Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Όλοι το γνώριζαν, όλοι το αποδέχονταν ότι η επαναδρομολόγηση της συζήτησης για την οικονομική πολιτική της αμέσως επόμενης περιόδου («τώρα που δίπλωσε το καλοκαίρι») θα καθοδηγείται κυρίως από τη -διαφαινόμενη, μέρα την ημέρα- εξέλιξη της πανδημίας του Covid-19.
Για την ώρα, η αναζωπύρωση/πύκνωση των κρουσμάτων απωθεί τις ελπίδες για μια αισιόδοξη εξέλιξη σε επίπεδο οικονομικών επιπτώσεων. Οι κάποιες εβδομάδες τουριστικής λειτουργίας ήδη περνούν σε βαθμιαίο πάγωμα, ενώ μέτρα τοπικών lockdown κι ακόμη περισσότερο πυκνές διαρροές για επόμενες φάσεις περιοριστικών ρυθμίσεων σκοτεινιάζουν κι άλλο τον ορίζοντα. Η κίνηση προς γενίκευση των έκτακτων μέτρων τύπου Πόρου ή Πάρου/Αντιπάρου -με curfew/κλείσιμο εστιατορίων και μπαρ, κυρίως όμως με όριο ατόμων σε δημόσιες ΚΑΙ ιδιωτικές εκδηλώσεις στην Περιφέρεια Αττικής (δηλαδή στα 2/5 της Ελλάδας)- και τούτο παράλληλα με τις εκκλήσεις για εκούσια, μέχρι στιγμής, καραντίνα όσων επιστρέφουν από διακοπές, δημιουργεί ένα κλίμα. Του οποίου, εν αναμονή των αποτελεσμάτων σε επιδημιολογικό επίπεδο, θα δούμε αμεσότερα τις συνέπειες σε επίπεδο οικονομικών επιπτώσεων στο ξεκίνημα του φθινοπώρου.
Στο ίδιο ξεκίνημα του φθινοπώρου -πρώτη βδομάδα…- θα πληροφορηθούμε, μέσω ΕΛΣΤΑΤ, το πού ισορρόπησε το α’ 6μηνο της χρονιάς, επισήμως, η οικονομική δραστηριότητα. Και τούτο τη στιγμή που, πρακτικά, θα έχει «τρέξει» και το περισσότερο από το κρίσιμο γ’ 3μηνο, με τα πρόδρομα σημάδια του.
Με αυτά τα δεδομένα, τα άμεσα μέτρα πολιτικής -αν και σημαντικότερη θα ‘ναι η λογική που θα φανεί ότι λειτουργεί πίσω από τα μέτρα, όπως π.χ. με την προαναγγελία «ειδικών πρωτοκόλλων» για την επιστροφή στην εργασία τώρα, μετά τις διακοπές, όσων έτυχε/μπόρεσαν να έχουν διακοπές!- θα έχουν ενδιαφέρον να δούμε πώς θα ζυγιαστούν.
Ήδη ως τροχιοδεικτικές βολές λειτουργούν η παράταση της δυνατότητας αναστολής των συμβάσεων εργασίας καθώς και του προγράμματος «Συν-Εργασία». Η πρώτη έχει ήδη καλύψει μέχρι και Σεπτέμβριο (για τουρισμό, ξενοδοχεία εποχικής ή μη λειτουργίας, τουριστικά γραφεία, μεταφορές, εστίαση κ.ο.κ.), αν και η πληρωμή των 534 ευρώ/μήνα ή 17,8 ευρώ/ημέρα σε αποζημίωση ειδικού σκοπού έχει «κολλήσει» από τον Ιούνιο. Παρά την καταληκτική ημερομηνία της 30/9, ακούγεται εδώ επιμήκυνση μέχρι Νοέμβριο – αλλά και διεύρυνση του πλαισίου δικαιούχων / επιλέξιμων ΚΑΔ.
