Skip to main content

Εκλογές 2023: Η εξίσωση της απλής αναλογικής και οι συσχετισμοί για τη συγκρότηση κυβέρνησης

ΤΡΥΨΑΝΗ ΦΑΝΗ / EUROKINISSI

Ο Αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου Ακρίτας Καϊδατζής μιλάει στη Naftemporiki TV ξεκαθαρίζοντας το τοπίο για τον σχηματισμό κυβέρνησης

Για τις προϋποθέσεις σχηματισμού κυβέρνησης με το σύστημα της απλής αναλογικής, τις μεταβλητές για την επίτευξη αυτοδυναμίας στο ενδεχόμενο δεύτερων εκλογών, αλλά και για το αν υπάρχει περίπτωση το κόμμα Κασιδιάρη να κατέβει στις προσεχείς κάλπες παρακάμπτοντας τις αποφάσεις της Βουλής, μίλησε στο κανάλι της Ναυτεμπορικής ο Αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ, Ακρίτας Καϊδατζής.

Απλή αναλογική: Οι δύο περιπτώσεις σχηματισμού κυβέρνησης

Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την επικείμενη εκλογική αναμέτρηση που θα διεξαχθεί με το σύστημα της απλής αναλογικής, μιλώντας στην εκπομπή Newsroom και στον Μιχάλη Ψύλο, ο κ. Καϊδατζής εξήγησε ότι είναι ότι για να υπάρξει κυβέρνηση που να απολαμβάνει την εμπιστοσύνη της Βουλής υπάρχουν δύο ενδεχόμενα.

Το πρώτο είναι να προκύψει κυβέρνηση που θα έχει την στήριξη τουλάχιστον της απόλυτης πλειοψηφίας του όλου αριθμού των βουλευτών, δηλαδή τουλάχιστον 151 βουλευτών.

Ωστόσο, όπως σημείωσε, «παρότι δεν το είχαμε ποτέ ιστορικά στη χώρα μας αλλά είναι σύνηθες σε ευρωπαϊκές χώρες – υπάρχει αυτό που λέμε κυβέρνηση ανοχής ή κυβέρνηση μειοψηφίας». «Σε αυτή την περίπτωση μπορεί να σχηματιστεί κυβέρνηση βιώσιμη που να έχει την εμπιστοσύνη της Βουλής και να ολοκληρώσει τη θητεία της και με λιγότερους από 151 βουλευτές οι οποίοι μπορεί να είναι τόσο λίγοι μέχρι και 120 βουλευτές αν έχουν την ανοχή ενός μέρους του κοινοβουλίου. Η ανοχή αυτή εκφράζεται με την αποχή του κόμματος που θα ανεχθεί από την ψηφοφορία κατά την ψήφο εμπιστοσύνης της κυβέρνησης» είπε.

«Αν λοιπόν υπάρχουν κάποια κόμματα που θα απέχουν για να διευκολύνουν μία κυβέρνηση συνεργασίας χωρίς να θέλουν να είναι κομμάτι της κυβέρνησης συνεργασίας, έχουν τη δυνατότητα να απέχουν και έτσι να σχηματιστεί κυβέρνηση και με λιγότερους από 151 βουλευτές» διευκρίνισε.

Το διακύβευμα της εκλογικής αναμέτρησης

Ο κ. Καϊδατζής τόνισε πως οι εκλογές έχουν έναν και μόνο σκοπό: να οδηγήσουν σε έναν τέτοιο συσχετισμό δυνάμεων στο κοινοβούλιο από τον οποίο να μπορεί να προκύψει βιώσιμη κυβέρνηση. Όπως υπογράμμισε, «ο σκοπός αυτός δεν επιτελείται μόνο με κυβερνήσεις αυτοδύναμες, αλλά και με κυβερνήσεις συνεργασίας που είναι πια ο κανόνας στις ευρωπαϊκές χώρες.

Το γεγονός ότι οι εκλογές διεξάγονται με απλή αναλογική αυτή τη φορά δεν σημαίνει τίποτε περισσότερο και τίποτε λιγότερο παρά μόνο ότι είναι περίπου βέβαιο ότι δεν θα υπάρξει κυβέρνηση μονοκομματική, αλλά μπορεί κάλλιστα να υπάρξει κάποια κυβέρνηση συνεργασίας.

Οι συσχετισμοί που διαμορφώνουν την αυτοδυναμία σε περίπτωση δεύτερης κάλπης

Ερωτηθείς για το πού μπαίνει ο πήχης της αυτοδυναμίας στο ενδεχόμενο δεύτερων εκλογών, που θα διεξαχθούν με το σύστημα της ενισχυμένης αναλογικής ο Αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου του ΑΠΘ εξήγησε πως «είναι ένας πολύπλοκος υπολογισμός και εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως είναι το ποσοστό των κομμάτων που θα μείνουν εκτός Βουλής και η διαφορά του πρώτου από το δεύτερο κόμμα». Επομένως, πρόσθεσε, «εκτιμήσεις μόνο μπορεί να γίνουν και είναι κάπως πρόωρο να ανοίγουμε αυτή την κουβέντα».

