Εικόνα έντονης δραστηριότητας και κινητικότητας με στόχο την υλοποίηση του προγράμματος «Άρτεμις», για επιστροφή στη Σελήνη, παρουσιάζει η NASA, μέσω σειράς ανακοινώσεων που πραγματεύονται τις κινήσεις που γίνονται προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση.
Τα σχέδια των ΗΠΑ περιλαμβάνουν την αποστολή «της πρώτης γυναίκας και του επόμενου άνδρα» στη Σελήνη ως το 2024. Όπως τονίζει στην ιστοσελίδα της η αμερικανική διαστημική υπηρεσία, θα χρησιμοποιηθούν καινοτόμες νέες τεχνολογίες και συστήματα για την εξερεύνηση μεγαλύτερου μέρους του φεγγαριού από ποτέ, και αυτό θα γίνει σε συνεργασία με διεθνείς εταίρους και εταίρους από τον ιδιωτικό τομέα, για σκοπούς «βιώσιμων» αποστολών ως το 2028. «Και μετά θα χρησιμοποιήσουμε αυτά που θα έχουμε μάθει στη Σελήνη και γύρω από αυτήν για το επόμενο γιγαντιαίο βήμα- την αποστολή των αστροναυτών στον Άρη».
Οι στόχοι της επιστροφής στη Σελήνη
Στο πλαίσιο του προγράμματος «Άρτεμις», σημειώνει η NASA, θα δοκιμαστούν νέες τεχνολογίες, δυνατότητες, αλλά και «επιχειρηματικές προσεγγίσεις» που απαιτούνται για μελλοντικές εξερευνητικές αποστολές (περιλαμβανομένων αποστολών στον Άρη). Επίσης, επιδιώκεται η επίτευξη αμερικανικής ηγεσίας/ υπεροχής και στρατηγικής παρουσίας στη Σελήνη, ενώ παράλληλα επεκτείνεται το παγκόσμιο οικονομικό «αποτύπωμα» των ΗΠΑ και διευρύνονται οι εμπορικές και διεθνείς συνεργασίες. Ακόμη, μεταξύ των σκοπών του προγράμματος είναι να «εμπνεύσει μια νέα γενιά και να ενθαρρύνει καριέρες STEM (Επιστήμη, Τεχνολογία, Μηχανολογία, Μαθηματικά).
Πώς θα φτάσει η NASA στη Σελήνη
Τα μέσα για την αποστολή αστροναυτών της NASA στη Σελήνη θα είναι ο νέος ισχυρός πύραυλος SLS (Space Launch System) και το διαστημόπλοιο Orion. Το Orion θα προσδεθεί στον διαστημικό σταθμό Gateway, σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη. όπου θα ζουν και από όπου θα επιχειρούν οι αστροναύτες. Από τον σταθμό Gateway το πλήρωμα θα πραγματοποιεί αποστολές στην επιφάνεια της Σελήνης, χρησιμοποιώντας έναν νέο τύπου σεληνακάτου για τις προσεδαφίσεις. Οι αστροναύτες θα επιστρέφουν στον Gateway και θα επιστρέψουν στη Γη πάλι με το διαστημόπλοιο Orion.
Πότε θα λάβει χώρα η επιστροφή
Εν όψει της επανδρωμένης αποστολής, θα αποσταλούν πρώτα επιστημονικά όργανα και θα δοκιμαστούν τεχνολογίες στην επιφάνεια της Σελήνης, μέσω σειράς αποστολών από ιδιωτικές εταιρείες.
Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία θα πραγματοποιήσει δύο αποστολές γύρω από τη Σελήνη για να δοκιμάσει τα συστήματα και τα μέσα που έχει αναπτύξει για την εξερεύνηση του διαστήματος. Το υπάρχον χρονοδιάγραμμα περιλαμβάνει την εκτόξευση της αποστολής «Άρτεμις 1» το 2020 (θα πρόκειται για μια μη επανδρωμένη πτήση με σκοπό τη δοκιμή του SLS και του διαστημοπλοίου Orion μαζί). Η αποστολή «Άρτεμις 2» θα είναι η πρώτη επανδρωμένη αποστολή με χρήση του SLS και του Orion, και στόχος είναι η εκτόξευσή της το 2022. Η NASA σκοπεύει να στείλει αστροναύτες στην επιφάνεια της Σελήνης ως το 2024, με την αποστολή «Άρτεμις 3» και, από εκεί και πέρα, μία φορά τον χρόνο.
