Ο χαλκός, ένα μέταλλο ζωτικής σημασίας για την κατασκευή πάσης φύσεως εξαρτημάτων, σωλήνων και καλωδίων, αποκαλείται συχνά από τους ειδικούς της Wall Street «Dr. Copper», καθώς μαρτυρά πολλά για την υγεία της παγκόσμιας βιομηχανίας και οικονομία. Η αύξηση των τιμών του χαλκού θεωρείται πρώιμο σημάδι οικονομικής ανάκαμψης. Μια μεγάλη πτώση είναι προμήνυμα οικονομικής ύφεσης ή τουλάχιστον συρρίκνωσης της μεταποίησης.
Αυτή τη στιγμή, ωστόσο, συμβαίνει κάτι το παράδοξο. Αν και τόσο η παγκόσμια βιομηχανική παραγωγή όσο και η παγκόσμια οικονομία αναπτύσσονται με σχετικά ασθενείς ρυθμούς, οι τιμές του χαλκού επιδίδονται σε ράλι. Κινούνται στα υψηλότερα επίπεδα από τον Απρίλιο του 2022, έχοντας ενισχυθεί 28% μόνο το τελευταίο τρίμηνο. Η άνοδος είναι τέτοια που ο John Caruso, senior market strategist στην RJO Futures, σχολίασε στο Market Watch ότι αν και ο ίδιος περιμένει περαιτέρω άνοδο των τιμών, είναι σαφές πως ο χαλκός είναι πια σε έδαφος «overbought».
Τα επιχειρηματικά deals
Δεν είναι μόνο οι τιμές που μαρτυρούν τη νέα φρενίτιδα για τον χαλκό. Η έντονη κινητικότητα στο μέτωπο των εξαγορών και συγχωνεύσεων και ο «πόλεμος» των δύο κορυφαίων οικονομιών του πλανήτη, ΗΠΑ και Κίνας, αποκαλύπτουν ότι η όρεξη για χαλκό έχει ανοίξει απότομα.
Η προσφορά του αυστραλιανού μεταλλευτικού κολοσσού BHP Group για την εξαγορά της Anglo American έναντι 43 δισ. δολαρίων είναι ενδεικτική της κατάστασης. Μπορεί η Anglo American να παράγει μία σειρά πρώτων υλών και εμπορευμάτων, από διαμάντια έως νικέλιο, αλλά η BHP κατέστησε σαφές πως το βλέμμα της είναι στραμμένο στις δραστηριότητες χαλκού της ανταγωνίστριάς της. Η πρώτη προσφορά απορρίφθηκε, αλλά δεν αποκλείεται να δούμε μία νέα βελτιωμένη ή ακόμη και άλλες μεταλλευτικές να επιδιώκουν τις δικές τους αντιπροσφορές, όπως αναφέρει η Wall Street Journal σε ρεπορτάζ της.
Η εμπλοκή των υπερδυνάμεων
Σύμφωνα με την αμερικανική εφημερίδα η προοπτική ενός «γάμου» των BHP Group και Anglo American τρομάζει την αμερικανική κυβέρνηση, καθώς θεωρεί ότι η συγκέντρωση στον κλάδο θα μπορούσε να περιορίσει την προσφορά χαλκού και να οδηγήσει ακόμη υψηλότερα τις τιμές.
Επιπλέον οι ΗΠΑ φαίνεται να ανησυχούν πως το Πεκίνο θα ασκήσει πίεση στην BHP να πουλήσει μέρος των δραστηριοτήτων χαλκού στη χώρα. Οι ΗΠΑ, εξηγεί η WSJ, δεν έχουν υπουργείο Μετάλλων και Εξόρυξης, ούτε κάποιο κρατικό επενδυτικό ταμείο ή και σημαντική τοπική μεταλλευτική βιομηχανία. Αυτό τις φέρνει σε μειονεκτική θέση έναντι της Κίνας όσον αφορά στην πορεία των τιμών βασικών μετάλλων.
Έτσι όταν ένας από τους κορυφαίους παραγωγούς χαλκού στον κόσμο, η καναδική First Quantum Minerals, πρόσφατα βρέθηκε αντιμέτωπος με πιστωτική «ασφυξία», η κυβέρνηση Μπάιντεν προσέγγισε μία σειρά από πιθανούς επενδυτές για την εξαγορά μεριδίου αξίας έως και 3 δισ. δολαρίων στα ορυχεία της εταιρείας στη Ζάμπια.