«Οι ψηφοφόροι εκλέγουν βουλευτές, δεν εκλέγουν Πρωθυπουργό»

Τόνισε επίσης ότι «έχει μεγάλη σημασία να συνειδητοποιήσουμε ότι στο σύστημά μας οι ψηφοφόροι εκλέγουμε βουλευτές, δεν εκλέγουμε κόμματα, πρωθυπουργό και κυβέρνηση. Η κυβέρνηση αναδεικνύεται από τη Βουλή».

«Έχει σημασία μεγάλη για την εύρυθμη λειτουργία του Πολιτεύματος ότι δεν ψηφίζουμε πρωθυπουργό, ψηφίζουμε πρόσωπα, βουλευτές, οι οποίοι στη συνέχεια αναδεικνύουν πρωθυπουργό και κυβέρνηση» συμπλήρωσε.

Μπορεί να υπάρξει «παράθυρο» για την κάθοδο Κασιδιάρη στις εκλογές;

Για το αν το λεγόμενο κόμμα Κασιδιάρη μπορεί να παρακάμψει την απόφαση του κοινοβουλίου και να κατέλθει στις εκλογές της 21ης Μαΐου ο κ. Καϊδατζής απάντησε πως «η ρύθμιση που ψηφίστηκε από τη Βουλή για τον αποκλεισμό των αντιδημοκρατικών κομμάτων έχει νομοτεχνικά προβλήματα και κενά που θα μπορούσε ενδεχομένως κάποιος ‘πονηρός’ να αξιοποιήσει για να συμμετάσχει στις εκλογές».

«Οι εκλογές προκηρύσσονται και ανακοινώνονται από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας»

Ο Αναπληρωτής καθηγητής Συνταγματικού Δικαίου στο ΑΠΘ, δεν παρέλειψε να επισημάνει ότι οι εκλογές προκηρύσσονται και ανακοινώνονται από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο κ. Καϊδατζής έκανε λόγο για «θεσμική απρέπεια» επισημαίνοντας πως οι δηλώσεις (σ.σ. για την ανακοίνωση της ημερομηνίας των εκλογών) γίνονται στο Προεδρικό Μέγαρο ενώπιον της Προέδρου της Δημοκρατίας γιατί κατά το Σύνταγμα η ΠτΔ είναι αυτή που αποφασίζει την ημερομηνία των εκλογών μετά από πρόταση του πρωθυπουργού και της κυβέρνησης. «Η τυπική αρμοδιότητα ανήκει στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας και είναι θεσμικά απρεπές να παρακάμπτεται αυτή η διαδικασία. Προκαταλαμβάνει ο πρωθυπουργός με τη δήλωσή του τον έλεγχο που δικαιούται και έχει την αρμοδιότητα να ασκήσει η Πρόεδρος της Δημοκρατίας» παρατήρησε.

«Το Σύνταγμα έχει πολιτική αχρωματοψία, ενδιαφέρεται μόνο για αριθμούς»

Για τις δηλώσεις της Ντόρας Μπακογιάννη ότι η απλή αναλογική δεν δίνει σταθερή κυβέρνηση και πως στην πρώτη εκλογή η Ν.Δ. δεν θα κάνει προσπάθεια κυβέρνησης ο κ. Καϊδατζής σχολίασε: «Αυτό είναι μία πολιτική επιλογή απολύτως σεβαστή για οποιοδήποτε κόμμα. Δεν υπάρχει πρώτη εκλογή και δεύτερη εκλογή. Υπάρχει η ερχόμενη εκλογή. Είναι γενικές βουλευτικές εκλογές. Αυτές μπορούν κάλλιστα να δώσουν κυβέρνηση. Aν αποτύχει αυτό το σενάριο τότε θα πάμε σε νέες εκλογές».

Σε ό,τι αφορά τις αναφορές του πρωθυπουργού περί πολιτικής τερατογένεσης και κυβέρνησης ηττημένων επεσήμανε πως «το Σύνταγμα έχει πολιτική αχρωματοψία. Το Σύνταγμα, ενδιαφέρεται μόνο για αριθμούς. Είναι η πλειοψηφία των βουλευτών που στηρίζει μία κυβέρνηση; Δεν μας ενδιαφέρει από πού προέρχονται οι ψήφοι τους. Είναι άκομψο να το πω ευγενικά να μιλά για τερατογενέσεις ο πρωθυπουργός όταν το ίδιο το Σύνταγμα επιτρέπει τον συνδυασμό οποιωνδήποτε πολιτικών κομμάτων, δεν υπάρχει καμία απολύτως υποχρέωση να συμμετάσχει στην κυβέρνηση το πρώτο σε κοινοβουλευτική δύναμη κόμμα. Είναι πολιτική ευχή ενδεχομένως, αλλά όχι συνταγματική επιταγή. Η προσωπική μου γνώμη είναι ότι υπάρχει από το Σύνταγμα μία επιταγή για τον σχηματισμό κυβερνήσεων, εφόσον υπάρχουν οι πολιτικές προϋποθέσεις και μία επιταγή να αποφευχθούν αλλεπάλληλες εκλογικές αναμετρήσεις» κατέληξε.

naftemporiki.gr