Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Στο βιβλίο του «Το χρήμα χωρίς αφέντη», ο Σαρλ-Ανρί Φιλιπί, πρώην συνεργάτης του Λοράν Φαμπιούς, εξηγεί πώς, με την πάροδο των αιώνων, το χρήμα από μέσο χειραφέτησης έγινε θρησκεία και ένα πραγματικό σύστημα διακυβέρνησης.
Κυβερνούν το χρήμα και οι ιέρειές του, οι χρηματοπιστωτικές αγορές.
Το περίεργο είναι ότι μιλάμε γι’ αυτές σαν να συμπυκνώνουν όλη την οικονομία, σαν να είναι λογικές και σταθερές, ενώ είναι αγορές υποσχέσεων. Εκεί αγοράζονται και πωλούνται προβλέψεις κι όταν σκάνε οι θέσεις πώς να τις συμμαζέψεις.
Πριν από δέκα χρόνια, στις 9 Αυγούστου, η μετάδοση της κρίσης των ενυπόθηκων δανείων subprime φτάνει και στην Ευρώπη: συντριβή κάποιων μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων ακινήτων της BNP Paribas. Λίγους μήνες μετά η πτώχευση της Bear Stearns, νευρικότητα και αστάθεια, κατάρρευση στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 της Lehman, πανικός, μόλυνση της πραγματικής οικονομίας.
Έκτακτα μέτρα ελήφθησαν, τράπεζες διασώθηκαν, φορολογούμενοι εξοντώθηκαν, ανισότητες διογκώθηκαν, οικονομίες καταβαραθρώθηκαν, επόμενες γενιές φεσώθηκαν. Περασμένα μεν, ξεχασμένα όχι.
Ομολογώ ότι την 9η Αυγούστου του 2007 την είχα χάσει. Στην Ελλάδα τότε καιγόμασταν. Κυριολεκτικώς. «Άλλη καταστροφή, που δεν την φανταζόμεθαν» έπεσε αργότερα πάνω μας κι ανέτοιμους μας βρήκε.
Ανέτοιμους βρήκε η χρηματοπιστωτική καταιγίδα και όλους τους άλλους, τους σοφούς και τους μεγάλους, αλλά δέκα χρόνια μετά ο απολογισμός είναι απογοητευτικός. Πήραν τα μεγαλοστελέχη της Wall Street αυτό που τους άξιζε; αναρωτιούνται οι «FT» στο πλαίσιο αφιερώματος. «Όχι», απαντούν, αφού τον λογαριασμό πλήρωσαν οι μικροί, συνηθισμένοι άνθρωποι, για να απολαμβάνουν τα «χρυσά παιδιά» την ησυχία τους και με καλή ανταμοιβή.
Για όσους αναρωτιούνται τι απέγινε ο πολύς Ντικ Φαλντ μετά τη Lehman, ξεκίνησε το 2009 τη Matrix Advisors, μια εταιρεία συμβούλων για μικρές επιχειρήσεις, προσφέροντας συμβουλές για ανάπτυξη και πρόσβαση σε κεφάλαια.
Κεφάλαιο ο Φαλντ, δεν χάθηκε, η εμπιστοσύνη, όμως, δεν αποκαταστάθηκε. Όσοι έχουν τη δύναμη να πλουτίσουν ξανά, βιάζονται. Ετοιμάζοντας την επόμενη κρίση, ενώ ακόμη δεν έχουμε ξεπεράσει πραγματικά την ιστορία, που περιγράφηκε με όρους Αποκάλυψης, καθώς τα βαθύτερα αίτιά της δεν έχουν θεραπευτεί.
Ο χρηματοοικονομικός τομέας εξακολουθεί να ασκεί υπερβολικό βάρος στις κοινωνίες, αλλά στην Ουάσιγκτον απεργάζονται μία νέα απορρύθμιση. Ετοιμάζοντας με πάθος το επόμενο λάθος.
