Από την έντυπη έκδοση
Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη
[email protected]
Το βάφτισαν «ενσυναίσθηση» κι είναι τόσο φευγαλέα αίσθηση. Να προσπαθείς να νιώσεις αυτό που νιώθει ο άλλος, να μπεις στα παπούτσια του, όπως λένε οι Βρετανοί.
Ενός απελπισμένου που δεν έχει τίποτα να χάσει, ενός απολυμένου που την πίστη του στο μέλλον έχει θάψει, ενός κεραυνοβολημένου από μία ασθένεια που τον έχει χαράξει, ενός χρεοκοπημένου, ενός χαμένου, ενός αδικημένου, ενός από τη φύση ή τις κοινωνικές συνθήκες περιορισμένου, ενός κυνηγημένου από βόμβες και βία περικυκλωμένου, ενός θρυμματισμένου, ενός παραμελημένου, ενός γελασμένου, ενός πεινασμένου, αλλά και ενός χορτασμένου, ενός εξουσιαστή «πολιτισμένου», ενός χολερικού ψαγμένου, ενός… ενός. Πόσοι εκτός, συμβαίνουν τόσα με ταχύτητα φωτός, που μένεις εντός.
Αδιαφορία, ναρκισσισμός, ατομικά άχθη και πάθη, γιατί όχι μνήμες. Πώς να μεταφέρεις τη μνήμη του ενός στον άλλο; Διαλέξεις με άεργες λέξεις.
Βιολόγοι στις ΗΠΑ κατάφεραν να μεταφέρουν μια συγκεκριμένη (άσχημη) ανάμνηση από ένα θαλάσσιο σαλιγκάρι σε ένα άλλο, δημιουργώντας έτσι στο δεύτερο μια τεχνητή μνήμη.
Αυτό έγινε μέσω μεταφοράς του μορίου RNA, αν και ο ακριβής βιολογικός μηχανισμός που επέτρεψε τη «μεταμόσχευση» αναμνήσεων δεν είναι ακόμη κατανοητός.
Και μια και συζητάμε για κατανόηση, ας μιλήσει η αποκαλούμενη διανόηση. «Μόνο όταν φυλακίστηκα ένιωσα εις βάθος τι σημαίνουν οι λέξεις “αλληλεγγύη” και “αξιοπρέπεια”. Όταν βλέπεις ανθρώπους καταδικασμένους σε θάνατο, εννοείς καλύτερα σε τι παραπέμπουν η “αλληλεγγύη” και η “αξιοπρέπεια”, που αποκτούν κατ’ αυτόν τον τρόπο ιερό χαρακτήρα. Και να προσθέσω πως στη φυλακή μια άλλη λέξη, η λέξη “ελευθερία”, δεν σιωπά ούτε λεπτό.
Όσο ήμουν φυλακισμένη εξακολουθούσα να νιώθω ζωντανή, αλλά αισθανόμουν ταυτοχρόνως πολύ μακριά από τη ζωή. Έψαχνα τα μονοπάτια που θα με βοηθούσαν να επιστρέψω σ’ αυτήν – μιαν εικόνα που θα μου επέτρεπε να ανακτήσω το πρόσωπό μου». Ακόμη και η παθούσα, όμως, Τουρκάλα συγγραφέας Ασλί Ερντογάν παραδέχεται ότι διαισθάνεται τον τόνο, αλλά δεν μπορεί να τον συλλάβει εξ ολοκλήρου.
Τα παπούτσια του άλλου είναι ζόρικα πολύ, ακόμη κι αν η μνήμη προ(σ)καλεί.
