Skip to main content

Τομπάϊας φον ντε Χάαρ στη «Ν»: Τα εμβόλια mRNA είναι το νέο μας όπλο ενάντια στον καρκίνο

Μια νέα επανάσταση ξεκινά στην αντικαρκινική θεραπεία

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Το τελευταίο χρονικό διάστημα η επιστημονική κοινότητα έχει εντείνει την προσπάθεια της στην ανάπτυξη νέων αντικαρκινικών θεραπειών και έχει στραφεί ανάμεσα στα άλλα στον τομέα της ανάπτυξης εμβολίων mRNA. Όπως έγινε γνωστό η εταιρεία Moderna ξεκινά δοκιμές σε ανθρώπους ενός αντικαρκινικού εμβολίου. Το mRNA-4359 όπως είναι η κωδική ονομασία του εμβολίου απευθύνεται σε άτομα με προχωρημένο μελάνωμα, καρκίνο του πνεύμονα και άλλους καρκίνους συμπαγών όγκων.

Ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, τα εμβόλια δημιουργούνται ειδικά για κάθε ασθενή σε εργαστήρια χρησιμοποιώντας τις δικές του γενετικές πληροφορίες, το συγκεκριμένο είναι ένα από αυτά που στοχεύουν ευρύτερα σε διαφόρους τύπους καρκίνου και τέτοια εμβόλια μπορούν να παραχθούν πολύ πιο γρήγορα και εύκολα από τα εξατομικευμένα.

Ο Τομπάϊας φον ντε Χάαρ είναι καθηγητής Συστημικής Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ στη Βρετανία και από το 2005 έχει το δικό του εργαστήριο στη Σχολή Βιοεπιστημών του πανεπιστημίου. Έχει λάβει μέρος σε διάφορες μελέτες σχετικά με τη χρήση του mRNA σε εμβόλια και μιλά στο Naftemporiki.gr για αυτό το νέο ελπιδοφόρο όπλο στη μάχη που δίνει η επιστημονική κοινότητα απέναντι στον καρκίνο.

Γνωρίζουμε ότι η ιδέα πίσω από τη δημιουργία εμβολίων mRNA ήταν να χρησιμοποιηθούν για την καταπολέμηση του καρκίνου, αλλά ήρθε η πανδημία και η έρευνα στράφηκε εκεί. Μπορούν λοιπόν τα εμβόλια mRNA να καταπολεμήσουν πραγματικά τον καρκίνο;

Ναι, υπάρχουν τώρα καλές αποδείξεις ότι μπορούν. Μετά από σχεδόν τότε χρόνια έρευνας για τα εμβόλια κατά του καρκίνου, η Biontech επικεντρώθηκε στα εμβόλια Covid όταν βρισκόμασταν στη μέση της πανδημίας, αλλά σίγουρα επέστρεψαν (και μάλλον δεν σταμάτησαν ποτέ) την έρευνα για τα εμβόλια κατά του καρκίνου. Πέρυσι δημοσιεύθηκαν τα αποτελέσματα από μια κλινική δοκιμή προϊόν συνεργασίας Biontech και το Memorial Sloan Kettering Cancer Center, η οποία έδειξε ότι εξατομικευμένα εμβόλια κατά του καρκίνου θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια ισχυρή αντικαρκινική ανοσολογική απάντηση κατά του καρκίνου του παγκρέατος στους μισούς συμμετέχοντες. Επίσης αναφέρθηκε ότι είχε θετικά αποτελέσματα ένα γενικό (δηλ. μη εξατομικευμένο) εμβόλιο κατά του μελανώματος (καρκίνος του δέρματος). Υπάρχουν λοιπόν ήδη κάποιοι καρκινοπαθείς των οποίων η ζωή έχει βελτιωθεί με εμβόλια RNA. Εταιρείες και πολλοί ακαδημαϊκοί επιστήμονες σε όλο τον κόσμο συνεχίζουν να αναπτύσσουν τις δικές τους εκδοχές εμβολίων κατά του καρκίνου ενάντια σε διαφορετικές συνθήκες και για διαφορετικούς ασθενείς.

Σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή η ανάπτυξη των εμβολίων mRNA για τον καρκίνο;

Τα περισσότερα από τα εμβόλια κατά του καρκίνου εξακολουθούν να είναι πειραματικά φάρμακα. Η Biontech και η Moderna εισέρχονται σε κλινικές δοκιμές στο Στάδιο 3 όπου η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα της νέας θεραπείας συγκρίνεται σε μεγαλύτερο βάθος με τις τρέχουσες συμβατικές θεραπείες. Πολλά περισσότερα φάρμακα βρίσκονται σε πολύ πρώιμα στάδια ανάπτυξης δοκιμάζονται σε πρώιμες ερευνητικές εργασίες σε εργαστήρια και δεν χρησιμοποιούνται ακόμη σε ανθρώπους. Ωστόσο, υπάρχει ένας αυξανόμενος αριθμός τέτοιων εμβολίων που εισέρχονται σε πρώιμες κλινικές δοκιμές, επομένως η ανάπτυξη είναι ταχεία. Εκτός από το να κάνουν τα ίδια τα μόρια mRNA να λειτουργούν, τα εξατομικευμένα εμβόλια κατά του καρκίνου είναι επίσης δύσκολο να κατασκευαστούν. Με τα εμβόλια Covid η πρόκληση ήταν να γίνουν αρκετά μεγάλες ποσότητες για να εμβολιαστούν όλοι αλλά με τα εμβόλια κατά του καρκίνου η πιο σημαντική ιδέα είναι να έχουν αυτά τα εμβόλια ένα χαρακτήρα μοναδικότητας να είναι προσαρμοσμένα στα καρκινικά κύτταρα ενός μεμονωμένου ασθενούς. Το εμβόλιο κατά του καρκίνου του παγκρέατος της Biontech λειτούργησε με αυτόν τον τρόπο. Αυτό σημαίνει ότι κάθε ασθενής χρειάζεται το δικό του εμβόλιο, το οποίο πρέπει να παρασκευάζεται σε μικρές παρτίδες αλλά στην ίδια ποιότητα για τα εμβόλια Covid. Η νέα τεχνολογία κατασκευής κατάλληλη για την κατασκευή εμβολίων mRNA από τον ασθενή δίπλα στο κρεβάτι το επιτρέπει, αλλά και αυτές οι τεχνολογίες γίνονται σιγά σιγά διαθέσιμες.

Ο Τομπάϊας φον ντε Χάαρ μελετά ένα ερευνητικό δείγμα.

Ποιοι τύποι καρκίνου πιστεύετε ότι θα είναι οι πρώτοι που θα αντιμετωπίσουν τα εμβόλια mRNA;

Ο πιο κοινός μηχανισμός που χρησιμοποιείται στα εμβόλια κατά του καρκίνου είναι ότι τα καρκινικά κύτταρα έχουν πολλές γονιδιωματικές μεταλλάξεις, οι οποίες αλλάζουν τις πρωτεΐνες στα καρκινικά κύτταρα σε σύγκριση με τα υγιή κύτταρα του σώματος. Όταν συμβεί αυτό, είναι δυνατό να προκληθεί μια ανοσολογική απόκριση ενάντια στις μεταλλαγμένες πρωτεΐνες, αφήνοντας τα υγιή κύτταρα με τις κανονικές τους πρωτεΐνες ανέγγιχτα. Διαφορετικοί καρκίνοι έχουν διαφορετικά φορτία μετάλλαξης και οι περισσότεροι επιστήμονες που εργάζονται σε αυτόν τον τομέα πιστεύουν ότι οι καρκίνοι με τα υψηλότερα φορτία μετάλλαξης έχουν τις μεγαλύτερες πιθανότητες να αντιμετωπιστούν με εμβόλια. Το μελάνωμα είναι ένα παράδειγμα καρκίνου που έχει συχνά υψηλά φορτία μετάλλαξης 2, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει γιατί η Moderna τον επέλεξε για τη θεραπεία του. Πολλοί καρκίνοι μπορεί να εμφανίσουν τόσο υψηλά όσο και χαμηλά φορτία μετάλλαξης ανάλογα με την αιτία, έτσι ώστε οι γενικοί κανόνες για τους οποίους οι καρκίνοι είναι πιο επιδεκτικοί στη θεραπεία μέσω εμβολιασμού δεν είναι ακόμη σαφείς.

