Στροφή στη συνεργασία με τις ΗΠΑ επιχειρεί η Άγκυρα, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να προγραμματίζει αγορές εκατοντάδων αεροσκαφών της Boeing και μαχητικών της Lockheed Martin, υπό τον όρο σημαντικού μέρους της παραγωγής να γίνει στην Τουρκία.
Οι συμφωνίες, αξίας άνω των 10 δισ. δολαρίων, τελούν υπό την έγκριση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος υποδέχεται τον Τούρκο πρόεδρο στον Λευκό Οίκο, όπως επισημαίνει το Bloomberg.
Σύμφωνα με πληροφορίες του αμερικανικού δικτύου, η τουρκική πλευρά θέλει να αντισταθμίσει το κόστος αγοράς αμερικανικών αεροσκαφών με βιομηχανικές συμφωνίες τοπικής παραγωγής. Στόχος είναι η ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας της χώρας, που ήδη βρίσκεται σε πορεία ανάπτυξης.
Η συνάντηση Ερντογάν – Τραμπ θεωρείται κομβική, καθώς έρχεται μετά την κρίση που προκάλεσε η αγορά των ρωσικών S-400, η οποία οδήγησε στην επιβολή κυρώσεων CAATSA από την Ουάσιγκτον και στον αποκλεισμό της Τουρκίας από το πρόγραμμα των F-35.
Ο ίδιος ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε, σε συνέντευξή του την Δευτέρα, ότι θα διαπραγματευθεί την απόκτηση μαχητικών αεροσκαφών F-35 κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ αυτήν την εβδομάδα.
Μιλώντας στην εκπομπή «Special Report» του Fox News, ο Ερντογάν ρωτήθηκε εάν προσβλέπει σε πράσινο φως για την απόκτηση F-35 κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον, όπου την Πέμπτη θα έχει συνάντηση με τον Τραμπ.
Το «αγκάθι» των S-400
Η Άγκυρα αρνείται να απομακρύνει τα ρωσικά συστήματα, όπως ζητούν οι ΗΠΑ, αλλά ελπίζει ότι ο Τραμπ θα συμφωνήσει σε τροποποίηση του CAATSA ώστε να μπορέσει να αγοράσει 40 μαχητικά F-35A.
Μια τέτοια εξέλιξη θα άνοιγε ξανά τον δρόμο για τις τουρκικές εταιρείες που είχαν αναλάβει την παραγωγή ανταλλακτικών αξίας 12 δισ. δολαρίων για τα F-35.
Παράλληλα, τουρκικές εταιρείες ηλεκτρονικών θα μπορούσαν να συνεχίσουν να προσφέρουν λογισμικά συστήματα, ενώ άλλες να συμβάλουν στην παράκαμψη ευρωπαϊκών περιορισμών που αφορούν τη χρήση χημικών υλικών σε εξαρτήματα.
Νέα F-16 και εξοπλιστικά
Πέρα από τα F-35, ο Ερντογάν επιδιώκει να κλείσει την αγορά 40 νέων F-16 Vipers, εκατοντάδων βομβών, πυραύλων και ανταλλακτικών κινητήρων.
Η πώληση εγκρίθηκε πέρυσι, μετά την κύρωση από την Τουρκία της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Αρχικά η Άγκυρα σκόπευε να προμηθευτεί 79 κιτ αναβάθμισης για τον εκσυγχρονισμό των υπαρχόντων F-16, όμως πλέον προσανατολίζεται στην αγορά νέων F-35A, σύμφωνα με πηγές.
Η Τουρκία διαθέτει στόλο περίπου 240 F-16, τον δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ. Η απόκτηση νέων αεροσκαφών θα της επιτρέψει να αποσύρει τα γηραιά F-4, μέχρι να καταστεί δυνατή η παραγωγή του δικού της μαχητικού «Kaan».
Το ζήτημα των κινητήρων
Παράλληλα, η Άγκυρα πιέζει για άδεια από τις ΗΠΑ ώστε να προμηθευτεί και να συναρμολογεί κινητήρες F110 και F404 της GE Aerospace, που χρησιμοποιούνται τόσο σε αμερικανικά μαχητικά όσο και στα τουρκικά Kaan και Hurjet. Η Ουάσιγκτον δεν έχει ακόμη απαντήσει, αλλά μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να επιταχύνει την παραγωγή κινητήρων σε μια περίοδο αυξημένης παγκόσμιας ζήτησης.
Η πιθανή άρση των περιορισμών και η νέα συνεργασία με τις ΗΠΑ θα σηματοδοτούσαν θεαματική ανατροπή στις σχέσεις Άγκυρας – Ουάσιγκτον και θα προκαλούσαν έντονο πονοκέφαλο στην Αθήνα.
H αποψινή συνάντηση με Μητσοτάκη
Στις 21:00 ώρα Ελλάδος τα βλέμματα θα στραφούν στο Σπίτι της Τουρκίας, όπου θα λάβει χώρα η συνάντηση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Παρά τις χαμηλές προσδοκίες για απτά αποτελέσματα, η συγκυρία και τα ανοιχτά διπλωματικά μέτωπα καθιστούν το ραντεβού βαρύνουσας σημασίας.
Έπειτα από αλλεπάλληλες αναβολές, το ραντεβού «κλείδωσε» και αυτό από μόνο του είναι θετικό. Αλλά θα είναι σαφώς πιο δύσκολο από τη συνάντηση του περασμένου Ιουνίου. Και τούτο γιατί έκτοτε η Αθήνα έχει προχωρήσει σε οριοθέτηση θαλασσίων πάρκων, δέχθηκε την επίσημη πρόταση της Chevron για έρευνες νοτίως της Κρήτης και ξεκίνησε τεχνικές συνομιλίες με τη Λιβύη για καθορισμό ΑΟΖ.
Από την άλλη πλευρά, η Άγκυρα πιέζει για συμμετοχή στο SAFE, με την Ελλάδα να απειλεί με βέτο, αλλά την τουρκική αμυντική βιομηχανία να εκτιμά ότι μπορεί να βρει διόδους μέσα από εταιρικές συνεργασίες στην Ευρώπη. Για τη συμμετοχή ιδιωτικών εταιρειών δεν απαιτείται ομοφωνία στην Ε.Ε. Έτσι η Baykar (του γαμπρού του Ερντογάν) που έχει ισχυρότατες συνεργασίες με ιταλικές αμυντικές βιομηχανίες εκτιμάται ότι δεν θα συναντήσει εμπόδια σε πιθανή συμμετοχή.
