Του Γιάννη Καμπουράκη
[email protected]
Ο Πρωθυπουργός, που συναντήθηκε χθες με τους αυτοδιοικητικούς του βορειοανατολικού Αιγαίου στο Μαξίμου, αποφάσισε να μεταβεί ο ίδιος τα επόμενα 24ωρα σε Λέσβο, Χίο και Σάμο στο πλαίσιο της προσπάθειας για εκτόνωση της κατάστασης. Κατά βάση, πρόκειται για αναγνώριση ότι η διαχείριση του προσφυγικού μπορεί να εξελιχθεί σε θρυαλλίδα εξελίξεων με απρόβλεπτες συνέπειες.
Στους οκτώ μήνες της νέας διακυβέρνησης είναι πλέον κοινός τόπος στις τάξεις της κυβέρνησης ότι το θετικό κλίμα στην οικονομία – και αυτό με κάποια ερωτηματικά καθώς το «μπαμ» στις επενδύσεις που αναμένει η αγορά δεν έχει συμβεί – δεν αρκεί.
Οι δημοσκοπήσεις μπορεί να είναι ακόμα ευνοϊκές για τον κ. Μητσοτάκη και την κυβέρνηση, η μικρή της υποχώρηση στα ποσοτικά και ποιοτικά στοιχεία δεν κατευθύνει ψηφοφόρους προς τον ΣΥΡΙΖΑ που ακόμα «ψάχνεται» αλλά προς την ακροδεξιά, ενώ οκτώ μήνες μετά τον εκλογικό θρίαμβο της 7ης Ιουλίου, το τοπίο παρουσιάζει σημάδια κάμψης και ρευστότητας.
Οι επιτελείς του κ. Μητσοτάκη υποστηρίζουν ότι κατέχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων και των έλεγχο των εξελίξεων, αναγνωρίζουν όμως ότι η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός έχουν μπροστά τους δύσκολα μέτωπα, η πορεία των οποίων θα καθορίσει τις εξελίξεις.
Κοροναϊός: Είναι το έκτακτο και απροσδόκητο πρόβλημα που καμιά κυβέρνηση δεν θέλει στο δρόμο της. Μέχρι στιγμής επικρατεί ψυχραιμία στην πλειονότητα της ελληνικής κοινής γνώμης, αλλά τα πράγματα αλλάζουν μέρα με την ημέρα. Η κυβέρνηση δίνει εξετάσεις υγειονομικής ικανότητας, η αντιπολίτευση κινείται μέχρι στιγμής στηρικτικά αλλά παραμονεύει για να εκμεταλλευτεί λάθη και παραλείψεις, ενώ παράλληλα τρέμει για το αποτύπωμα της κρίσης του κοροναϊού στην οικονομία και πιο ειδικότερα στον κρίσιμο τομέα του τουρισμού.
Προσφυγικό: Είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για την κυβέρνηση σε αυτή τη φάση και μπορεί να οξυνθεί εν όψει καλοκαιριού και με τον πόλεμο Τουρκίας – Συρίας να «φουντώνει». Η ανάγκη για άμεση εκτόνωση, διαρκή διάλογο με την τοπική κοινωνία και κατευνασμό των αντιδράσεων, ταυτόχρονα με την κατασκευή των κλειστών δομών στα νησιά και την ενδοχώρα που αποτελούν τη βάση του κυβερνητικού σχεδίου μαζί με τη φύλαξη των συνόρων και την ταχύτερη διαδικασία ασύλου, είναι πολύ δύσκολο σταυρόλεξο. Η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με τα «εύκολα» προεκλογικά της λόγια, με την κατάσταση που παρέλαβε από την προηγούμενη κυβέρνηση, με την καταρρακωμένη σχέση εμπιστοσύνης με την τοπική κοινωνία και τη δράση «διαφόρων» κυκλωμάτων που βγάζουν λεφτά από τη διακίνηση προσφύγων και επενδύουν στη συνέχιση του χάους.