Ποιοι τύποι καρκίνου πιστεύετε ότι θα είναι οι πρώτοι που θα αντιμετωπίσουν τα εμβόλια mRNA;

Τα εμβόλια mRNA είναι ένα νέο εργαλείο στο οπλοστάσιο μας κατά του καρκίνου. Θα υπάρξουν μερικοί ασθενείς που ανταποκρίνονται καλά σε αυτά και δεν έχω καμία αμφιβολία ότι τα εμβόλια κατά του καρκίνου που βασίζονται σε mRNA θα παρατείνουν τους χρόνους επιβίωσης από τον καρκίνο για ορισμένες ασθένειες. Πιθανότατα θα θεραπεύσουν επίσης περισσότερους ασθενείς από τη νόσο από ό,τι συμβαίνει σήμερα. Και οι δύο είναι πολύ καλές εξελίξεις. Ωστόσο, το ιστορικό των θεραπειών για τον καρκίνο έχει δείξει ότι δεν υπάρχει καμία μαγική σφαίρα και καμία θεραπεία, και οι βελτιώσεις στη θεραπεία συμβαίνουν βήμα προς βήμα. Αν συγκρίνετε τη μοίρα των ασθενών με καρκίνο τώρα με αυτήν πριν από εκατό χρόνια, έχουμε προχωρήσει πολύ: τα εμβόλια mRNA είναι ένα ακόμη βήμα προς τα εμπρός.

Μετά τον κορωνοϊό και τον καρκίνο πού αλλού μπορούν να βρουν εφαρμογή τα εμβόλια mRNA;

Υπάρχει μια γενική διάκριση μεταξύ των «εμβολίων» του mRNA και των «θεραπειών» του mRNA. Τα εμβόλια λειτουργούν ειδικά διεγείροντας το ανοσοποιητικό σύστημα για να παρέχουν κάποιο θεραπευτικό αποτέλεσμα. Η γενικότερη έννοια της θεραπευτικής σημαίνει τη δημιουργία ενός θεραπευτικού ή ευεργετικού αποτελέσματος χωρίς απαραίτητα να περιλαμβάνει τις ανοσολογικές αντιδράσεις του ίδιου του ασθενούς. Τα mRNA μπορούν να παραδώσουν οποιαδήποτε πρωτεΐνη στους ασθενείς και για κάθε ιδέα για ένα εμβόλιο mRNA υπάρχουν πολλές περισσότερες ιδέες για μη εμβολιαστικές θεραπευτικές αγωγές. Η παροχή mRNA που καθοδηγούν το σώμα να παράγει χρήσιμα αντισώματα άμεσα (αντί να διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα να παράγει αυτά τα αντισώματα) είναι μια προσέγγιση που διερευνάται, η οποία θα μπορούσε να έχει τις δικές της εφαρμογές σε θεραπείες καρκίνου και θεραπείες μολυσματικών ασθενειών. Η αντικατάσταση των μη λειτουργικών γονιδίων σε ασθενείς με κληρονομικά νοσήματα είναι ένα άλλο. Και οι δύο προσεγγίσεις εξακολουθούν να είναι προκλητικές: συχνά απαιτούν πολύ περισσότερη πρωτεΐνη για να παραχθεί από το mRNA από ό,τι συμβαίνει με τα εμβόλια, και συχνά απαιτούν παράδοση σε ιστούς με τους οποίους έχουμε ακόμη μικρή εμπειρία – αλλά θα έρθουν. Είδα μια νέα θεραπεία πρόσφατα που πραγματικά με εξέπληξε, μια θεραπεία βασισμένη σε mRNA για την ακράτεια ούρων από στρες. Αυτό δείχνει τι είναι δυνατό με την τεχνολογία και πώς οτιδήποτε προβλέψουμε πώς θα συμβεί στη συνέχεια οι επιστήμονες θα είναι σε θέση να βρουν απροσδόκητες νέες ιδέες με βάση αυτή την τεχνολογία.

Naftemporiki.gr