Από την έντυπη έκδοση
Του Βασίλη Κωστούλα
[email protected]
Η ΕΚΤ βάζει δύσκολα στην ελληνική κυβέρνηση. Παρουσιάζοντας τα αντικειμενικά οφέλη μιας προληπτικής γραμμής, οδηγεί εύλογα στο συμπέρασμα ότι το πολιτικό προσωπικό έχει ενδεχομένως άλλες προτεραιότητες.
Η κυβέρνηση ουσιαστικά καλείται να απαντήσει στο ερώτημα γιατί, την ώρα που η Ελλάδα θα είναι ούτως ή άλλως αντιμέτωπη με ένα ασφυκτικό πλαίσιο εποπτείας μετά τη λήξη του προγράμματος, απορρίπτει μια πιστωτική γραμμή ως δίχτυ ασφαλείας για την ομαλή μετάβαση στις αγορές, η οποία θα επέτρεπε τη διατήρηση του waiver για τα ελληνικά ομόλογα, θα επιτάχυνε την άρση των capital controls και θα επέτρεπε τη συμπερίληψη της Ελλάδας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.
Η προφανής απάντηση ενός παρατηρητή είναι ότι το προληπτικό πρόγραμμα είναι μεν προληπτικό, αλλά είναι πρόγραμμα, γεγονός που καθιστά λιγότερο «καθαρή» την έξοδο που οραματίζεται η κυβέρνηση, με βάση τους πολιτικούς και κατ’ επέκταση εκλογικούς σχεδιασμούς της.
Βεβαίως, διάσταση απόψεων επικρατεί και στους κόλπους των θεσμών. Ενδεικτική είναι η τοποθέτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σύμφωνα με την οποία μια προληπτική γραμμή δεν είναι καλή ιδέα. Η Κομισιόν επικαλείται δύο επιχειρήματα. Πρώτον, «η Ελλάδα θα έχει μαξιλάρι ασφαλείας και αυτό θα είναι το αποθεματικό της τάξης των 20 δισ. ευρώ». Όμως, το αποθεματικό αυτό κτίζεται ολημερίς κι ολονυχτίς από το καταϊδρωμένο ελληνικό Δημόσιο, στερώντας πολύτιμους πόρους από την πραγματική οικονομία, γεγονός που δυσχεραίνει την ανάκαμψη. Δεύτερον, «ένα προληπτικό πρόγραμμα θα χρειαζόταν την έγκριση των ευρωπαϊκών Κοινοβουλίων». Αυτό είναι ένα ακόμη πολιτικό κίνητρο, το οποίο υποσκάπτει την ανάπτυξη στην πολύπαθη ελληνική οικονομία.
Με λίγα λόγια, φεύγουν τα χρήματα και μένει η εποπτεία. Με την επιστολή – απολογισμό της τελευταίας συνεδρίασης των ΥΠΟΙΚ της Ευρωζώνης, ο πρόεδρος του Eurogroup Μάριο Σεντένο διέλυσε κάθε αμφιβολία γι’ αυτό που άλλωστε είχε αναγνωρίσει και ο υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος. «Όσον αφορά τη μελλοντική παρακολούθηση των οικονομικών, δημοσιονομικών και χρηματοπιστωτικών εξελίξεων, η Ευρωομάδα έλαβε υπ’ όψιν για την Ελλάδα το εργαλείο της λεγόμενης “ενισχυμένης επιτήρησης”».
Οι πληροφορίες από τη διαπραγμάτευση πλέον κάνουν λόγο για χαρακτηριστική καθυστέρηση στην υλοποίηση των προαπαιτούμενων και θεωρείται σχεδόν βέβαιο ότι ένα μέρος των υποχρεώσεων θα μετατεθεί για την περίοδο μετά τον Αύγουστο.
Στην πραγματικότητα, οι ουρές του τρίτου προγράμματος, σε συνδυασμό με τα επόμενα βήματα μιας αργής και βασανιστικής ελάφρυνσης του χρέους, θα αποτελέσουν το όχημα της μεταμνημονιακής εποπτείας της ελληνικής οικονομίας, κατ’ επέκταση και το εργαλείο μιας τυπικής εξόδου από το πρόγραμμα.
