Από την έντυπη έκδοση
Συνέντευξη στον Λάμπρο Καραγεώργο
[email protected]
Δουλεύουμε για να μην υπάρξει ούτε ένας Ρώσος τουρίστας που θα ακυρώσει το ταξίδι του επειδή δεν πήρε έγκαιρα βίζα, δηλώνει σε συνέντευξή του στη «Ν» ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τις Ευρωπαϊκές Υποθέσεις Νίκος Ξυδάκης.
Η έγκαιρη έκδοση θεωρήσεων σε Ρώσους τουρίστες από τις ελληνικές αρχές έχει αναχθεί σε μείζον θέμα για τον ελληνικό τουρισμό, καθώς μετά την ένταση στις σχέσεις Μόσχας-Αγκυρας ένα μεγάλο μέρος των Ρώσων πολιτών επιλέγουν για τις καλοκαιρινές τους διακοπές αντί της Τουρκίας τη χώρα μας.
Έτσι μπορεί κατά την περσινή χρονιά λόγω των προβλημάτων της ρωσικής οικονομίας, να είχαν μειωθεί σχεδόν 50% οι αφίξεις Ρώσων τουριστών (ξεπέρασαν κατάτι τις 500.000) στη χώρα μας, φέτος όμως όλες οι εκτιμήσεις συνηγορούν στο ότι το ένα εκατομμύριο επισκέψεων είναι ένας εφικτός στόχος. Η επίτευξη αυτού του στόχου θα εξαρτηθεί και από το κατά πόσο οι ελληνικές υπηρεσίες θα καταφέρουν να εκδώσουν τόσο μεγάλο αριθμό θεωρήσεων. Μιλώντας στη «Ν», ο κ. Νίκος Ξυδάκης περιγράφει τα μέτρα που έχουν ληφθεί προκειμένου οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΕΞ να ανταποκριθούν στις ανάγκες της τουριστικής αγοράς.
Κύριε υπουργέ, αναλάβατε ένα «βάρος», να λύσετε τα προβλήματα των θεωρήσεων με τους Ρώσους τουρίστες. Μπορείτε να κάνετε ένα σύντομο απολογισμό;
«Φυσικά. Να εξηγήσουμε όμως πρώτα στους αναγνώστες σας ότι φέτος πρώτη φορά εφαρμόζεται υποχρεωτικά σε όλη την Ε.Ε. για τις θεωρήσεις (“βίζες”) των τουριστών το νέο, ασφαλέστερο, αλλά “βαρύτερο” σύστημα VIS, που περιλαμβάνει πλήρη ηλεκτρονική καταγραφή και διασταύρωση των βιομετρικών στοιχείων των αιτούντων. Να τονίσω εδώ ότι, ενώ το νέο σύστημα ήταν γνωστό ότι θα εφαρμοστεί τουλάχιστον από τις αρχές του 2014, λίγα πράγματα είχαν γίνει για την προετοιμασία των προξενικών μας αρχών να υποδεχθούν και να επεξεργαστούν μεγάλο αριθμό αιτήσεων στις νέες συνθήκες.
Στις 14 Δεκεμβρίου 2015, αμέσως μετά την πρώτη ενημέρωσή μου για το θέμα, συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας που επεξεργάστηκε το ζήτημα, πρότεινε λύσεις και ακολούθως έβαλε μπροστά την εφαρμογή τους. Από τις 4 Ιανουαρίου που συντάχθηκε το πολυσέλιδο πόρισμα της ομάδας εργασίας, οι υπηρεσίες κινήθηκαν τάχιστα σε τέσσερις άξονες δουλεύοντας για όλες τις προξενικές αρχές, επικεντρωμένες όμως στη Μόσχα και τη Ρωσία, από όπου λόγω των γεωπολιτικών γεγονότων αναμέναμε ισχυρότερη αύξηση τουριστών.
Άξονας πρώτος, ενίσχυση σε εξοπλισμό. Αυξήθηκαν οι σταθμοί εργασίας στη Μόσχα από 32 σε 47, με προοπτική τους 70 με 75. Γι’ αυτό επεκτείναμε το τμήμα θεωρήσεων σε έναν επιπλέον όροφο.
Άξονας δεύτερος, το προσωπικό. Νομοθετήσαμε πρώτη φορά τη δυνατότητα του ΥΠΕΞ να προσλαμβάνει επιτοπίως εποχικό προσωπικό για τα τμήματα θεωρήσεων. Ήδη κατανείμαμε 84 θέσεις σε διάφορες χώρες ενδιαφέροντος, εκ των οποίων τα 2/3 στη Μόσχα. Στο μεταξύ στείλαμε από τον Μάρτιο πέντε εκπαιδευμένα στελέχη από την κεντρική υπηρεσία να συνδράμουν το υπάρχον προσωπικό του Προξενείου, την επόμενη εβδομάδα στέλνουμε 15 αστυνομικούς εκπαιδευμένους στο σύστημα και προγραμματίζουμε άλλους 15 για την τελευταία εβδομάδα του Μαΐου.
