Από την έντυπη έκδοση
Του Α.Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]
Έτσι όπως βρίσκεται σε εξέλιξη η επαναφορά στη «μερική κανονικότητα», έτσι όπως καταγράφεται η πρώτη σοδειά επιπτώσεων από τις εβδομάδες του lockdown, έτσι όπως εκτυλίσσεται -σαν το παιχνίδι της τυφλόμυγας, με πρωτοβουλίες και προθέσεις και με δοκιμαστικές κινήσεις- η προσπάθεια ανοίγματος της οικονομίας, βλέπουμε γύρω μας τα καλύτερα και τα χειρότερα.
Ας ξεκινήσουμε κάπως θετικά, και μάλιστα με ιδιωτικό τομέα, από τον χώρο των μικρομεσαίων. Βιομηχανία επικολλητής ξυλείας από την Πάτρα, που πέρασε τα τελευταία χρόνια από σαράντα κύματα αλλά κρατήθηκε, κατορθώνει μέσα στην τωρινή κρίση να συμφωνήσει σημαντική εξαγωγή για Ισραήλ, φθάνει και στη φόρτωση. Για να επεκτείνει όμως τη δουλειά αυτή -που φέρνει και άλλες- χρειάζεται επειγόντως κεφάλαιο κίνησης. Ο πελάτης πληρώνει έναντι φορτωτικών εγγράφων, αλλά η τράπεζα της μικρομεσαίας (που έχει κάνει ρυθμίσεις στα χρέη της, συνεπώς έχει μια αίσθηση της φερεγγυότητάς της μετά την έρημο της τελευταίας δεκαετίας: μιλάμε για υποκλάδο της οικοδομής/κατασκευών) διστάζει, ζητάει πρόσθετες εξασφαλίσεις – κυρίως όμως τραβάει τον χρόνο. Τα «τραπεζικά κριτήρια» στη συνήθη εφαρμογή.
Πάμε όμως και σε κάτι πιο αποκαρδιωτικό. Μιλάμε για επανεκκίνηση του τουρισμού, για επαναλειτουργία των ξενοδοχείων. Ένα από τα μεσαία ξενοδοχεία Δελφών που είχε κλείσει δωμάτια για το φετινό DEF/Οικονομικό Φόρουμ Δελφών – ακυρώθηκε λόγω Covid- ενημερώνει ευγενικά ότι για την προπληρωμή δωματίων εκδόθηκε voucher. Ωραία. Όμως… μια λεπτομέρεια! Το voucher ισχύει μόνο για την προκαταβολή (το μισό της πληρωμής). Το άλλο μισό -που το ξενοδοχείο απαίτησε προκειμένου να λειτουργήσει η κράτηση- πάει χαμένο (Φυσικά αναφέρονται ΠΝΠ, συναλλακτικά ήθη κλπ.). Και η περίπτωση μεν των Δελφών και του DEF αφορά ιθαγενείς: αν έτσι, όμως, γίνεται η εκκαθάριση των κρατήσεων τουριστών, καήκαμε!
Πάμε τώρα προς τον δημόσιο τομέα. Σταθήκαμε όλοι στην επιβράβευση του ψηφιακού ανοίγματος της Δημόσιας Διοίκησης (η «επιτυχία Πιερρακάκη»), με την άυλη συνταγογράφηση, με τη διαδικτυακή μετάβαση πολλών λειτουργιών των ΚΕΠ, με την ψηφιακή υπογραφή. Όμως τι να πει κανείς για την αποκάλυψη ότι μπορεί μεν να δόθηκε η υπόσχεση για αντίστοιχα ιντερνετική απονομή των (απλών περιπτώσεων) συντάξεων, αλλά ήδη αποφασισμένες και νομοθετημένες/ΦΕΚ και μιντιακά προβεβλημένες ρυθμίσεις όπως η κατά 30% αντί για 60% περικοπή των συντάξεων όσων συνεχίζουν να έχουν απασχόληση δεν… εφαρμόζονται, ψηφιακά ή μη-ψηφιακά; («η περίπτωση Βρούτση»). Ομοίως οι ψηφισμένοι νέοι αλγόριθμοι υπολογισμού των συντάξεων – αφθονούν οι διαμαρτυρίες. Δείτε, αντίστοιχα, τον τρόπο με τον οποίο η συζήτηση για την τηλε-διδασκαλία που επέβαλε το lockdown «ξέφτισε» στον παραδοσιακό πολιτικό τσακωμό για την κάμερα στη διδασκαλία στα σχολεία που ημι-άνοιξαν, με διαστάσεις Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και με πρότυπη οξύτητα αντιπαράθεσης («η αυτοπαγίδευση Κεραμέως»).