Οικονομία: Ο κοροναϊός «λειτούργησε» ώστε ένα από τα δύσκολα στοιχήματα της κυβέρνησης, η ψήφιση του νέου ασφαλιστικού, να μην απασχολήσει ιδιαίτερα την κοινή γνώμη. Υπάρχουν όμως και σενάρια που προβλέπουν ότι μπορεί να λειτουργήσει και αρνητικά για την πορεία της οικονομίας και ειδικότερα να επηρεάσει τον ρυθμό ανάπτυξης, άρα και τις υποχρεώσεις της χώρας, άρα και τη δημοσιονομική δυνατότητα. Δεσμεύσεις όπως οι αυξήσεις στις συντάξεις, η νέα μείωση του ΕΝΦΙΑ, η κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης είναι σημαντικές και αναμένονται. Είναι από τις κινήσεις που όταν γίνονται η κοινή γνώμη τις υποδέχεται «χλιαρά» αν όμως εγκαταλειφθούν προκαλούνται σημαντικές αντιδράσεις και αρνητικό κλίμα. Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος είναι σημαντική υπόθεση, οι δείκτες μετρούν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές ή στα reports των επενδυτών. Ζούμε το αφήγημα του τέλους της κρίσης, αλλά αντί αυτό να δρα αναζωογονητικά, ενισχύει την ήδη μεγάλη κόπωση. Η κοινωνία, η οικονομία, η αγορά αναμένει μεγάλες κινήσεις από την κυβέρνηση Μητσοτάκη που ακόμα δεν τις έχει δει. «Βομβαρδίζεται» από καλές ειδήσεις και αναλύσεις για ενίσχυση του θετικού κλίματος, ακούει επαίνους από το εξωτερικό, αλλά δεν αισθάνεται βελτίωση στην καθημερινότητα. Μέχρι στιγμής πάντως τηρεί στάση θετικής αναμονής, λένε οι δημοσκόποι.
Προστασία α΄ κατοικίας και κόκκινα δάνεια: Με δύο μήνες να απομένουν για την ένταξη στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, η απελευθέρωση των πλειστηριασμών είναι για την κυβέρνηση, επίσης μεγάλο θέμα. Οι κινήσεις του υπουργείου Οικονομικών και οι διαβεβαιώσεις των εταιρειών διαχείρισης ότι κεντρικός στόχος τους θα είναι οι ρυθμίσεις των κόκκινων δανείων και όχι οι πλειστηριασμοί, έρχονται σε κόντρα με τον λόγο της αντιπολίτευσης που κρύβει τις ευθύνες της κάτω από τις φωνές για «πογκρόμ» πλειστηριασμών, προειδοποιήσεις για χάος και κοινωνικές αντιδράσεις κλπ. Την ίδια στιγμή, η 5η αξιολόγηση που έγινε γνωστή πρόσφατα έχει πολλές θετικές ειδήσεις για την ελληνική οικονομία, είναι όμως εξαιρετικά επιφυλακτική για το θέμα των κόκκινων δανείων κι αυτό δημιουργεί μεγάλη πίεση στις τράπεζες που προσπαθούν να επιστρέψουν στην ευρωπαϊκή κανονικότητα αλλά και στην κυβέρνηση.
Ασφάλεια: Με βάση τις δημοσκοπήσεις ήταν και είναι το ατού της κυβέρνησης, μέχρι στιγμής. Το τελευταίο διάστημα ωστόσο υπάρχουν κρούσματα αυθαιρεσίας και βίας από την ελληνική αστυνομία, ενώ η εικόνα της απόβασης των ΜΑΤ στο βορειοανατολικό Αιγαίο και οι σκηνές …πολέμου που ακολούθησαν έπληξαν την εικόνα της κυβέρνησης σε έναν τομέα που θεωρείται προνομιακός. Η κοινή γνώμη επικροτεί – στην πλειονότητά της καθώς υπάρχει και η μειονότητα που αποδοκιμάζει – την αύξηση των περιπολιών στις γειτονιές, τις εφόδους της ΕΛΑΣ στις παράνομες καταλήψεις, παρακολουθεί όμως με προβληματισμό κρούσματα βίας από την πλευρά των αστυνομικών. Η αναμέτρηση με την καθημερινή παραβατικότητα και εγκληματικότητα είναι γνωστό ότι αποτελεί «βαρέλι δίχως πάτο» για κάθε κυβέρνηση. Κρίσιμο θεωρείται η επικοινωνία να βρίσκεται πάντα σε ισορροπία με το πραγματικό έργο και να μην το υποκαθιστά, καθώς όταν συμβαίνει αυτό η κοινή γνώμη σταματά να είναι ανεκτική απέναντι σε λάθη και παραλείψεις.