Τι θα κάνουν στη Σελήνη
Αν και ο Άρης παραμένει ο μακροπρόθεσμος στόχος της NASA, σε πρώτη φάση επιδιώκεται η εξερεύνηση του συνόλου της επιφάνειας της Σελήνης με αστροναύτες και ρομποτικά μέσα. «Θα στείλουμε αστροναύτες σε νέες τοποθεσίες, αρχίζοντας με τον σεληνιακό νότιο πόλο» αναφέρει η NASA. Μεταξύ των στόχων τους θα είναι ο εντοπισμός νερού και άλλων πόρων που απαιτούνται μακροπρόθεσμα για τις εξερευνητικές δραστηριότητες, Όπως σημειώνει η NASA, «θα διερευνήσουμε τα μυστήρια της Σελήνης και θα μάθουμε περισσότερα για τον μητρικό μας πλανήτη και το σύμπαν». Επίσης, σκοπός είναι να αποκτηθεί εμπειρία σχετικά με τη διαβίωση και τις επιχειρήσεις στην επιφάνεια ενός άλλου ουράνιου σώματος, καθώς και να δοκιμαστούν οι τεχνολογίες που απαιτούνται για αποστολές στον Άρη, οι διάρκειες των οποίων θα μπορούν να φτάνουν και τα τρία χρόνια.
Στο πλαίσιο του προγράμματος, η NASA πρόσφατα ζήτησε σχόλια από αμερικανικές εταιρείες που ενδιαφέρονται να παρέχουν «ένα σύστημα προσελήνωσης αστροναυτών για να πάμε την πρώτη γυναίκα και τον επόμενο άνδρα στη Σελήνη ως το 2024». Οι εσωτερικές μελέτες της NASA υποδεικνύουν ένα σύστημα/ σεληνάκατο τριών επιπέδων, ωστόσο η αμερικανική διαστημική υπηρεσία ενδιαφέρεται και για εναλλακτικές προσεγγίσεις που θα μπορούσαν να επιτύχουν τους μακροπρόθεσμους στόχους της πρόσβασης στο σύνολο της Σελήνης και ενός επαναχρησιμοποιούμενου συστήματος προσελήνωσης.
Όσον αφορά στον διαστημικό σταθμό Gateway, ο επικεφαλής της NASA, Τζιμ Μπράϊντενσταϊν, είπε πως «θα είναι η βάση μας σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη…χρησιμοποιώντας τον ως λιμάνι για το σύστημα προσελήνωσης αστροναυτών, η τροχιά του γύρω από τη Σελήνη θα μας δίνει πρόσβαση στο σύνολο της επιφάνειας και ένα μέρος για να συντηρούμε και να ανεφοδιάζουμε τη σεληνάκατο…αυτό δεν είναι μικρή υπόθεση, και η κατασκευή ενός συστήματος προσελήνωσης αστροναυτών για τον 21ο αιώνα απαιτεί τα καλύτερα από την κυβέρνηση και τις ομάδες του ιδιωτικού τομέα». Σε αυτό το πλαίσιο η NASA συνεργάζεται ήδη με 11 εταιρείες για σκοπούς δημιουργίας πρωτοτύπων σεληνακάτων, ενώ τον Μάιο υπέγραψε συμβόλαιο με τη Maxar Technologies για την κατασκευή, εκτόξευση και δοκιμή στο διάστημα του πρώτου στοιχείου του σταθμού Gateway, που θα έχει να κάνει με την τροφοδοσία με ενέργεια και την προώθηση του σκάφους. Η αμερικανική διαστημική υπηρεσία έχει εκδηλώσει την πρόθεσή της να προμηθευτεί καμπίνα πληρώματος για τον Gateway από έναν και μόνο αμερικανικό πάροχο. Αυτά τα δύο στοιχεία (καμπίνα- σύστημα ενέργειας και προώθησης) θα αποτελούν τη Φάση 1 του σταθμού Gateway.
Όσον αφορά στην πρώτη «στάση» στην επιφάνεια της Σελήνης, επελέγη ο νότιος πόλος επειδή θεωρείται πως είναι πλούσιος σε πάγο και πιθανώς σε άλλους πόρους, επειδή πρόκειται για μια περιοχή που ενδείκνυται για προσελήνωση, και επειδή έχει ήδη μελετηθεί πολύ με ρομποτικές αποστολές.