Ας προχωρήσουμε όμως και σε μια σύγκριση με φόντο ευρωπαϊκό, όπως τόσο συνηθίζεται. Ξέρετε, αυτή τη στιγμή, πώς σχεδιάζει η Ιταλία να δώσει ευρύτερη χρηματοδότηση στην οικονομία της μέσω της κατανάλωσης; Ετοιμάζει μείζον πρόγραμμα επιδότησης της ενεργειακής αναβάθμισης των κατοικιών, μέχρι και κατά 110% (σας θυμίζει κάτι;), πράγμα που ανοίγει προοπτική «ελαφρών» κατασκευαστικών παρεμβάσεων ανά τη χώρα. Α, ναι, και ετοιμάζει άλλο πρόγραμμα που θα αντικαταστήσει τα μηχανάκια, τα οποία αποτελούν σημείο κατατεθέν των πόλεων αλλά και της ιταλικής επαρχίας, με ηλεκτροκίνητα ποδήλατα. Προσέξτε: εδώ, η αυριανή κατανάλωση επιδιώκεται να «τραβήξει» την παραγωγική διαδικασία: μελέτες σπιτιών, δουλειές κατασκευαστικές, υλικά για μονώσεις από τη μια, μεσαίας τεχνολογίας δίκυκλα από την άλλη. Θέλετε να δείτε, τώρα, το άλλο πρότυπο; Στη Γερμανία, ο βαρύς τραυματισμός της αυτοκινητοβιομηχανίας επιδιώκεται να αντιμετωπισθεί με την επιτάχυνση της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση. Ενώ μια πολύ βαρύτερη στροφή επιχειρείται στη μεταποιητική βιομηχανία, με κεντρική πίεση προς τη στροφή σε ήπιες μορφές ενέργειας. Εδώ, επιχειρείται η στροφή του παραγωγικού δυναμικού -από την πυρηνική τεχνολογία ή την παραδοσιακή ηλεκτροπαραγωγή με βάση ορυκτά καύσιμα- να δημιουργήσει τη δική της ζήτηση.
Ελάτε, τώρα, να κάνουμε τη σύγκριση με τα δικά μας. Ναι, είχαμε τα προγράμματα του τύπου «Εξοικονομώ κατ’ οίκον» – αλλά σε ποια κλίμακα; Τώρα, πάλι, έχουμε την πολυπροβλημένη απολιγνιτοποίηση σε φόντο 2028, που κάνει τους ξένους να ξαφνιάζονται με τη φιλοδοξία του χρονικού σχεδιασμού, με θυσία 50.000 θέσεων εργασίας, και μάλιστα με περιφερειακή επικέντρωση, και μια αρκετά θολή σχεδίαση αποκατάστασης. Βλέπει ο αναγνώστης, φανταζόμαστε, τις διαφορές: διαφορά κλίμακας (της μόλις υποκρυπτόμενης προσέγγισης helicopter money των Ιταλών, της μόχλευσης από ισχυρούς συντελεστές των Γερμανών), αλλά και διαφορά στην προσδοκία εγχώριας προστιθέμενης αξίας (η στροφή σε ανανεώσιμες με εισαγόμενη τεχνολογία και ξένες επενδύσεις).
