Τα μικρά δίδυμα διαστημόπλοια MarCO, που είχαν εκτοξευτεί πέρυσι, αποτέλεσαν σημαντικό ορόσημο για την κλάση των μικρών δορυφόρων CubeSats, καθώς απέδειξαν πως έχουν τη δυνατότητα να επιβιώνουν και να επιχειρούν στο βαθύ διάστημα. Πλέον τα δύο μικρά σκάφη βρίσκονται πέρα από τον Άρη και φαίνεται πως έχουν φτάσει στα όριά τους, καθώς έχει περάσει πάνω από ένας μήνας από την τελευταία φορά που οι μηχανικοί της NASA είχαν επικοινωνία με τα λιλιπούτεια σκάφη, τα οποία συνόδευαν το διαστημόπλοιο InsSight στον Άρη – και θεωρείται μάλλον απίθανο πως θα υπάρξει οποιαδήποτε άλλη επικοινωνία μαζί τους ξανά.
Η αποστολή MarCO (Mars Cube One) ήταν η πρώτη διαπλανητική αποστολή με δορυφόρους CubeSats: Τα δύο μικρά διαστημόπλοια, με τα ονόματα EVE και WALL-E, λειτούργησαν ως αναμεταδότες τηλεπικοινωνιών κατά την προσεδάφιση του InSight, στέλνοντας δεδομένα πίσω στη Γη κατά την κάθοδο του σκάφους στον Κόκκινο Πλανήτη σε σχεδόν πραγματικό χρόνο. Επίσης, το WALL-E έστειλε εικόνες και του Άρη, ενώ το EVE έκανε κάποια απλά πειράματα.
Όλα αυτά έγιναν χάρη σε πειραματικές τεχνολογίες που κοστίζουν πολύ λιγότερο απ’ ό,τι οι «συμβατικές» διαστημικές αποστολές: 18,5 εκατομμύρια δολάρια από το Jet Propulsion Laboratory της NASA στην Πασαντίνα, που κατασκεύασε τους δύο CubeSats.
Η τελευταία επικοινωνία με το WALL-E έλαβε χώρα στις 29 Δεκεμβρίου και με το EVE στις 4 Ιανουαρίου. Βάσει υπολογισμών, το WALL-E βρίσκεται πάνω από 1,6 εκατομμύρια χιλιόμετρα πέρα από τον Άρη, ενώ το EVE είναι στα 3,2 εκατομμύρια χιλιόμετρα.
Όσον αφορά στους λόγους που δεν είναι δυνατή η επικοινωνία με το ζεύγος, υπάρχουν αρκετές θεωρίες: Το WALL-E έχει έναν προβληματικό προωθητήρα, ενώ μπορεί να υπάρχουν προβλήματα ως προς τον έλεγχο της κίνησής του που να εμποδίζουν την αποστολή και λήψη εντολών. Οι αισθητήρες φωτεινότητας που δίνουν στα σκάφη τη δυνατότητα να είναι παραμένουν στραμμένα προς τον ήλιο και να φορτίζουν τις μπαταρίες τους θα μπορούσαν να αποτελούν έναν άλλο παράγοντα.
Όπως και να έχει, τα MarCOs είναι σε τροχιά γύρω από τον ήλιο και θα απομακρύνονται όσο περνά ο χρόνος – και όσο μακρύτερα βρίσκονται, με τόσο μεγαλύτερη ακρίβεια θα πρέπει να στρέφουν τις κεραίες τους προς τη Γη για να επικοινωνήσουν. Δεν θα αρχίσουν να κινούνται ξανά προς τον ήλιο μέχρι το καλοκαίρι. Και τότε θα γίνουν νέες απόπειρες επικοινωνίας, αν και δεν είναι σε καμία περίπτωση σίγουρο εάν οι μπαταρίες και τα άλλα εξαρτήματα των σκαφών θα αντέξουν τόσο πολύ. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η αποστολή θεωρείται μεγάλη επιτυχία, καθώς επιβεβαίωσε πως οι CubeSats μπορούν να χρησιμοποιηθούν για αποστολές σε μακρινούς προορισμούς. Περισσότερες αποστολές τέτοιου τύπου είναι στο πρόγραμμα, με τη NASA να πρόκειται να εκτοξεύσει σειρά νέων δορυφόρων μέσα στα επόμενα χρόνια.
