Από την έντυπη έκδοση
Της Εφης Τριήρη
[email protected]
Οι συμφωνίες συνοδεύονται πάντα από μεγαλεπήβολους στόχους, υψηλές προσδοκίες και γιατί όχι… έναν αέρα αλλαγής προς το καλύτερο.
Ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ σκόρπισαν χαμόγελα την Παρασκευή, όταν επισφράγισαν μία συμφωνία που θέλει την Αγκυρα να δέχεται πίσω όλους τους πρόσφυγες και μετανάστες που φθάνουν στην Ελλάδα, με αντάλλαγμα περισσότερα κεφάλαια, γρηγορότερη κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους που ταξιδεύουν στην Ευρώπη και επιτάχυνση των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας στην Ε.Ε.
Μέχρις εδώ όλα καλά… Μπορεί οι λεπτομέρειες της συμφωνίας να είναι περίπλοκες, αλλά η ουσία της είναι απλή. Και εάν η συμφωνία λειτουργήσει, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την αρχή του τέλους για τη μεταναστευτική κρίση στην Ευρώπη. Ζητούμενο είναι το μελλοντικό κύμα προσφύγων να συνειδητοποιήσει ότι δεν υπάρχει προοπτική να εξασφαλίσει άσυλο εντός της Ε.Ε. και να σταματήσει να διακινδυνεύει το απρόβλεπτο θαλάσσιο ταξίδι προς την Ελλάδα. Ως εκ τούτου, θα παραμένουν στην Τουρκία ή σε άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής, ενώ η Γερμανία μαζί με την υπόλοιπη Ευρώπη θα θωρακιστούν από νέες εισροές προσφύγων.
Παρ’ όλα αυτά, εγείρονται ερωτήματα για το εάν η συμφωνία αυτή είναι σε θέση να λειτουργήσει. Ποιες οι πιθανότητές της, όταν και η προηγούμενη συμφωνία Ε.Ε.-Τουρκίας, που υπογράφηκε πέρυσι τον Νοέμβριο, δεν κατάφερε να οδηγήσει στην πολυαναμενόμενη μείωση των παράνομων διελεύσεων προς την Ελλάδα; Για να μπορέσει η Αγκυρα να σταματήσει τη ροή προσφύγων προς την Ευρώπη θα πρέπει να επαναπροσδιορίσει το σύστημα ασφαλείας της και να διακόψει την άκρως κερδοφόρο δραστηριότητα που ακούει στο όνομα διακίνηση λαθρομεταναστών, σε μία χρονική συγκυρία που ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έχει άλλες πιεστικές προτεραιότητες: να διευρύνει την πολιτική επιρροή του, να αντιμετωπίσει τους Κούρδους και να σταματήσει την εξάπλωση του εμφυλίου πολέμου στη Συρία.
Για την Ελλάδα, για να είναι σε θέση να ελέγχει και να στέλνει πίσω τους πρόσφυγες που συνεχίζουν να φθάνουν στα νησιά της, απαιτείται αλλαγή στο σύστημα ασύλου της, εν απουσία όμως επαρκών πόρων και σίγουρης κοινοτικής βοήθειας. Οσο για την Ε.Ε., για να μπορεί να δέχεται, όπως υποσχέθηκε, χιλιάδες νόμιμους Σύρους πρόσφυγες απευθείας από την Τουρκία -για κάθε Σύρο που επαναπροωθείται από τα ελληνικά νησιά- θα απαιτήσει από τις περισσότερες χώρες μέλη να παίρνουν περισσότερους πρόσφυγες από τον αριθμό που ήταν πρόθυμες να αναλάβουν έως τώρα. Με βάση όμως το σημερινό κλίμα κατά των μεταναστών και του αυξανόμενου λαϊκισμού σε πολλές χώρες, αυτό θα αποδειχθεί πολύ δύσκολο. Τα ερωτηματικά πολλά, το έργο αμφίβολο, τα συμφέροντα ανυπέρβλητα, για διαφορετικούς λόγους για τον καθέναν. Και η προσπάθεια είναι προσπάθεια μόνο όταν αρχίζει να πονάει…