Ακόμα διαθέτουμε προσωρινά τέσσερα άτομα από την Πρεσβεία μας. Αλλά και κάθε άλλη πηγή προσωπικού, θα εξεταστεί και θα αξιοποιηθεί. Επί συνόλου, πάντως, από 6-7 στελέχη που είχε η προξενική αρχή στην αρχή της χρονιάς, σταδιακά θα φτάσουμε στα τέλη Μαΐου στα 90 άτομα για 75 σταθμούς εργασίας, ώστε να εφαρμοστεί, αν χρειαστεί, και σύστημα διπλής βάρδιας. Νομίζω όποιος στοιχειωδώς γνωρίζει τι σημαίνουν τέτοιου είδους κινήσεις στο Δημόσιο, θα καταλάβει τα εμπόδια που απαιτήθηκε να ξεπεραστούν.
Άξονας τρίτος, η αναβάθμιση της γραμμής μεταφοράς δεδομένων και η βελτίωση της ηλεκτρονικής εφαρμογής VIS που χρησιμοποιεί η Ελλάδα σε όλα τα προξενεία της, ώστε η έκδοση κάθε θεώρησης να απαιτεί λιγότερα λεπτά της ώρας. Υπάρχει και εδώ πρόοδος, όχι όμως ακόμα στο βαθμό που θα θέλαμε.
Άξονας τέταρτος, η αύξηση στη Ρωσία, αλλά και σε άλλες χώρες, των κέντρων όπου οι τουρίστες υποβάλλουν αίτημα, των λεγόμενων VAC. Στη Ρωσία πήγαμε από 20 το Δεκέμβριο 2015 σε 28 σήμερα, και δουλεύουμε να φτάσουμε τα 35 με 36».
Λάβατε μέτρα, όμως η αγορά εκφράζει προβληματισμούς ότι δεν είναι επαρκή. Ποιο είναι το σχόλιό σας;
«Οι υπηρεσίες του υπουργείου κινήθηκαν με ταχύτητες πρωτόγνωρες για τη διοίκηση και όλα τα παραπάνω έγιναν σε 90 μέρες. Έγινε καθημερινή δουλειά για ένα ζήτημα που αποδείχθηκε ότι είχε πολλές τεχνικές και γραφειοκρατικές δυσκολίες και με την ευκαιρία θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους του ΥΠΕΞ που υποδειγματικά στήριξαν την προσπάθεια. Και δεν γνωρίζω να υπήρξε μία -σας τονίζω- μία πρόταση για κάποια ενέργεια που να μην αξιοποιήθηκε – και μάλιστα να μην αξιοποιήθηκε τάχιστα. Οι προβληματισμοί είναι καλοί όταν συνοδεύονται από συγκεκριμένες προτάσεις. Εμείς δεν αγνοήσαμε καμία υλοποιήσιμη πρόταση επί ένα τρίμηνο που παλεύουμε γι’ αυτή την εθνική υπόθεση».
Ορισμένοι κάνουν λόγο για ουρές έξω από τα visa centers στη Μόσχα. Γιατί οι μεγάλες καθυστερήσεις;
«Κοιτάξτε, πρέπει να γίνει κατανοητό τι είναι τα Visa Centers, τα λεγόμενα VAC. Είναι ιδιωτικές μονάδες, με τις οποίες συνεργάζεται η Ελλάδα και κάθε χώρα της Ε.Ε., ώστε να πηγαίνουν οι τουρίστες και να καταθέτουν το αίτημά τους. Κατόπιν, μέσα στην ίδια μέρα συνήθως, οι φάκελοι των αιτημάτων μεταβιβάζονται στο Προξενείο όπου γίνεται η επεξεργασία και έγκριση. Όπως είπαμε, στη Ρωσία υπήρχαν 20 VAC για την Ελλάδα και έγιναν ήδη 28, μέσα σε τρεις μήνες, ως μέρος του σχεδίου δράσης που αναπτύξαμε. Στη Μόσχα υπήρχε μόνο ένα ως τον Φεβρουάριο 2016, τώρα υπάρχουν δύο.
Όσον αφορά τις ουρές στις οποίες αναφέρεστε, με ενημέρωσε το Προξενείο ότι για μια και μοναδική μέρα, ένα εκ των δύο VAC της Μόσχας δοκιμαστικά, δεν εφάρμοσε σύστημα ραντεβού για τους αιτούντες, όπως είναι η πάγια τακτική. Έτσι δημιουργήθηκε ουρά. H ίδια η πρόξενος μέσα στη μέρα είχε πληροφορηθεί το θέμα και είχε ζητήσει άμεσα να εργαστούν ξανά με ραντεβού. Ήταν λοιπόν ένα τεχνικό πρόβλημα, που λύθηκε. Να ξέρετε ότι ο βαθμός ικανοποίησης από πλευράς πελατών όσον αφορά την πάγια πρακτική του παρόχου είναι πολύ υψηλός».
