Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Άντε πάλι με την αποστρατιωτικοποίηση των νησιών. Το τουρκικό Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας θέτει δημόσια ζήτημα, παραμονές των διερευνητικών επαφών. Τέτοια πρόταση θα κομίσει ο επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ; Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν υποβάλλουν τέτοιου είδους προτάσεις, καθώς «αυτή δεν είναι η φύση της συμμαχίας μας», έσπευσε ο πρέσβης να ξεκαθαρίσει, ενώ και η κυβέρνηση θεωρεί αδιανόητο να το συζητήσει. «Δεν υπάρχει καμία περίπτωση… Δεν έχει ζητηθεί κάτι τέτοιο και να ζητηθεί σας είπα ποια είναι η απάντηση».
Θυμάμαι μια απάντηση του ΥΠΕΞ, στην επίσημη ιστοσελίδα του, στις 17 Απριλίου 2013 (τελευταία ενημέρωση 14 Ιουνίου 2018), η οποία αναφέρεται στις διεθνείς συνθήκες που διέπουν το καθεστώς των νησιών. Λήμνος και Σαμοθράκη από τη Σύμβαση της Λωζάννης του 1923, η οποία αντικαταστάθηκε με του Μοντρέ του 1936, Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Ικαρία από τη Λωζάννη και Δωδεκάνησα από τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947, στην οποία ούτως ή άλλως η Τουρκία δεν ήταν συμβαλλόμενο μέρος.
«Ο τότε Υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας, Rustu Aras, απευθυνόμενος προς την Τουρκική Εθνοσυνέλευση με την ευκαιρία της κύρωσης της Συμβάσεως του Montreux, αναγνώρισε ανεπιφύλακτα το νόμιμο δικαίωμα της Ελλάδας να εγκαταστήσει στρατεύματα στη Λήμνο και τη Σαμοθράκη: “Οι διατάξεις που αφορούν τις νήσους Λήμνο και Σαμοθράκη, οι οποίες ανήκουν στη γειτονική μας και φιλική χώρα Ελλάδα και είχαν αποστρατικοποιηθεί κατ’ εφαρμογήν της Σύμβασης της Λωζάννης του 1923, επίσης καταργήθηκαν με τη νέα Σύμβαση του Montreux και αυτό μας ευχαριστεί ιδιαίτερα” (Εφημερίδα των πρακτικών της Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, τεύχος 12, Ιούλιος 31/1936, σελ. 309)».
Ιδιαίτερα δεν με ευχαριστεί ότι στις άλλες δύο ομάδες νησιών η Άγκυρα παίζει του Διεθνούς Δικαίου το χαρτί. Κι αυτό γιατί, «εν ταις νήσοις Μυτιλήνη, Χίω, Σάμω και Ικαρία» η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε την υποχρέωση να μην εγκαταστήσει εκεί ναυτικές βάσεις ή οχυρωματικά έργα, αλλά και «η Οθωμανική Κυβέρνησις θα απαγορεύση εις την στρατιωτικήν αεροπλοΐαν αυτής να υπερίπταται των ρηθεισών νήσων».
Τα Δωδεκάνησα «θα αποστρατιωτικοποιηθώσι και θα παραμείνωσιν αποστρατιωτικοποιημέναι». Μετά βέβαια, δημιουργήθηκε το ΝΑΤΟ και το Σύμφωνο της Βαρσοβίας, οπότε τα καθεστώτα αποστρατιωτικοποίησης ξεπεράστηκαν με ευκολία. Για να μην πούμε για την 5η στρατιά (τη λεγόμενη του Αιγαίου), την εισβολή στην Κύπρο, το casus belli.
Τότε, γιατί; Κάτι έχουν οι διαμεσολαβητές στην Άγκυρα υποσχεθεί ή ψάχνει τρόπο, ώστε στις συνομιλίες να μην εγκλωβιστεί, αν δεν ξεκαθαρίσει το εκλογικό τοπίο στην Αμερική;