Προανακριτική: Είναι από τα θέματα που δεν επηρεάζουν ούτε την καθημερινότητα, ούτε την τσέπη των πολιτών, θα καθορίσει όμως το πολιτικό κλίμα και τους συσχετισμούς κυβέρνησης – αξιωματικής αντιπολίτευσης. Η νυν κυβέρνηση θέλει να δώσει την εικόνα ότι δεν «βάζει χέρι» στη Δικαιοσύνη όπως κατηγορεί την προηγούμενη ότι έκανε, οι εξελίξεις όμως στην προανακριτική είναι από αυτές που η κοινή γνώμη παρακολουθεί και περιμένει. Η αποκάλυψη της «σκευωρίας», η επιβεβαίωση του επιχειρήματος ότι οι προηγούμενοι εγκατέλειψαν την έρευνα για το πραγματικό σκάνδαλο Novartis, το σκάνδαλο του φαρμάκου για να κυνηγήσουν τους πολιτικούς τους αντιπάλους, η απόδειξη ότι ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης παρενέβαινε στη Δικαιοσύνη ή ήταν και επικεφαλής παραθεσμικού κυκλώματος – όπως λένε βουλευτές της προανακριτικής και όχι μόνο – είναι στοιχήματα για την πλειοψηφία. Αν οι προσδοκίες που έχει καλλιεργήσει η Ν.Δ. από την προεκλογική κιόλας περίοδο στην κοινή γνώμη για διαλεύκανση της υπόθεσης δεν ικανοποιηθούν ή ακόμα περισσότερο διαψευστούν, θα είναι εξέλιξη που θα ανεβάσει απότομα και με ηχηρό τρόπο τις πολιτικές μετοχές της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Κρίσιμα θέματα για την κυβέρνηση δεν είναι μόνον τα παραπάνω. Στοίχημα αποτελεί το μέλλον των ελληνοτουρκικών σχέσεων και οι εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της νοτιονατολικής Μεσογείου, στοίχημα αποτελεί το μέλλον του ελληνικού ποδοσφαίρου στο οποίο η κυβέρνηση επέλεξε να εμπλακεί για να δώσει λύσεις και θα κριθεί για αυτό, στοίχημα αποτελεί ο εκσυγχρονισμός του ελληνικού δημοσίου και η βελτίωση των υπηρεσιών προς τον πολίτη, η 4η βιομηχανική επανάσταση, η πραγματική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων και η ενίσχυση του ρόλου περιφερειών και δήμων όπως και ανάληψη ευθυνών από μέρους τους για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών κ.ο.κ.
Σε αυτό το κλίμα, «φουντώνουν» οι φήμες για διορθωτικές κινήσεις στην κυβέρνηση, τις οποίες τα στελέχη του Μαξίμου αφήνουν να διακινούνται, όπως έκαναν πριν από έναν περίπου μήνα που τις αντιμετώπισαν με διαψεύσεις. Σε αυτή τη φάση οι …πληροφορίες αφορούν περισσότερο επιθυμίες «υπουργοποιήσιμων» βουλευτών και στελεχών της Ν.Δ. ή άσκηση πίεσης στον Πρωθυπουργό λόγω εσωτερικών διαφωνιών. Είναι ωστόσο βέβαιο ότι στο πλαίσιο της λειτουργίας του επιτελικού κράτους και της αξιολόγησης που γίνεται, διορθωτικές κινήσεις θα γίνουν, χωρίς αυτή τη στιγμή να είναι γνωστό το εύρος και ο σκοπός. Το νέο σχήμα – για παράδειγμα – θα στοχεύσει μακριά ή θα αναλάβει την αποστολή να οδηγήσει τη χώρα σε πρόωρες εκλογές μέσα στο 2020;
