Από την έντυπη έκδοση
Της Έφης Τριήρη
[email protected]
Πριν από 11 χρόνια, στις 24 Σεπτεμβρίου του 2007, η τιμή brent έκλεισε λίγο χαμηλότερα από τα 79 δολάρια το βαρέλι, πολύ κοντά στο σημερινό επίπεδο. Τρεις ημέρες μετά, το brent ξεπέρασε τα 80 δολάρια, για πρώτη φορά στην ιστορία του. Και σε λιγότερο από ένα 10μηνο οι τιμές άγγιξαν ιστορικό ρεκόρ στα 146 δολάρια. Ανεξαρτήτως από το πόσο καλός οδηγός μπορεί να αποτελέσει το παρελθόν για το μέλλον, τα γεγονότα του 2007/08 έδειξαν ότι οι κινήσεις των τιμών πετρελαίου δεν είναι και τόσο γραμμικές, αλλά μάλλον κυκλικές… Η σημερινή λοιπόν οικονομική πραγματικότητα και η αγορά πετρελαίου θα μπορούσε να έχει πολλές ομοιότητες με αυτή του 2007/08. Ο οικονομικός κύκλος των ΗΠΑ ήταν σε πλήρη ανάπτυξη στο τέλος του 2007, με τις τιμές πετρελαίου να συνεχίζουν την ανιούσα για επτά ακόμη μήνες. Τον Ιούνιο του 2007 οι αποδόσεις των βραχυπρόθεσμων αμερικανικών κρατικών ομολόγων άγγιξαν ζενίθ, ενώ τέσσερις μήνες αργότερα η Wall Street έφθασε στην κορύφωσή της.
Ωστόσο, οι περισσότερες από τις υπόλοιπες ανεπτυγμένες οικονομίες έμπαιναν σε ύφεση και στην αγορά πετρελαίου πλήθαιναν οι ανησυχίες για κατάρρευση της ζήτησης, κάτι όμως που αγνοήθηκε και αξιολογήθηκε μόνο αφότου οι τιμές έφθασαν σε ρεκόρ. Toν Σεπτέμβριο του 2007 ο ΟΠΕΚ συμφώνησε να αυξήσει την παραγωγή του κατά 500.000 βαρέλια ημερησίως, επικαλούμενος τη στενότητα της αμερικανικής αγοράς καυσίμων. Τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους το καρτέλ κρίνει ότι η προσφορά ήταν επαρκής. Τον Μάρτιο του 2008 ο ΟΠΕΚ, παρότι συνέχισε να κρίνει επαρκή την προσφορά, υπογράμμισε τους αυξανόμενους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία αποδίδοντας τη συνεχιζόμενη άνοδο των τιμών πετρελαίου σε μη θεμελιώδεις παράγοντες, όπως κερδοσκόποι. Οι τιμές συνέχισαν να αυξάνονται ραγδαία, αλλά με κύριο χαρακτηριστικό την έντονη μεταβλητότητα, με ημερήσια διακύμανση 5 δολάρια.
Η αντίστροφη πορεία κρίθηκε τον Μάιο, με τις τιμές να αρχίζουν να υποχωρούν από τις αρχές Ιουλίου, όταν οι προοπτικές της οικονομίας επιδεινώθηκαν. Με το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης, τον Σεπτέμβριο του 2008, η παγκόσμια οικονομία εισήλθε σε βαθύτερη ύφεση. Σήμερα, η αμερικανική οικονομία και οι χρηματοοικονομικές αγορές κινούνται στο τελικό στάδιο του κύκλου ανάπτυξης. Στον υπόλοιπο κόσμο, η οικονομική επιβράδυνση αρχίζει να γίνεται αισθητή. Η κατανάλωση πετρελαίου παραμένει υψηλή, όμως υπάρχουν φόβοι για απότομη μείωση, ενώ οι διακυμάνσεις των τιμών κυμαίνονται στα 2 δολάρια. Σαουδική Αραβία και Ρωσία ανθίστανται στις αμερικανικές πιέσεις για αύξηση παραγωγής. Και τα αντισταθμιστικά ταμεία ποντάρουν δυνατά σε άνοδο τιμών, κάτι που φυσικά δεν έχει σχέση με τα θεμελιώδη της αγοράς. Και φυσικά, δεν θα πρέπει να αγνοηθεί και ο εμπορικός πόλεμος με όλες τις συνέπειες για την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου. Παράλληλες ιστορίες; Με φόντο ένα ατελείωτο πεδίο αντιπαράθεσης ανάμεσα στους κορυφαίους πετρελαιοπαραγωγούς και στην Ουάσιγκτον; Με μόνιμα ζημιωμένες, φυσικά, τις καταναλώτριες χώρες που χρειάζεται να εισάγουν πετρέλαιο.