Πότε πιστεύετε ότι θα ξεπεραστούν τα όποια προβλήματα;
«Εμείς δουλεύουμε για να μην υπάρξει ούτε ένας τουρίστας που θα ακυρώσει το ταξίδι του επειδή δεν πήρε έγκαιρα βίζα. Και ως τώρα, δεν υπάρχει τέτοιο θέμα, όπως με έχει βεβαιώσει προφορικώς και γραπτώς το Γενικό Προξενείο Μόσχας, μόλις την περασμένη Παρασκευή. Από κει και πέρα, προβλήματα δεν αποκλείω ότι μπορεί να εμφανίζονται, στην ηλεκτρονική εφαρμογή, όπως σας είπα, για παράδειγμα, αλλά όλες οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες στη Ρωσία και εδώ δουλεύουμε καθημερινά για να τα ξεπεράσουμε ώστε να μη χαθεί ούτε ένα ευρώ από την ελληνική οικονομία».
Υπάρχει συνεργασία σε αυτόν τον τομέα με τους τουριστικούς φορείς και τον ΣΕΤΕ ειδικότερα;
«Διαρκής. Εγώ προσωπικά, το γραφείο μου και η γενική πρόξενος στη Μόσχα, έχουμε δει όλους τους ανθρώπους του τουρισμού που ζήτησαν να μας δουν. Τον πρόεδρο του ΣΕΤΕ τον έχω δει δυο φορές και θα τον δω όσες φορές χρειαστεί. Χρειαζόμαστε και την εξειδικευμένη γνώση τους, και τις προτάσεις τους, και την πρακτική τους βοήθεια».
Η συνάδελφός σας στην κυβέρνηση Έλενα Κουντουρά υποστηρίζει ότι εάν δεν έχουμε προβλήματα με τις θεωρήσεις, οι Ρώσοι τουρίστες στην Ελλάδα θα ανέλθουν φέτος στο 1 εκατ. από περίπου 550.000 το 2015. Συμμερίζεστε αυτή την αισιοδοξία;
«Δεν μπορώ να είμαι βέβαιος, αλλά τα στοιχεία και οι συνθήκες κάτι τέτοιο δείχνουν. Ο πρόεδρος του ΣΕΤΕ μας είχε μιλήσει προ δύο μηνών για 800.000 και πρόσφατα είδα ότι έκανε ανάρτηση για 900 χιλιάδες. Οποιοδήποτε απ’ αυτά τα νούμερα ή το ένα εκατομμύριο που προβλέπει η Έλενα, με την οποία μιλώ σε διαρκή βάση, θα συνιστά επιτυχία».
Και μία «δημοσιογραφική» ερώτηση: Είστε δημοσιογράφος, τι λέτε για την κατάργηση του ΕΔΟΕΑΠ;
«Ο ΕΔΟΕΑΠ θα μπορούσε να διατηρηθεί σαν βασική δομή, σαν αυτοδιαχειριζόμενος φορέας, που δεν επιβαρύνει το δημόσιο ταμείο. Το πρόβλημα είναι ότι τα έσοδά του στηρίζονται εν πολλοίς σε φόρο υπέρ τρίτου, στο αγγελιόσημο. Η επικείμενη κατάργησή του ήταν γνωστή από πολλά χρόνια. Η υποκατάσταση αυτού του πόρου από άλλες εισφορές είναι πολύ δύσκολη έως αδύνατη στις παρούσες συνθήκες, με δεδομένη την αδυναμία των εργοδοτών να αναπληρώσουν το κενό είτε λόγω αντικειμενικής δυσκολίας είτε λόγω κακοπιστίας.
Η κατάσταση επιβαρύνεται περαιτέρω από την ύπαρξη πολλών δημοσιογράφων που ασφαλίζονται στο ΙΚΑ και δεν είναι μέλη της ΕΣΗΕΑ, άρα δεν συνεισφέρουν στα δημοσιογραφικά ταμεία ούτε επωφελούνται από αυτά. Δυστυχώς το ιδιότυπο “κλειστό” δημοσιογραφικό επάγγελμα και οι συναρτώμενες ασφαλιστικές ιδιομορφίες και ανωμαλίες οδήγησαν σε αποκλεισμό εργαζομένων, σε δημοσιογράφους πολλών ταχυτήτων. Όταν λοιπόν ήρθε η κρίση, και η συνεπαγόμενη συρρίκνωση των διαφημιστικών εσόδων και του αγγελιόσημου, βρήκε τα ταμεία ανοχύρωτα και τα οδηγεί αναπόφευκτα σε βίαιο μετασχηματισμό».
