Skip to main content

Δύο ακόμη πλανήτες-νάνοι «κρύβονται» στο ηλιακό σύστημα;

Δύο ακόμη πλανήτες-νάνοι είναι «κρυμμένοι» στο ηλιακό μας σύστημα και, παρόλο που προς το παρόν δεν έχουν γίνει άμεσα ορατοί, «προδίδουν» την παρουσία τους λόγω της βαρυτικής τους επίδρασης στις τροχιές και την κατανομή των ουράνιων αντικειμένων πέρα από τον Ποσειδώνα.

Σε αυτό το συμπέρασμα καταλήγουν οι μαθηματικοί υπολογισμοί επιστημόνων από το πανεπιστήμιο της Μαδρίτης και του Κέιμπριτζ και, αν επιβεβαιωθούν, θα ανατρέψουν το ισχύον μοντέλο για το σύνολο των σωμάτων που περιστρέφονται γύρω από τον Ήλιο.

Εδώ και δεκαετίες, οι αστρονόμοι διαφωνούν για το κατά πόσο είναι πιθανό ένας πλανήτης-νάνος να περιστρέφεται σε μια τροχιά πέρα από τον Ποσειδώνα.

Σύμφωνα με την ανάλυση της ομάδας από την Ισπανία και τη Μαδρίτη, η υπόθεση αυτή φαίνεται να ευσταθεί. Και μάλιστα, για να εξηγηθούν οι ανωμαλίες στην κίνηση των γνωστών σωμάτων που υπάρχουν στη συγκεκριμένη περιοχή, πρέπει να υπάρχουν δύο πλανήτες-νάνοι που να τις επηρεάζουν.

Σύμφωνα με την πιο αποδεκτή θεωρία, η τροχιές των σωμάτων πέρα από τον Ποσειδώνα θα έπρεπε να έχουν τυχαία κατανομή, ενώ οι πορείες του πρέπει να ικανοποιούν μια σειρά από χαρακτηριστικά, όπως ότι ο μικρός ημιαξόνας της ελλειπτικής τροχιάς τους να ισούται περίπου με 150 AU (1 AU είναι η μέση απόσταση της Γης από τον Ήλιο).

Επίσης η κλίση του επιπέδου κίνησής τους θα πρέπει να είναι σχεδόν 0 μοίρες, ενώ η όρισμα του περιήλιου τους (του σημείου κοντινότερης προσέγγισης με τον Ήλιο) περίπου ίσο είτε με 0 είτε με 180 μοίρες.

Στην πράξη, ωστόσο, φαίνεται πως για αρκετά σώματα τα παρατηρησιακά δεδομένα είναι εντελώς διαφορετικά. Έτσι, για παράδειγμα, οι τιμές των ημιαξόνων τους φτάνουν έως και τα 525 AU, ενώ η μέση κλίση των τροχιών τους κινείται στις 20 μοίρες.

«Αυτά τα αντικείμενα με τις αναπάντεχες τροχιακές παραμέτρους μάς κάνουν να πιστεύουμε πως κάποιες άγνωστες δυνάμεις επιδρούν στην περιοχή πέρα από τον Πλούτωνα. Επομένως, θεωρούμε πως η πιο εύλογη εξήγηση είναι να υπάρχουν πλανήτες που δεν έχουν εντοπισθεί μέχρι σήμερα», λέει στο σάιτ του πανεπιστημίου της Μαδρίτης ο Κάρλος ντε λα Φουέντε Μάρκος, ερευνητής στο ίδρυμα και μέλος της ομάδας που έκανε τη μελέτη.

Για την πραγματοποίηση της, οι επιστήμονες ανέλυσαν ένα μηχανισμό ο οποίος αφορά τη βαρυτική διατάραξη που προκαλεί ένα μεγάλο σώμα σε ένα πολύ μικρότερο ουράνιο αντικείμενο, το οποίο σε αρκετά μεγάλη απόσταση.

Ως φαινόμενο αναφοράς, χρησιμοποίησαν πώς αυτός ο μηχανισμός λειτουργεί στην περίπτωση του κομήτη 96P/Machholz1, ο οποίος δέχεται την επίδραση του Δία.

Αν και τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, οι επιστήμονες παραδέχονται πως η ανάλυσή της «σκοντάφτει» πάνω σε δύο προβλήματα. Κατ’ αρχάς, τυχόν ύπαρξη δύο επιπλέον πλανητών-νάνων αντιβαίνει στην επικρατούσα θεωρία για τον σχηματισμό του ηλιακού μας συστήματος, σύμφωνα με την οποία δεν υπάρχει κανένα σώμα υπολογίσιμων διαστάσεων πέρα από τον Ποσειδώνα.

Ωστόσο, η πρόσφατη ανακάλυψη ενός πλανητικού δίσκου, που εκτείνεται σε απόσταση έως και 100 αστρονομικές μονάδες από τον μητρικό αστέρα του,  δείχνει πως ένα ηλιακό σύστημα ενδεχομένως να έχει μεγαλύτερο μέγεθος απ’ ό,τι θεωρούνταν μέχρι σήμερα.

Από την άλλη μεριά, η ομάδα συμφωνεί πως η ανάλυση βασίσθηκε σε σχετικά περιορισμένο αριθμό ουράνιων σωμάτων (συγκεκριμένα δεκατριών).

Ωστόσο, μέσα στους επόμενους μήνες θα δημοσιεύσει τα αποτελέσματα καινούριων υπολογισμών, που θα βασίζονται σε ακόμη περισσότερα αντικείμενα. «Αν και πάλι επιβεβαιωθεί η υπόθεσή μας, τότε θα βρισκόμαστε μπροστά σε μια πραγματικά επαναστατική εξέλιξη για την αστρονομία», σημειώνει ο ντε λα Φουέντε Μάρκος.