Των Τσιάντα Ν. Ευθύμιου και Τσιάντα Ν. Ευάγγελου
Οικονομικών Συμβούλων της Colliers International Ελλάδας
Τα τελευταία 6 χρόνια είμαστε θεατές και στόχοι ενός ατελείωτου κυνηγητού με σκοπό την εξεύρεση φορολογικών εσόδων, που απαιτούνται για να «καλυφθούν» οι τρύπες του προϋπολογισμού κάθε χρονιάς, και να επιτύχουμε το πολυπόθητο πρωτογενές πλεόνασμα.
Κάποιες φορές όμως για να βρει κάποιος τον δρόμο με τον οποίο θα πορευτεί με ασφάλεια στο μέλλον χρειάζεται να ρίξει μια ματιά στο παρελθόν του. Το 1933, η τότε ελληνική κυβέρνηση καθιέρωσε τον λεγόμενο Φόρο Κύκλου Εργασιών (Φ.Κ.Ε.), όπου συνοδεύτηκε από το τέλος επιτηδεύματος το οποίο είχε επιβληθεί μερικά χρόνια νωρίτερα και το οποίο αναβίωσε με οδυνηρό τρόπο η ελληνική κυβέρνηση το 2011. Ένας φόρος που στην Ελλάδα της εποχής εκείνης ,η οποία είχε αρχίσει να βιώνει τα αποτελέσματα της Μεγάλης Ύφεσης στις ΗΠΑ την προηγούμενη χρονιά, στόχευε στην φορολόγηση των ακαθάριστων εσόδων των επιχειρήσεων και όχι των κερδών τους. Ενδεχομένως, μια εφαρμογή αυτού του φόρου στις μέρες μας θα είχε σημαντικά οφέλη τα οποία θα αναλυθούν παρακάτω.
Ο Φ.Κ.Ε. θα καταργήσει την προκαταβολή επόμενης χρήσεως που ισχύει σήμερα και θα απαλλάξει τις ελληνικές επιχειρήσεις από την ετήσια ταμειακή αιμορραγία έναντι μελλοντικών κερδών της επόμενης χρονιάς. Αξίζει να επισημανθεί πως η προκαταβολή φόρου λόγω της δύσκολης οικονομικής συγκυρίας έχει μετατραπεί πλέον σε κανονικό φόρο καθώς ακόμα και σε περίπτωση επιστροφής της είναι αμφίβολο αν μια επιχείρηση θα καταφέρει να την λάβει και πιθανότατα θα υποχρεωθεί να την αφήσει ως παρακαταθήκη στην εφορία έναντι μελλοντικών οφειλών προκειμένου να συμψηφιστεί με αυτές. Επίσης η ευκολία υιοθέτησης της εν λόγω φορολογικής αλλαγής θα ενθαρρύνει οποιονδήποτε ξένο επενδυτή να τοποθετήσει κεφάλαια στη χώρα, αφού πλέον το φορολογικό πλαίσιο απλοποιείται καταλυτικά και οι κανόνες του παιχνιδιού είναι πλέον ξεκάθαροι.
Τα οφέλη της επιλογής του Φ.Κ.Ε. πολλαπλασιάζονται αν συνδυαστούν με μια σειρά απαραίτητων μεταρρυθμίσεων, όπως η ηλεκτρονική διασύνδεση ταμειακών μηχανών με το taxisnet για τις εμπορικές επιχειρήσεις , η υποχρέωση καθιέρωσης ηλεκτρονικών τιμολογίων για τις επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών καθώς και η καθολικότητα της εφαρμογής των πλαστικών συναλλαγών σχεδόν σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας θα είχαν ως αποτέλεσμα να μπορούν οι φορολογικές αρχές να επικεντρωθούν στον έλεγχο μόνο των εσόδων των επιχειρήσεων και όχι σε χρονοβόρους και δίχως τέλος τακτικούς ελέγχους, (ΜΥΦ, απαρχαιωμένη και πολυδαίδαλη νομοθεσία Κ.Β.Σ., κ.α.) κάνοντας απλές διασταυρώσεις μέσω των πωλήσεων και την κίνηση των τραπεζικών λογαριασμών αλλά και ενισχύοντας τους τοπικούς ελέγχους επιχειρήσεων οι
οποίοι με βάση το ισχύον φορολογικό πλαίσιο δεν έχουν πρακτικά κανένα νόημα και αποτέλεσμα.