Μάλιστα οι ΗΠΑ δεν προσέγγισαν μόνο αμερικανικές εταιρείες, αλλά και εταιρείες από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τη Σαουδική Αραβία και την Ιαπωνία (που θεωρούνται φιλικές στα αμερικανικά συμφέροντα). Ο στόχος των ΗΠΑ είναι απλός: Να κρατήσουν τη συγκεκριμένη εταιρεία εκτός του ελέγχου της Κίνας και να την αποτρέψουν από το να ενισχύσει τον έλεγχό της επί της παγκόσμιας προσφοράς ζωτικής σημασίας μετάλλων.
Επιπλέον, σε ξεχωριστό ρεπορτάζ της, η WSJ αναφέρει πως ΗΠΑ και Σαουδική Αραβία έχουν πραγματοποιήσει διαπραγματεύσεις για συνεργασία στη Δημοκρατία του Κογκό, με το Ριάντ να εξαγοράζει μερίδια σε ορυχεία και αμερικανικές επιχειρήσεις να λαμβάνουν δικαιώματα εκμετάλλευσης.
Την ίδια ώρα οι κινεζικές μεταλλευτικές, με τη στήριξη της κυβέρνησης, εξαγοράζουν επίσης σημαντικά μερίδια σε ορυχεία. Το 2023 η Κίνα δαπάνησε περισσότερα από 19 δισ. δολάρια σε επενδύσεις εξόρυξης. Ήταν αύξηση 158% σε σχέση με το 2022 και το υψηλότερο ποσό από το 2013.
Το παράδοξο της Κίνας και η πράσινη μετάβαση
Στην Κίνα, η οποία καταναλώνει πάνω από το ήμισυ της παγκόσμιας ετήσιας προσφοράς χαλκού, ούτε οι τριγμοί στην αγορά ακινήτων δεν έχουν καταφέρει να πλήξουν τη ζήτηση του χαλκού. Αν και οι επενδύσεις σε ακίνητα, που κάποτε ήταν βασικός μοχλός της ζήτησης χαλκού, μειώνονται κατά 9% σε ετήσια βάση, η κινεζική ζήτηση για το μέταλλο είναι αυξημένη κατά περίπου 10% τον τελευταίο χρόνο, σύμφωνα με τον Economist.
Η εξήγηση για αυτό βρίσκεται στις ριζικές αλλαγές που είναι σε εξέλιξη στο ενεργειακό σύστημα και ειδικότερα στην πράσινη μετάβαση. Η Κίνα υπολογίζεται ότι εγκατέστησε το 2023 περίπου 150 γιγαβάτ (gw) ηλιακής ενέργειας (που είναι εντάσεως χαλκού), σύμφωνα με την τράπεζα Goldman Sachs, σχεδόν διπλάσια από την ποσότητα που εγκατέστησε έναν χρόνο νωρίτερα. Και οι μέθοδοι αποθήκευσης ενέργειας επίσης απαιτούν μεγάλες ποσότητες χαλκού. Ένα παράδειγμα είναι η υδροηλεκτρική ενέργεια με αντλία αποθήκευσης. Πολλές ακόμη χώρες δαπανούν τεράστια ποσά για την πράσινη μετάβαση και εφαρμόζουν νομοθεσία που ευνοεί τη ζήτηση του μετάλλου. Η S&P Global προβλέπει ότι η ζήτηση για εξευγενισμένο χαλκό σχεδόν θα διπλασιαστεί έως το 2035, σε 49 εκατομμύρια τόνους.
Οι μπαταρίες, τα φωτοβολταϊκά συστήματα, η μεταφορά τους – όλα χρειάζονται το μέταλλο. Ένα ηλεκτρικό αυτοκίνητο περιέχει πάνω από 50 κιλά χαλκού, περισσότερο από τη διπλάσια ποσότητα που χρησιμοποιείται σε ένα συμβατικό όχημα. Σε όλο τον κόσμο, νέοι κανόνες, που αποσκοπούν στη μείωση των εκπομπών ρύπων, θα κατευθύνουν τους καταναλωτές προς τα ηλεκτρικά οχήματα. Στην Ευρώπη οι πωλήσεις νέων βενζινοκίνητων αυτοκινήτων θα απαγορευθούν από το 2035.
