Επί δεκαετίες, επιστήμονες συγκεντρώνουν δείγματα αρχαίων ιζημάτων από το υπέδαφος του πυθμένα του ωκεανού προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τα αρχαία κλίματα, τις δραστηριότητες των τεκτονικών πλακών και τα οικοσυστήματα του βυθού.
Σε νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Nature Communications ερευνητές αποκαλύπτουν πως, με τη σωστή τροφή, υπό σωστές εργαστηριακές συνθήκες, τα μικρόβια που συλλέγονται από ιζήματα ηλικίας μέχρι και 100 εκατομμυρίων ετών μπορούν να αφυπνιστούν/ αναζωογονηθούν και να πολλαπλασιαστούν, ακόμα και αν «κοιμούνταν» από την εποχή που στη Γη κυριαρχούσαν οι δεινόσαυροι.
Η ερευνητική ομάδα, που αποτελείται από ερευνητές της JAMSTEC, του URI Graduate School of Oceanography, του National Institute of Advanced Industrial Science and Technology, του Kochi University και του Marine Works Japan, συνέλεξε τα αρχαία δείγματα πριν από δέκα χρόνια κατά τη διάρκεια αποστολής στο αποκαλούμενο South Pacific Gyre- το τμήμα του ωκεανού στον νότιο Ειρηνικό με τα χαμηλότερη παραγωγικότητα και τα λιγότερα θρεπτικά στοιχεία διαθέσιμα για την τροφοδοσία της θαλάσσιας τροφικής αλυσίδας.
«Το κύριο ερώτημά μας ήταν εάν η ζωή θα μπορούσε να υπάρχει σε ένα τόσο περιορισμένο, από άποψης θρεπτικών ουσιών, περιβάλλον, ή αν ήταν μια ζώνη χωρίς ζωή» είπε ο Γιούκι Μορόνο, lead author του επιστημονικού άρθρου και επιστήμονας στο JAMSTEC. «Και θέλαμε να ξέρουμε πόσο μπορούν τα μικρόβια να παραμείνουν ζωντανά σε συνθήκες σχεδόν απουσίας τροφής».
Στον πυθμένα υπάρχουν στρώματα ιζήματος που αποτελούνται από θαλάσσιο «χιόνι» (οργανικό υλικό που καταφθάνει συνέχεια από την επιφάνεια), σκόνη και σωματίδια που μεταφέρονται από τον άνεμο και τα ρεύματα του ωκεανού. Μικρές μορφές ζωής όπως μικρόβια παγιδεύονται σε αυτό το ίζημα.
Στο ερευνητικό σκάφος JOIDES Resolution οι ερευνητές έβγαλαν πολλούς πυρήνες ιζημάτων από βάθος 100 μέτρων κάτω από την επιφάνεια του πυθμένα και περίπου 6.000 κάτω από την επιφάνεια του ωκεανού. Όπως διαπίστωσαν, υπήρχε οξυγόνο σε όλους τους πυρήνες, κάτι που υποδεικνύει πως, εάν το ίζημα συσσωρεύεται αργά στον πυθμένα με ρυθμό όχι μεγαλύτερο του ενός ή δύο μέτρων κάθε εκατομμύριο χρόνια, το οξυγόνο θα διεισδύσει. Αυτές οι συνθήκες καθιστούν δυνατή την επιβίωση αερόβιων μικροοργανισμών σε κλίμακα εκατομμυρίων ετών.
Μέσω εργαστηριακών διαδικασιών οι επιστήμονες «εκκόλαψαν» τα δείγματα για να αναπτυχθούν τα μικρόβια. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως, αντί να είναι απολιθωμένα απομεινάρια ζωής, τα μικρόβια στα ιζήματα είχαν επιζήσει, και ήταν ικανά να αναπτυχθούν και να πολλαπλασιαστούν. Ο Μορόνο εξεπλάγη από τα αποτελέσματα αυτά: «Στην αρχή είχα αμφιβολίες, μα βρήκαμε πως μέχρι και 99.1% των μικροβίων στα ιζήματα που εναποτέθηκαν πριν από 101,5 εκατομμύρια χρόνια ήταν ακόμα ζωντανά και έτοιμα να τραφούν».
Οι ερευνητές τώρα επιιδώκουν να χρησιμοποιήσουν αντίστοιχη προσέγγιση για να απαντήσουν και σε άλλα ερωτήματα σχετικά με το γεωλογικό παρελθόν του πλανήτη. Κατά τον Μορόνο η ζωή για τα μικρόβια στο υπέδαφος του πυθμένα είναι πολύ αργή σε σχέση με τη ζωή ψηλότερα, οπότε η εξελικτική τους ταχύτητα θα είναι πολύ μικρότερη. «Θέλουμε να κατανοήσουμε πώς ή αν αυτά τα αρχαία μικρόβια εξελίχθηκαν…η μελέτη αυτή δείχνει πως το υπέδαφος του πυθμένα είναι ένα εξαιρετικό μέρος για τη διερεύνηση των ορίων της ζωής στη Γη».
