Skip to main content

Αντιπρόεδρος των ΗΠΑ: Ο θεσμός που ο Μπάιντεν θέλει να αναβαθμίσει

Ο αντίπαλος του Ντόναλντ Τραμπ στις προεδρικές εκλογές, ο Δημοκρατικός Τζο Μπάιντεν, πρόκειται σύντομα να ανακοινώσει τον/την υποψήφιο αντιπρόεδρό του. Ποιος είναι όμως στ΄αλήθεια ο ρόλος του αντιπροέδρου στις ΗΠΑ;

Η αντιπροεδρία δεν είναι τόσο κουραστική και περίπλοκη όπως παρουσιάζεται μέσα από την σειρά της HBO “Veep” με την Τζούλια Λούις Ντρέιφους στον πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ωστόσο, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, οι αντιπρόεδροι προετοιμάζονται για την προεδρία. Περιοδεύουν ανά την χώρα για να πουν στους πολίτες πόσο καλός είναι ο πρόεδρος της χώρας τους.

Και παρότι εργάζονται σε ένα από τα διασημότερα κτίρια του κόσμου, τον Λευκό Οίκο, δεν θα μετονομαστούν πολλοί δρόμοι από αυτούς.

Ο τίτλος “δεν αξίζει δεκάρα” έλεγε χαρακτηριστικά ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ επί προεδρίας του Φραγκλίνου Ρούσβελτ, ο Τζον Νανς Γκάρνερ.

Ωστόσο, οι αντιπρόεδροι είναι σημαντικοί για έναν λόγο. Πρόκειται για μια θέση “ένα βήμα πριν από την προεδρία”.

Οι Τζον Τάιλερ, Μίλαρντ Φίλμορ, Άντριου Τζόνσον, Τσέστερ Άρθουρ, Θίοντορ Ρούσβελτ, Κάλβιν Κούλιτζ, Χάρι Τρούμαν και Λίντον Τζόνσον όλοι τους βρέθηκαν στην προεδρία μετά τον θάνατο του εν ενεργεία προέδρου.

Στην περίπτωση του Τζόνσον ήταν μετά την δολοφονία, το 1963, του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι. Ο Τζόνσον ορκίστηκε δύο ώρες και οκτώ λεπτά μετά τον θάνατο του προέδρου μέσα στο Air Force One.

Ο Τζέραλντ Φορντ ορκίστηκε μισή ώρα μετά την υπογραφή παραίτησης του Ρίτσαρντ Νίξον, το 1974.

Τί αναζητεί ο Μπάιντεν;

Ο αντιπρόεδρος του Τραμπ, ο Μάικ Πενς, ταιριάζει στον παραδοσιακό ρόλο του “Νούμερο 2”.

Ο Πενς έχει σημαντικές υποχρεώσεις, ανάμεσα στις οποίες ο ρόλος του συντονιστή της ομάδας διαχείρισης του κορονοϊού του Λευκού Οίκου, αλλά ο κύριος ρόλος του συχνά φαίνεται να είναι εκείνος του επίσημου κόλακα του προέδρου.

Ο Μπάιντεν, ο οποίος έχει εκτίσει δύο θητείες στην αντιπροεδρία επί προεδρίας του Μπαράκ Ομπάμα, λέει ότι αναζητεί κάτι διαφορετικό.

Αναφέρεται με νοσταλγία στις υποχρεώσεις του όταν βρισκόταν σε αυτή την θέση τονίζοντας πώς ηγήθηκε του κυβερνητικού σχεδίου διάσωσης της οικονομίας το 2009.

Και λέει ότι θέλει ο δικός του αντιπρόεδρος να συμπάσχει με εκείνον.

“Νομίζω ότι ο Μπάιντεν αναζητεί έναν πολιτικό σύντροφο”, εκτιμά ο Τζόελ Γκόλντσταϊν, ένας καθηγητής Νομικής στο πανεπιστήμιο Σεντ Λούις και ειδικός στην αντιπροεδρία.

