Το 1969 ο Μίκης Θεοδωράκης βρέθηκε κρατούμενος από το καθεστώς της Δικτατορίας στις φυλακές Ωρωπού, οι οποίες είχαν μετατραπεί σε στρατόπεδο συγκέντρωσης αντιφρονούντων.
Μάλιστα κατά την κράτησή του εκεί, είχε επιδεινωθεί επικίνδυνα η υγεία του. Σήμερα το απόγευμα ο δήμος Ωρωπού άνοιξε για το κοινό το κελί του στο Κτίριο 1, όπου η δημοτική Αρχή και πολίτες απέτισαν φόρο τιμής.
Στο εξωτερικό ξεσηκώθηκε θύελλα διαμαρτυριών. Προσωπικότητες, όπως οι Ντμίτρι Σοστακόβιτς, Άρθουρ Μίλερ, Λώρενς Ολίβιε, Υβ Μοντάν και άλλοι, δημιούργησαν επιτροπές για την απελευθέρωσή του. Τελικά, υπό την πίεση αυτή αποφυλακίστηκε και ταξίδεψε στο Παρίσι τον Απρίλιο του 1970.
Η επιστολή στον Ερυθρό Σταυρό που δεν στάλθηκε ποτέ
Στις 19 Δεκέμβρη του 1969 μέσα από τις φυλακές Ωρωπού ο Μίκης Θεοδωράκης έστειλε επιστολή στο διεθνή Ερυθρό Σταυρό εκ μέρους των πολιτικών κρατουμένων του στρατοπέδου εκτοπισμένων.
Η επιστολή προς τον Ερυθρό Σταυρό ανέφερε
”Eν Ωρωπώ τη 19η Δεκεμβρίου 1969
Προς τον Διεθνή Eρυθρό Σταυρό
Έχομεν την τιμή να σας αποστείλομε συνημμένως είκοσι οκτώ (28) αιτήσεις πολιτικών κρατουμένων του Στρατοπέδου Eκτοπισμένων Ωρωπού και σας παρακαλούμε θερμά να μεριμνήσετε διά την ικανοποίηση των αιτημάτων μας.
Eπίσης επισυνάπτομε πλήρη κατάλογο ημών των ιδίων, ώς και τα ονόματα και τας διευθύνσεις των πλησιέστερων συγγενών μας για την περίπτωση που θα είχατε την ευγενή καλοσύνη να τους βοηθήσετε καθοιονδήποτε τρόπο.
Mετά βαθύτατης τιμής δια τους πολιτικούς κρατουμένους του Στρατοπέδου
Eκτοπισμένων Ωρωπού
Mίκης Θεοδωράκης”
Η επιστολή όμως, ουδέποτε έφτασε στους αποδέκτες, αλλά αποτέλεσε αφορμή για τη δημιουργία του τραγουδιου «Διότι δεν συνεμορφώθην», καθώς η διοίκηση του στρατοπέδου έγραψε πάνω στο φάκελο:
”Eπιστρέφεται
Δεν υποβάλλονται διότι δεν συνεμορφώθη προς τας υποδείξεις, όπως ατομικός έκαστος υποβάλει το αιτήματά του, και ουχί ομαδικώς”.
Ο Μίκης στις φυλακές αυτές έγραψε και το ”Μην ξεχνάς τον Ωρωπό”.
