Skip to main content

Το Δίκαιο της μνήμης

Από την έντυπη έκδοση

Του Δημήτρη Η. Χατζηδημητρίου
[email protected]

Η μετάδοση της είδησης το βράδυ της Τετάρτης ότι το Συμβούλιο των Φυλακών ενέκρινε 48ωρη άδεια στον Δημήτρη Κουφοντίνα, ευλόγως εντυπωσίασε και σκανδάλισε τους πολίτες που διατηρούν το δικαίωμα στη μνήμη. Αυτοί οι πολίτες δεν ξεχνούν ότι ο εν λόγω υπήρξε ο δολοφόνος 11 τουλάχιστον ανθρώπων, συμμέτοχος σε πλήθος εγκληματικών – τρομοκρατικών ενεργειών, οι οποίες προκάλεσαν βλάβη στη λειτουργία της Ελληνικής Δημοκρατίας, καθώς εκτέθηκε -και υπέστη- σε κάθε είδους πιέσεις από το εξωτερικό, ενώ η δράση της τρομοκρατικής συμμορίας του έριξε βαριά σκιά και στην πολιτική ζωή του τόπου με την εκτόξευση ανυπόστατων κατηγοριών, ως το σημείο να ονοματίζεται ένας πρωθυπουργός, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ως αρχηγός της.

Η τυπικά νομική αντιμετώπιση της περίπτωσης συνηγορεί ότι ο Κουφοντίνας πληρούσε τις τυπικές προϋποθέσεις να λάβει άδεια και σ’ αυτό φαίνεται να συμφωνούν νομικοί και κυβέρνηση, που έκανε λόγο για «τήρηση του γράμματος του νόμου».

Ωστόσο, πριν αποφανθεί κανείς ότι όλα έγιναν «σωστά», θα πρέπει να συνυπολογίσει και την άποψη του καθηγητή-συνταγματολόγου Σταύρου Τσακυράκη, ο οποίος απέδειξε την πίστη του στη Δημοκρατία και στα ανθρώπινα ιδεώδη σε εποχές που πανεπιστημιακοί δάσκαλοι έσκυβαν το κεφάλι στην ωμή βία και τα παραληρήματα των συνταγματαρχών, και πλήρωσε την ανυπότακτη στάση του με φυλακίσεις και απάνθρωπους βασανισμούς.

Στο ερώτημα «έπρεπε να πάρει άδεια ο Δ. Κουφοντίνας;», ο καθηγητής Τσακυράκης απαντά ότι «ο νόμος προβλέπει ορισμένες τυπικές και μια ουσιαστική προϋπόθεση κρίσεως» και επισημαίνει πως «η ουσιαστική προϋπόθεση είναι η εκτίμηση ότι ο αιτών δεν θα διαπράξει νέα εγκλήματα ή δεν είναι ύποπτος φυγής».

Ο καθηγητής Τσακυράκης παραθέτει και μια σημαντική πτυχή, ότι στο όργανο που αποφασίζει «κρίσιμη είναι η σύμφωνη γνώμη του αρμόδιου εισαγγελέα, χωρίς την οποία δεν παρέχεται η άδεια. Άρα η σχετική ευθύνη για τη χορήγηση της άδειας βαρύνει κατά κύριο λόγο τον εισαγγελέα» και με κατηγορηματικό τρόπο αποφαίνεται: «Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Δ. Κουφοντίνας δεν έχει δώσει κανένα δείγμα ότι δεν θα τελέσει νέες αξιόποινες πράξεις στο μέλλον» και διαπιστώνει πως «αντίθετα, ο ίδιος, ο οποίος συμβολίζει την τρομοκρατική βία της Μεταπολίτευσης, με διάφορες δηλώσεις του, ακόμη και πρόσφατες, φαίνεται να είναι αλληλέγγυος με αυτούς που διαπράττουν πράξεις βίας».

Ανάλογες απόψεις διατύπωσε και ο καθηγητής Νομικής και ακαδημαϊκός Μιχάλης Σταθόπουλος, προτάσσοντας την ανάγκη προστασίας της κοινωνίας έναντι των ατομικών δικαιωμάτων.

Προστασία χρειάζεται και η μνήμη των θυμάτων του Κουφοντίνα, όσο κι αν επιμένει η συνήγορός του πως διαθέτει «μια προσωπικότητα που είναι σεβαστή και εκτιμητέα από μεγάλο μέρος της κοινωνίας».