Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
Τη δεκαετία του ’80 εμφάνιζε το υψηλότερο κατά κεφαλήν εισόδημα στη Λατινική Αμερική. Τη δεκαετία του ’90 συνέχιζε να διεκδικεί την κορυφή, αν και η ψαλίδα των ανισοτήτων άνοιγε απότομα. Τη δεκαετία του 2000 περιόρισε τις ανισότητες και παρέμενε ισχυρή οικονομία. Τα τελευταία χρόνια βιώνει μία κατρακύλα χωρίς τέλος. Η άλλοτε πλούσια Βενεζουέλα ετοιμάζεται να γίνει η πρώτη πετρελαιοπαραγωγός χώρα που οδηγείται σε πλήρη κατάρρευση.
Οι πολιτικές εξελίξεις, που πνίγονται στο αίμα, είναι γνωστές. Τι συμβαίνει με την οικονομία; Το ΑΕΠ της έχει συρρικνωθεί κατά 30% από το 2013. Ο πληθωρισμός, στα επίπεδα του 720% σήμερα, θα εκτιναχθεί, σύμφωνα με το ΔΝΤ, στο 2.000% το 2018. Το 2010 ένα αμερικανικό δολάριο αντιστοιχούσε σε περίπου 8 μπολιβάρ, σήμερα αντιστοιχεί σε 8.000 στη μαύρη αγορά. Με τις τιμές του πετρελαίου να έχουν βυθιστεί από τα επίπεδα των 120 δολαρίων το βαρέλι το 2014 στα 26 δολάρια το 2016 και να κυμαίνονται κοντά στα 50 δολάρια φέτος, το ρευστό καίγεται με ταχύτατους ρυθμούς, από τα 30 δισ. δολάρια το 2011 σε μόλις 9,9 δισ. δολάρια φέτος.
Το ήμισυ του πληθυσμού ζει σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας. Σύμφωνα με την τοπική οργάνωση Caritas το 11,4% των παιδιών κάτω των 5 ετών στο Καράκας και ακόμη τρεις μεγαλουπόλεις υποσιτίζεται, καθώς οι εισαγωγές τροφίμων από τη Βραζιλία, το Μεξικό και την Κολομβία έχουν κάνει βουτιά 61% σε σχέση με τα επίπεδα του 2015. Στο ίδιο διάστημα τα κρούσματα ελονοσίας έχουν αυξηθεί κατά 76%. Οι αιτήσεις Βενεζουελάνων στις ΗΠΑ κάλυψαν πέρυσι το 23% του συνόλου, έχοντας υπερδιπλασιαστεί σε μία χρονιά. Στην Ισπανία ήταν περισσότερες απ’ ό,τι από Σύρους. Όλα τα δεδομένα θυμίζουν εμπόλεμη ζώνη.
H εικόνα πολύ διαφορετική σε σχέση με την περίοδο Τσάβες, όταν οι υψηλές τιμές του πετρελαίου έδωσαν τη δυνατότητα για μεγάλα έργα υποδομών, φιλόδοξα προγράμματα κοινωνικού κράτους και αναδιανομής, με αποτέλεσμα να περιοριστέι το ποσοστό της φτώχειας από το 50% το 1998 σε περίπου 30% το 2012. Τότε, όμως, ελήφθη και η απόφαση για εθνικοποίηση πετρελαιοβιομηχανιών, μεταλλευτικών, τσιμεντοβιομηχανιών, τηλεπικοινωνιακών οργανισμών, τραπεζών. Ο κρατικός έλεγχος λειτούργησε για λίγο, πριν η αδιαφορία, η έλλειψη σχεδίου και η διαφθορά ρίξουν τη δική τους σκιά. Και η εξάρτηση από τις εξαγωγές ενέργειας, αντί να περιοριστεί, αυξήθηκε.
Ο Μαδούρο είχε τα τελευταία χρόνια, εν μέσω πολύκροτων σκανδάλων διαφθοράς και βαθύτατης πολιτικής κρίσης, να επιλέξει είτε να αποπληρώσει τα χρέη προς την Κίνα, τη Ρωσία και άλλους ξένους πιστωτές είτε να αγοράσει τρόφιμα και φάρμακα από το εξωτερικό. Επέλεξε το πρώτο. Και σήμερα επιλέγει την υπονόμευση των δημοκρατικών διαδικασιών, το συνταγματικό πραξικόπημα και το χάος.