“Εκτιμώ ότι εννοεί πως σε ένα βαθύτερο επίπεδο θα υπάρχει αληθινή εμπιστοσύνη και από τις δύο πλευρές ώστε αυτό το πρόσωπο να λειτουργεί ως ένας από τους στενότερους συμβούλους του”, εξηγεί.

Ο Μπάιντεν, ο οποίος θα είναι 78 ετών όταν αναλάβει την προεδρία, αν νικήσει στις εκλογές, είναι σαφές ότι βλέπει εαυτόν ως ένα μεταβατικό πρόσωπο. Ο αντιπρόεδρός του, προφανώς ένα πολύ νεότερό του πρόσωπο, θα είναι ουσιαστικά ο επόμενος στη σειρά υποψήφιος πρόεδρος των Δημοκρατικών.

Δεδομένου ότι ο Μπάιντεν έχει πει πως θα επιλέξει μια γυναίκα, αυτή θα γράψει ιστορία ανεξάρτητα από το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα.

Κι αυτό γιατί μόλις δύο άλλες γυναίκες έχουν στο παρελθόν επιλεγεί ως υποψήφιες αντιπρόεδροι για μεγάλα κόμματα στις ΗΠΑ: η Τζεραλντίν Φεράρο το 1984 και η Σάρα Πέιλιν το 2008. Καμιά τους δεν εισήλθε στον Λευκό Οίκο.

Αν η αντιπρόεδρος διαδεχτεί τον Μπάιντεν, τότε θα γίνει και η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της χώρας.

Είναι ισχυροί οι αντιπρόεδροι;

Σε επίσημο επίπεδο οι αντιπρόεδροι εκτελούν το υψηλού ρίσκου έργο της καθοριστικής ψηφοφορίας στη Γερουσία όταν προκύπτει αδιέξοδο και αυτό γιατί ο αντιπρόεδρος είναι ταυτόχρονα και πρόεδρος του Σώματος.

Λιγότερο επίσημα όμως, κάποιοι αντιπρόεδροι, όπως ο Ντικ Τσένι υπό τον Τζορτζ Μπους τον νεότερο, έχουν αποκτήσει την φήμη της αληθινής δύναμης πίσω από τον θρόνο ενός άπειρου προέδρου.

Λιγότερο βέβαιο είναι αυτό που συνηθίζεται να λέγεται, ότι δηλαδή η αντιπροεδρία είναι το σκαλοπάτι για την κορυφή.

Μόνο 14 αντιπρόεδροι έγιναν πρόεδροι και από αυτούς οι 9 δεν εξελέγησαν, αλλά διαδέχτηκαν προέδρους που πέθαναν ή, όπως στην περίπτωση του Νίξον, παραιτήθηκαν.

Ο τελευταίος αντιπρόεδρος που εξελέγη στη συνέχεια πρόεδρος ήταν ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος, ο οποίος βρισκόταν στο Οβάλ Γραφείο από το 1989 ως το 1993.

Ποιος πρώην πρόεδρος;

Σε αντίθεση με τους προέδρους, λιγοστοί αντιπρόεδροι μένουν στην μνήμη του λαού. Αν δεν έχετε ακούσει ποτέ τα ονόματα των Γουίλιαμ Ρούφους Κινγκ και Γουίλιαμ Γουίλερ δεν είστε οι μόνοι.

Ο Χιούμπερτ Χάμφρεϊ, αντιπρόεδρος του Τζόνσον από το 1965-1969, τουλάχιστον μνημονεύτηκε από τραγούδι. Δυστυχώς ωστόσο, ακόμη και το τραγούδι αυτό του 1965 αναρωτιέται: “Τί απέγινε ο Χιούμπερτ;”.

Βέβαια, όπως δείχνει το παράδειγμα του Τσένι, υπάρχουν και φωτεινές εξαιρέσεις.

Ο Αλ Γκορ ήταν σχεδόν αχώριστος του Μπιλ Κλίντον ως αντιπρόεδρος και ακόμη και αν έχασε παρά τρίχα στις επόμενες προεδρικές εκλογές του 2000, κέρδισε μια νέα παγκόσμια φήμη ως ακτιβιστής κατά της κλιματικής αλλαγής.

Πηγές: ΑΜΠΕ, AFP