Από την έντυπη έκδοση
Του Μιχάλη Χατζηκωνσταντίνου
[email protected]
Η Ολομέλεια της Βουλής καλείται να ολοκληρώσει μεθαύριο την πρώτη φάση μιας άτολμης συνταγματικής αναθεώρησης και από τις ρυθμίσεις που διασφαλίζουν ενισχυμένη πλειοψηφία ξεχωρίζει η ορθή πρόταση για την αποσύνδεση της εκλογής του Προέδρου της Δημοκρατίας (ΠτΔ) από την προκήρυξη εκλογών. Μια προσεκτική ματιά δείχνει, όμως, ότι -πέρα από την αναγκαία αποτροπή της διάλυσης της Βουλής- οι προβλέψεις τόσο του ΣΥΡΙΖΑ όσο και της Ν.Δ. για τον ΠτΔ είναι απογοητευτικές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πρότεινε ενδεχόμενο αδιέξοδο στην εκλογή του ΠτΔ να επιλύεται (έπειτα από αλλεπάλληλες ψηφοφορίες) με την προσφυγή στον λαό. Το πρόβλημα αυτής της διάταξης δεν είναι ότι μεταβάλλει τον χαρακτήρα του πολιτεύματος, όπως λανθασμένα ισχυρίζονται ορισμένοι (αγνοώντας, για παράδειγμα, την περίπτωση της Αυστρίας). Το πρόβλημα είναι ότι επιστρατεύεται η συμμετοχή των πολιτών ως επίχρισμα για την εκλογή ενός ΠτΔ με αυξημένο μεν κύρος, αλλά με αρμοδιότητες καθαρά διακοσμητικού χαρακτήρα. Χωρίς την ενίσχυση αρμοδιοτήτων, η μόνη σκοπιμότητα αυτής της επιλογής -αν θέλουμε να είμαστε λίγο καχύποπτοι- είναι να εξυπηρετήσει τα πολιτικά σχέδια της εκάστοτε αντιπολίτευσης, μετατρέποντας συμβολικά την άμεση εκλογή του ΠτΔ σε αντικυβερνητικό δημοψήφισμα.
Από την άλλη, η Ν.Δ. προέκρινε, έπειτα από διαρκείς αμφιταλαντεύσεις, το ζήτημα να λύνεται με την ελάττωση του τελικού ορίου εκλογής στις 151 ψήφους. Εδώ ο κίνδυνος είναι αντίστροφος: υποβάθμιση της αίγλης του ΠτΔ και διατήρηση των λιγοστών αρμοδιοτήτων του. Ακόμη και αν δεχτούμε ότι πρόθεση της ηγεσίας της Ν.Δ. είναι να ανανεώσει τη θητεία του Προκόπη Παυλόπουλου ή να επιλέξει άλλο πρόσωπο αντίστοιχου κύρους, κανείς δεν αποκλείει μια μικροκομματική μελλοντική επιλογή, αφού οι κυβερνήσεις δεν θα κινδυνεύουν πια με προσφυγή στις κάλπες. Μπορεί να δούμε τότε στον προεδρικό θώκο σκληρούς κομματικούς ή απαξιωμένα πρόσωπα που θα πληγώσουν τον θεσμό.
Και να πει κανείς ότι δεν υπήρχαν εναλλακτικές; Τόσο η πρόταση του Γιώργου Σωτηρέλη για την ενίσχυση των αρμοδιοτήτων του ΠτΔ στα πρότυπα του Συντάγματος του 1975 όσο και εκείνη του Θανάση Διαμαντόπουλου για την παράταση της θητείας του υπηρετούντος Προέδρου σε περίπτωση αδυναμίας εκλογής, φαντάζουν εποικοδομητικές. Όμως τα δύο κόμματα έχασαν και αυτή την ευκαιρία.
