχύνουν τη διαδικασία διαχείρισης και προέβλεψε ότι έως το τέλος του έτους θα υπάρχουν απτά αποτελέσματα στο «μέτωπο» της διαχείρισης των NPLs. Διευκρίνισε πάντως ότι είναι κρίσιμη η βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου, το οποίο αναμένεται να βελτιωθεί σταδιακά και να ολοκληρωθεί στο δεύτερο εξάμηνο του 2016.
Η McKinsey αποτύπωσε και ιεράρχησε τα εμπόδια που καταγράφονται ειδικά στην αναδιάρθρωση μεγάλων δανείων, νομικά, κανονιστικά και φορολογικά.
O διευθύνων σύμβουλος του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας έφερε ως παράδειγμα το εργαλείο της κεφαλαιοποίησης χρέους, για το οποίο δεν υπάρχουν οι κατάλληλες νομοθετικές ρυθμίσεις, ενώ επισήμανε ότι η έλλειψη νομικής κάλυψης για τα στελέχη που ασχολούνται με αναδιαρθρώσεις αποτελεί επίσης εμπόδιο.
