Από την έντυπη έκδοση
Της Νατάσας Στασινού
[email protected]
«Η διαπραγμάτευση στην τελική ευθεία», «τα περιθώρια εξαντλούνται», «η αντίστροφη μέτρηση αρχίζει». Οι τίτλοι αυτοί επαναλαμβάνονται συνεχώς το τελευταίο διάστημα, καθώς το τρέχον πρόγραμμα στήριξης πλησιάζει στη λήξη του και η συμφωνία δεν έχει έλθει ακόμη – αν και για πρώτη φορά αρχίζει να διακρίνεται στον ορίζοντα, ακόμη και πίσω από τα σύννεφα του ΔΝΤ.
Πριν από λίγα 24ωρα, όμως, ο ξένος Τύπος σχολίαζε πως «Αθήνα και πιστωτές θυμίζουν μικρά παιδιά, που αρνούνται να υποχωρήσουν. Παίζουν το παιχνίδι του δειλού (chicken game) έως το τέλος».
Πράγματι, οι δύο πλευρές έμοιαζαν να τρέχουν με φόρα η μία εναντίον της άλλης, για να πείσουν ότι δεν αστειεύονται. Και το έκαναν προφανώς με την πεποίθηση ότι η σύγκρουση θα είναι σχετικά ανώδυνη, ότι θα οδηγήσει έστω σε έναν συμβιβασμό της τελευταίας στιγμής και του ελάχιστου κοινού παρονομαστή.
Η διαπραγματευτική τακτική θύμιζε κάποιες στιγμές τον Ζόιντ Γουίλερ, κεντρικό ήρωα στο Βάινλαντ του Τόμας Πίντσον. Επειθε το κράτος (που ήταν «αντίπαλος» και «στήριγμα» ταυτόχρονα) ότι δικαιούται επίδομα αναπηρίας, με σκηνοθετημένες βουτιές στη βιτρίνα τοπικού μπαρ. Το τρικ απέδιδε. Ο ιδιοκτήτης του μπαρ, για να τον προστατεύσει άλλαξε κάποια στιγμή το τζάμι της βιτρίνας με ειδικό φύλλο καραμέλας, που σπάει, αλλά δεν κόβει.
Στη δική μας περίπτωση, πολλοί ήλπιζαν σε ανάλογη σωτήρια παρέμβαση, αλλά κανείς δεν μπορούσε να την εγγυηθεί. Οσοι προσδοκούσαν ότι αυτή θα έλθει εξ Αμερικής, διαψεύστηκαν.
Τα ευρωπαϊκά προβλήματα, απαιτούν ευρωπαϊκές λύσεις και αυτό το γνωρίζουν και η Αθήνα και το Βερολίνο. Υπήρχαν βέβαια και εκείνοι που πίστευαν πως όλοι θα αντιληφθούν εγκαίρως ότι δεν συμφέρει κανέναν να σπάσει η «βιτρίνα» της Ευρωζώνης. Οι πρωταγωνιστές, όμως, δεν δρουν πάντα ορθολογικά.
Για το επικίνδυνο αυτό παιχνίδι (του οποίου τη λήξη θα κηρύξουν μόνο οι επίσημες υπογραφές και όχι δηλώσεις και διαρροές) φέρουν και οι δύο πλευρές ευθύνη. Εμείς σωστά επιμέναμε πως απαιτείται μία ολοκληρωμένη συμφωνία, η οποία θα εξασφαλίζει τη βιωσιμότητα του χρέους και θα προσφέρει αναπτυξιακή προοπτική.
Εύλογα λέγαμε «όχι» σε μέτρα (όπως η υπερβολική αύξηση των φόρων), τα οποία το πρόσφατο παρελθόν έδειξε πως φέρνουν τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα.
Οταν ζητάς, όμως, ολοκληρωμένη συμφωνία από τους δανειστές σου, πρέπει να παρουσιάζεις και ολοκληρωμένο σχέδιο. Να είσαι έτοιμος να αναλάβεις πολιτικό κόστος.
Οταν ζητάς πολιτική διαπραγμάτευση, εστιάζεις σε αυτή με σοβαρότητα, αφήνοντας κατά μέρος τις ταλαντεύσεις μεταξύ εκκλήσεων και απειλών.
Το να περιμένει κανείς πως οι πιστωτές θα κάνουν αίφνης στροφή 180 μοιρών, αποδεχόμενοι το σύνολο των δικών μας θέσεων, είναι ουτοπικό.
Το να περιορίζεται η κάθε πλευρά στο να υποδεικνύει τα λάθη της άλλης ή τα ατοπήματα του παρελθόντος είναι ανούσιο. Το να επιμένουν σε αδιέξοδες τακτικές, ακατανόητο και απογοητευτικό.
Ας ευχηθούμε, λοιπόν, πως όλοι έχουν συνειδητοποιήσει, έστω και τελευταία στιγμή, ότι θα ήταν κρίμα η ιστορία αυτή να τελειώσει με την πιντσονική παραδοχή Αθήνας και πιστωτών πως «οι καιροί περνούν, εμείς δεν αλλάζουμε ποτέ».
