Του Κώστα Δεληγιάννη
Πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια, ένας τεράστιος αστεροειδής βρέθηκε στην πορεία της Γης, προκαλώντας με την πρόσκρουσή του θεόρατα παλιρροϊκά κύματα και κρατήρες μεγαλύτερους σε έκταση από αρκετές πολιτείες των ΗΠΑ. Πρόκειται για τη δεύτερη παλαιότερη, και μία από τις μεγαλύτερες, επιβεβαιωμένες συγκρούσεις στην ιστορία του πλανήτη μας.
Τώρα, για πρώτη φορά, επιστήμονες ανακάλυψαν υπολείμματα αυτής της πρόσκρουσης στην Αυστραλία, φέρνοντας με αυτό τον τρόπο στο «φως» στοιχεία για το μέγεθος των καταστροφών που προκλήθηκαν.
Η ανακάλυψη των υπολειμμάτων έγινε από επιστήμονες του Εθνικού Πανεπιστημίου της Αυστραλίας (ANU) και της Γεωλογικής Υπηρεσίας της Φυτικής Αυστραλίας. Από την ανάλυση των ευρημάτων, εκτιμούν πως ο διαστημικός βράχος είχε διάμετρο 20-30 χιλιόμετρα, με συνέπεια να ξεπερνά ακόμη και τον αστεροειδή ή τον κομήτη που, σύμφωνα με θεωρίες, με τη σύγκρουσή του με τη Γη ευθύνεται για την εξαφάνιση των δεινοσαύρων.
«Με την πρόσκρουση θα πρέπει να προκλήθηκαν δονήσεις αρκετά ισχυρότερες από τους τεκτονικούς σεισμούς, όπως επίσης και τεράστια κύματα τσουνάμι», σημειώνει στην ιστοσελίδα Eurekalert ο Άντριου Γκλίκσον, πλανητικός επιστήμονας από το ANU και μέλος της ομάδας.
Η σύγκρουση ήταν τόσο σφοδρή που ο αστεροειδής εξαερώθηκε ακαριαία, σχηματίζονται μικρά υαλώδη σφαιρίδια, τα οποία εκσφενδονίστηκαν σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. «Το υλικό διασκορπίστηκε σε όλο τον πλανήτη. Τα σφαιρίδια που βρήκαμε εντοπίστηκαν σε ιζηματογενή στρώματα στον πυθμένα της θάλασσας, τα οποία έχουν ηλικία 3,46 δισεκατομμύρια χρόνια», προσθέτει ο επιστήμονας.
Τα στρώματα αυτά περιβάλλονται από δύο εναποθέσεις ηφαιστειακών πετρωμάτων που μπορούν να χρονολογηθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους επιστήμονες να προσδιορίσουν τον χρόνο της πρόσκρουσης.
Εκτός από τη μορφή που έχουν τα σφαιρίδια, ένα ακόμη στοιχείο που επιβεβαιώνει ότι προήλθαν από τη σύγκρουση είναι η σύστασή τους. Κι αυτό γιατί βρέθηκαν να περιέχουν λευκόχρυσο, χρώμιο και νικέλιο σε παρόμοιες ποσότητες με αυτές που υπάρχουν σε αστεροειδείς.
Στις απαρχές του ηλιακού μας συστήματος, πριν από περίπου 3,9 εκατομμύρια χρόνια, ανάλογοι γιγάντιοι διαστημικοί βράχοι «βομβάρδισαν» και τη Σελήνη, αφήνοντας πίσω τους κρατήρες που είναι ορατοί ακόμη και σήμερα. Στην περίπτωση της Γης ωστόσο, η συνεχής αναδιαμόρφωση του ωκεάνιου και του ηπειρωτικού φλοιού έχει στο μεταξύ εξαφανίσει τα περισσότερα «ίχνη» από ανάλογες προσκρούσεις.
«Πρόκειται για την κορυφή του παγόβουνου. Αν και βρήκαμε ενδείξεις για 17 συγκρούσεις με ηλικία μεγαλύτερη από 2,5 δισ. χρόνια, πιθανόν να ήταν εκατοντάδες», λέει ο Γκλίκσον. «Τέτοια φαινόμενα θα μπορούσαν να έχουν επηρεάσει σημαντικά την εξέλιξη της Γης».
