Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Ο Γουόρεν Μπάφετ είχε κάποτε δηλώσει ότι βαρύνεται με χαμηλότερο φορολογικό συντελεστή από οποιονδήποτε άλλο στο γραφείο του, συμπεριλαμβανομένων της γραμματέως του και του προσωπικού καθαριότητας. Δεν ήταν αστείο. Ούτε διάθεση λαϊκισμού.
Ήταν αλήθεια και ήταν ο πιο απλός τρόπος να καταδείξει τις στρεβλώσεις του αμερικανικού φορολογικού συστήματος, που απαντώνται σε πολλές ακόμη χώρες ανά τον πλανήτη. Στρεβλώσεις που συνιστούν μία βασική, αλλά όχι τη μόνη, αιτία των αυξανόμενων ανισοτήτων.
Σύμφωνα με στοιχεία της Credit Suisse, όσοι ανήκουν στο 1% των ευπορότερων ατόμων της Γης έχουν σήμερα περισσότερο πλούτο στα χέρια τους απ’ ό,τι το υπόλοιπο 99% μαζί. Είναι ένα ζήτημα στο οποίο έδωσε μεγάλη έμφαση στην εκστρατεία του ο Μπέρνι Σάντερς και το οποίο εξακολουθεί να απασχολεί στις προεκλογικές αντιπαραθέσεις στις ΗΠΑ και όχι μόνο.
Πάνω απ’ όλα είναι μία πραγματικότητα, η οποία μας αφορά όλους, μία πραγματικότητα άμεσα συνδεδεμένη με τη λαϊκή δυσφορία και στην Ευρώπη.
Γιατί έχει ανοίξει τόσο το χάσμα; Μη βιαστείτε να απαντήσετε «είναι η παγκοσμιοποίηση, ανόητε». Αρκετοί πολιτικοί -αριστεροί και δεξιοί- τείνουν την τελευταία διετία να επιρρίπτουν στην απελευθέρωση του εμπορίου και στις άλλες πτυχές της παγκοσμιοποίησης το σύνολο της ευθύνης για τα δεινά.
Επειδή, όμως, ο καθένας έχει δικαίωμα στη δική του άποψη, αλλά όχι στα δικά του στοιχεία, τα επίσημα δεδομένα -τα οποία αποδέχονται ακόμη και οργανώσεις όπως η Oxfam- δείχνουν ότι από το 1990 η σταδιακή απελευθέρωση του εμπορίου (που δεν σημαίνει ανεξέλεγκτη και χωρίς κανόνες) έχει συμβάλει στο να μειωθεί στο μισό ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Τα κλειστά σύνορα και ο υπέρμετρος προστατευτισμός δεν έχουν να επιδείξουν ανάλογες επιτυχίες.
Τα επίσημα δεδομένα, όμως, δείχνουν πράγματι και κάτι άλλο: στις ανεπτυγμένες οικονομίες η μεσαία και η εργατική τάξη (δηλαδή η πλειονότητα του πληθυσμού) δεν ένιωσε τα οφέλη από το ελεύθερο εμπόριο και τη διασύνδεση των οικονομιών. Ορισμένοι, μάλιστα, είχαν και απώλειες. Είναι οι ηττημένοι της παγκοσμιοποίησης, θα έλεγε κανείς.
Στην πραγματικότητα είναι οι ηττημένοι της εκδοχής της παγκοσμιοποίησης που επέλεξαν οι πλούσιες οικονομίες να υιοθετήσουν.
Άνοιξαν τις οικονομίες και τις αγορές, μικραίνοντας παράλληλα το κοινωνικό δίχτυ ασφαλείας για όσους επηρεάζονται από τη διαδικασία αυτή, επιτρέποντας έτσι το διαρκές άνοιγμα της εισοδηματικής ψαλίδας.
Έδωσαν πάτημα σε πολιτικούς, όπως ο Τραμπ, να υποστηρίξουν με «στοιχεία» ότι «οι ξένοι κλέβουν τις δουλειές μας» ή ότι «μόνοι μπορούμε καλύτερα», παρέχοντας άλλοθι στον απομονωτισμό.
