Από την έντυπη έκδοση
Του Πάνου Φ. Κακούρη
[email protected]
Η τριμηνιαία έρευνα του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής υπογραμμίζει ένα καυτό ζήτημα που αναδεικνύει τις δύσκολες οικονομικές συνθήκες στην Ελλάδα και έχει επισημανθεί αρκετές φορές από τη «Ν».
Πρόκειται για το ιδιωτικό μη εξυπηρετούμενο χρέος, δηλαδή τις οφειλές των φυσικών και νομικών προσώπων προς το Δημόσιο, τις τράπεζες, τα ασφαλιστικά ταμεία, ακόμη και τη ΔΕΗ, που δεν εξυπηρετούνται κανονικά ή καθόλου.
Τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς το Δημόσιο φτάνουν σε 92 δισ. ευρώ, τα «κόκκινα» δάνεια προς τις τράπεζες ανέρχονται σε περίπου 100 δισ. ευρώ, οι οφειλές προς τα Ταμεία (οι συνολικές, όχι μόνο τα 17 δισ. ευρώ που έχουν μεταφερθεί στο ΚΕΑΟ) έφτασαν σε 31 δισ. ευρώ. Επίσης νοικοκυριά και επιχειρήσεις οφείλουν στη ΔΕΗ ποσό ύψους άνω των 2,5 δισ. ευρώ.
Έχουμε δηλαδή ένα συνολικό ληξιπρόθεσμο και μη εξυπηρετούμενο ιδιωτικό χρέος πάνω από 225 δισ. ευρώ, που φτάνει στο 128% του ετήσιου ΑΕΠ.
Η έκρηξη του ιδιωτικού χρέους, που καταγράφεται από το 2009 και μετά είναι φυσική εξέλιξη της βαθιάς ύφεσης που οδήγησε στην απώλεια του 26% του ΑΕΠ, στο λουκέτο χιλιάδων επιχειρήσεων και στην αύξηση των ανέργων κατά 900.000 άτομα.
Δεν είναι καθόλου παρήγορη η διαπίστωση ότι «υπάρχουν και χειρότερα», δηλαδή άλλες χώρες όπου το ιδιωτικό χρέος είναι υψηλότερο, ως ποσοστό του ΑΕΠ, γιατί σε εκείνες τις χώρες υπάρχει ανάπτυξη και όχι βαθιά ύφεση, ενώ δεν έχουν παράλληλα και υψηλό δημόσιο χρέος, το οποίο στην Ελλάδα φτάνει σε 320 δισ. ευρώ, ή στο 180% του ΑΕΠ.
Αθροιστικά δηλαδή η μέγγενη του ιδιωτικού και του δημόσιου χρέους ασκεί στην οικονομία μια πίεση της τάξης άνω των 540 δισ. ευρώ.
Το ερώτημα είναι εάν υπάρχει ποτέ περίπτωση να αποπληρωθεί αυτό το ιδιωτικό χρέος. Στο σύνολό του, φυσικά και όχι. Η αποπληρωμή του προϋποθέτει βιώσιμη ανάπτυξη με επενδύσεις που θα αυξήσουν την πλήρη απασχόληση και τα εισοδήματα.
Με την εξάπλωση της ευέλικτης απασχόλησης και των… ευέλικτων αποδοχών, τη συνεχή αύξηση της φορολογίας που απομυζά το όποιο παραγόμενο εισόδημα και την αβεβαιότητα, λύση δεν υπάρχει.
Αντίθετα, σε συνδυασμό και με την άρνηση οποιασδήποτε νέας ρύθμισης των οφειλών προς Δημόσιο και Ταμεία, υπάρχει ο κίνδυνος να αυξηθούν περαιτέρω και χρέη και οφειλέτες.