Όσον αφορά το πρόγραμμα «Συν-Εργασία» (για επιχειρήσεις με μειώσεις τζίρου άνω του 20%, ανεξαρτήτως κλάδου) με την πλήρη κάλυψη των εργοδοτικών ασφαλιστικών εισφορών μέχρις Οκτώβριο και την 60% κάλυψη απωλειών μισθού, συνεχίζεται η διστακτική προσφυγή σ’ αυτό. Δεν υπάρχει ιδιαίτερη αμφιβολία για το ότι ο λόγος της διστακτικότητας των επιχειρήσεων να προσέλθουν είναι η σαφής απαγόρευση απολύσεων: μπορεί οι 32.000 ενταχθέντες εργαζόμενοι του Ιουνίου να έγιναν 48.500 τον Ιούλιο, και τούτο για 5.500 επιχειρήσεις, να μην αποτελούν αμελητέο μέγεθος, όμως παραμένει απλή υποβοήθηση της κατάστασης.
Διόλου περίεργο, πολιτικά, που σ’ αυτό το πεδίο -της στήριξης των εργαζόμενων και των επιχειρήσεων- είναι που δίνεται πολιτικά / επικοινωνιακά η έμφαση. Όμως μεγαλύτερο βάρος αποδίδεται στην προσπάθεια να διατηρηθεί η ρευστότητα στις επιχειρήσεις. Και εδώ, μπορεί να υπήρξε προσπάθεια οι πρώτες προσεγγίσεις -της μέσω τραπεζών και π.χ. του προγράμματος ΤΕΠΙΧ-ΙΙ ή του Ταμείου Εγγυοδοσίας παροχής ρευστότηταςνα θεωρηθούν επιτυχείς – πλην όμως ακόμη και από επίσημα χείλη (και τι επισημότερο από τις επικρίσεις Αδώνιδος Γεωργιάδη για τη στάση των διαμεσολαβουσών τραπεζών…) ακούστηκαν επιφυλάξεις. Πολλές. Τελικά, μόνον η καημένη η -άμεση, αυτόματη- επιστρεπτέα προκαταβολή του ΥΠΟΙΚ/της ΑΑΔΕ στο myBusinessSupport, που ήδη πηγαίνει για τρίτη φάση (με πιθανολογημένο κόστος 1,2 δισ. ευρώ) από φθινόπωρο, μετά τους δυο ήδη πετυχημένους κύκλους άνοιξης/καλοκαιρού με συμμετοχή άνω των 80.000 επιχειρήσεων «γράφει» θετικά. Πάντως, ακόμη περισσότερο υποσχόμενη δείχνει η προσδοκία νέας ρύθμισης χρεών, πολύ πέρα εκείνων της πρώτης φάσης των lockdown/Μαρτίου – Μαΐου, ρύθμισης χρεών που μπορεί να φθάσουν και μέχρι το τέλος του 2020, «βλέποντας» έως και 2,5 δισ. ευρώ σε διευκόλυνση 12μηνη (ακούστηκε και 24μηνη).
Είναι χαρακτηριστικό ότι την έμφαση στη ρύθμιση χρεών και σε «χρηματοδοτικά εργαλεία χωρίς τη μεσολάβηση τραπεζών» θέτουν ως προτεραιότητα επιχειρηματίες της εστίασης και της αναψυχής, που μετά το κλείσιμο μεσάνυχτα έως πρωί θεωρούν ότι βρίσκονται σε «ισοδύναμο lockdown».
Όσο τα πράγματα θα γίνονται πιο συγκεκριμένα, τόσο -φρονούμε- θα χρειάζεται μεγαλύτερη προσοχή, π.χ. στη λογική αναζήτησης/στόχευσης «ενόχων» της επανακάμπτουσας πανδημίας: οι νέοι «που δεν προσέχουν», οι «μη μασκοφόροι» που ακολουθούν το παράδειγμα επωνύμων / πολιτικών / ιερωμένων στις φάσεις photo-opportunity του καλοκαιρού, αυτοί είναι λύσεις ευκολίας ως στόχοι. Οι λύσεις ευκολίας αφήνουν πίσω λακκούβες στον δρόμο της επιστροφής. Ομοίως το υπουργικό: «Δεν είναι επικίνδυνος ο συνωστισμός για 2-3 ώρες».