Επιπρόσθετα θα πληγούν καίρια βασικές πρακτικές φοροαποφυγής και φορομετάθεσης όπως τα εικονικά τιμολόγια , οι ενδοομιλικές συναλλαγές και η φοροαποφυγή μέσω τριγωνικών εμπορικών συναλλαγών με γειτονικές χώρες. Φορολογώντας το έσοδο και όχι το κέρδος, δεν υπάρχει κανένα νόημα για έναν επιχειρηματία να λάβει ή να εκδώσει πλαστό/εικονικό τιμολόγιο για να μειώσει τα κέρδη του. Επιπλέον, ο Φ.Κ.Ε. λειτουργεί ως αντικίνητρο και για τις πολυεθνικές εταιρείες να μεταφέρουν την κερδοφορία που πραγματοποιούν στην Ελλάδα, σε άλλες χώρες με χαμηλότερο συντελεστή. Αυτό γίνεται γιατί με τον Φ.Κ.Ε φορολογούνται πλέον οι πωλήσεις τους και όχι τα οικονομικά τους αποτελέσματα, αλλά και σε περίπτωση αγορών από το εξωτερικό από άλλες εταιρείες του ομίλου ο Φ.Κ.Ε. θα επιβάλλεται κατά την εισαγωγή τους στην ελληνική αγορά. Με αυτό τον τρόπο σε κάθε περίπτωση τελικός παραλήπτης του φόρου θα είναι η χώρα μας και όχι κάποια χώρα του εξωτερικού με προνομιακό φορολογικό καθεστώς. Με τον ίδιο τρόπο θα περιοριστεί και το ολοένα αυξανόμενο φαινόμενο πολλών εταιρειών να μεταφέρουν την κερδοφορία τους από την χώρα παραγωγής της σε άλλες χώρες που έχουν πολύ χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές αγοράζοντας πρώτες ύλες ή εμπορεύματα σε αυξημένες τιμές από εταιρείες του ομίλου σε γειτονικές χώρες (όπως η Βουλγαρία και η Κύπρος). Με λίγα λόγια δεν θα χρειαστεί να ψάχνουμε ξανά για μαγικές λύσεις ούτε να προχωρήσουμε σε επιβολή Google tax όπως έπραξε το Η.Β. θέλοντας να αντιμετωπίσει την παραπάνω τακτική των πολυεθνικών εταιρειών εντός της επικράτειας του.
Απαραίτητη προϋπόθεση ωστόσο, για να αποδώσει η υιοθέτηση μιας τέτοιας πρότασης, είναι η επίτευξη μιας κοινωνικής συμφωνίας μεταξύ πολιτών και κράτους. Από την μεριά του κράτους η συμφωνία θα περιλαμβάνει την υπόσχεση ότι δεν θα επιβάλλει ένα πολύπλοκο και αντιπαραγωγικό μοντέλο, και από την άλλη πως οποιαδήποτε παράβαση θα πρέπει να τιμωρείται αυστηρά (στέρηση ΑΦΜ για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα). Λαμβάνοντας υπόψη το τεράστιο ποσοστό παραοικονομίας και φοροδιαφυγής που υπάρχει στη χώρα, (τουλάχιστον 25-30% του Α.Ε.Π.) καταλαβαίνει κανείς ότι τα φορολογικά έσοδα επί των κερδών θα ήταν όντως μεγαλύτερα αλλά η υπέρμετρα αυξημένη φορολογική επιβάρυνση, οι συχνές αλλαγές στην φορολογική νομοθεσία και το πολύπλοκο φορολογικό σύστημα καθιστούν αναπόφευκτη την επιβολή από την Πολιτεία του ΦΚΕ, εφόσον τα δηλωθέντα και πραγματικά κέρδη πλέον βαίνουν διαρκώς μειούμενα. Δυστυχώς για την χώρα μας διαρκώς πληθαίνουν οι ομοιότητες της οικονομίας μας με αυτήν της περιόδου του μεσοπολέμου. Θα καταφέρει η σημερινή γενιά να τα πάει καλύτερα από τις παλαιότερες;
