Της ΜάρωςΒακαλοπούλου
[email protected]
Από τις 29 Μαρτίου στις 12 Απριλίου και τώρα στις 31 Οκτωβρίου, την ημέρα που στον αγγλοσαξονικό κόσμο ο «τρόμος» ανακατεύεται με τη φάρσα, οι ψυχές υποτίθεται ότι αναζητούν την αθανασία και οι ζωντανοί, με πολύ θόρυβο, προσπαθούν να ξορκίσουν τα πνεύματα. Το νέο Brexit θα είναι Halloween, εκτός εάν ώς τότε το βρετανικό κοινοβούλιο έχει καταφέρει να «ξορκίσει» την πολιτική κρίση και η χώρα έχει επιτέλους αποφασίσει ποιον δρόμο επιθυμεί να ακολουθήσει για να βγει από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο τρόπος με τον οποίο ο Ντόναλντ Τουσκ έθεσε στην Τερέζα Μέι – και κατ’ επέκταση στο βρετανικό κοινοβούλιο – την τελευταία διορία τους για το Brexit μοιάζει πολύ με το «trick or treat» («φάρσα ή κέρασμα») που είθισται να λένε τα παιδιά την ημέρα του Halloween γυρνώντας από σπίτι σε σπίτι.
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το έθεσε ξεκάθαρα ως τελεσίγραφο: «Τελειώσαμε. Παράταση έως τις 31 Οκτωβρίου και συμμετοχή στις ευρωεκλογές, ειδεμή έξοδος την 1η Ιουνίου. Παρακαλώ μη σπαταλήσετε και αυτόν τον χρόνο».
Τα υπόποιπα δεδομένα είναι ίδια και απαράλλακτα. Η συμφωνία αποχώρησης, και άρα και το backstop (το λεγόμενο «δίχτυ ασφαλείας» για την αποφυγή των σκληρών ιρλανδικών συνόρων) παραμένουν αμετάβλητα, το κείμενο της Πολιτικής Διακήρυξης που τη συνοδεύει είναι το μόνο διαπραγματεύσιμο. Συνεπώς, το αν το Brexit θα έχει τη «γλυκιά γεύση» που φαντάστηκαν οι Βρετανοί όταν το ψήφισαν στο δημοψήφισμα του 2016 ή θα εξελιχθεί στη χειρότερη φάρσα της ιστορίας τους επαφίεται στη δική τους κρίση και διάθεση συνεργασίας.
Η παράταση του Brexit είναι «ευέλικτη», υποστήριξε ο Τουσκ: δεν είναι ούτε η τόσο μακρά, που δεν ήθελε σε καμία περίπτωση το Λονδίνο, ούτε όμως και η πιο σύντομη (τέλη Ιουνίου) που επιθυμούσε διακαώς η Τερέζα Μέι. Τι σημαίνει αυτό για την ίδια;
Σίγουρα, οι έξι μήνες παράταση είναι μία πολιτική βόμβα, έτοιμη να εκραγεί στα χέρια της. Η ίδια άλλωστε είχε δεσμευτεί τις προηγούμενες ημέρες ότι «ως προωθυπουργός» δεν θα μπορούσε να δεχτεί καμία άλλη παράταση πέραν του Ιουνίου, ήτοι τη συμμετοχή της χώρας στις ευρωεκλογές.
Το σενάριο αυτό είναι επίσης βέβαιο ότι δεν ικανοποιεί τους ευρωσκεπτικιστές του Συντηρητικού Κόμματός της, οι οποίοι φοβούνται ότι έξι μήνες ίσως δεν είναι αρκετός χρόνος για να την κατεβάσουν από τον «θρόνο» της ή να πατήσουν «reset» και να στήσουν από την αρχή τη στρατηγική τους για το Brexit.
Έξι μήνες όμως είναι αρκετός χρόνος για τη Μέι, προκειμένου να διαπραγματευτεί ένα ηπιότερο Brexit είτε με τους Εργατικούς είτε με το κοινοβούλιο, το οποίο θα περιλαμβάνει ενδεχομένως την τελωνειακή ένωση. Ανοιχτό παραμένει επίσης το σενάριο του δεύτερου δημοψηφίσματος.
Ορισμένες πηγές πάλι θέλουν τη Μέι αποφασισμένη να παραμείνει στο Νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ έως ότου καταφέρει να περάσει στο κοινοβούλιο τη συμφωνία που επί δύο χρόνια διαπραγματευόταν με τις Βρυξέλλες.
Γιατί στις 31 Οκτωβρίου;
Το Halloween Brexit ήταν έκπληξη για τους περισσότερους παρατηρητές. Έως χθες το μεσημέρι, ως πιθανότερες ημερομηνίες εξετάζονταν είτε τα τέλη Δεκεμβρίου είτε τα τέλη Μαρτίου του 2020. Οι γαλλογερμανικές διαφωνίες ωστόσο ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης της πολιτικής κρίσης υπήρξαν πολύ έντονες. Σύμφωνα με κοινοτική πηγή της «Guardian» μάλιστα, η αναλογία ήταν «26 προς 1».
Η Άγκελα Μέρκελ ήταν ίσως η μοναδική ηγέτιδα στην Ένωση, η οποία είχε από νωρίς διαμηνύσει τη διάθεσή της για συμβιβασμό, συμφωνώντας με τη Βρετανίδα πρωθυπουργό ότι μία μακρά παράταση δεν θα έχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μέρκελ και Μέι είχαν μάλιστα μία χαλαρή στιγμή, αστειευόμενες για το σχεδόν ολόιδιο σακάκι τους.
Ο Γάλλος πρόεδρος από την πλευρά του ήταν αποφασισμένος να τραβήξει το σκοινί λίγο προτού σπάσει. Ο Εμανουέλ Μακρόν ήταν κατηγορηματικά αντίθετος σε μεγάλη αναβολή του Brexit, αλλά για άλλον λόγο. Η Ε.Ε. – υποστήριξε – βρίσκεται αντιμέτωπη με τον «εκβιασμό» από μία μελλοντική βρετανική κυβέρνηση να μπλοκάρει τις αποφάσεις στις Βρυξέλλες.
Ο Μακρόν υπονόησε μία βρετανική κυβέρνηση της οποίας θα ηγείται ίσως ένας ευρωσκεπτικιστής Τόρις ή εν πάση περιπτώσει ένας σκληροπυρηνικός του Brexit. Με αυτή τη λογική, σύμφωνα πάντα με την «Guardian», ο Γάλλος πρόεδρος ήταν αυτός που εισηγήθηκε τον αποκλεισμό του Λονδίνου από τη λήψη κρίσιμων αποφάσεων της Ε.Ε.
