Skip to main content

Πώς η Ελλάδα μαθαίνει την «Ευρώπη»

Από την έντυπη έκδοση

Του Α. Δ. Παπαγιαννίδη
[email protected]

Τώρα που έφυγε από το προσκήνιο το άγαρμπο έργο/συζήτηση στη Βουλή για τα βλήματα, τους Σαουδάραβες, τον Πάνο Καμμένο, τα ειδικού χειρισμού έγγραφα κ.ο.κ., χωρίς όμως να έχει κυριαρχήσει ακόμη η πορεία των διαπραγματεύσεων της τρίτης αξιολόγησης του Μνημονίου-3 ή και να αξιολογηθεί πλήρως η επιτυχία του swap των 29,7 δισ. ελληνικών ομολόγων που έκλεισε χθες, αξίζει να ξαναδεί κανείς τη διαφαινόμενη «νέα εποχή» στις υπό διαμόρφωση σχέσεις της σημερινής Ελλάδας με τους (αυριανούς: να δούμε πού θα κάτσει η μπίλια στη Γερμανία…) Ευρωπαίους «εταίρους» της.

Αφορμή, η τοποθέτηση του Αλέξη Τσίπρα ότι «είναι Ευρωπαϊστής, ακριβώς επειδή είναι αριστερός» – και τούτο την ίδια μέρα που είχε απευθύνει παραίνεση στον Μάρτιν Σουλτς να μη χάσει εκείνος την ευκαιρία συμμετοχής σε κυβέρνηση συνασπισμού στο Βερολίνο, με τη λογική ότι «πραγματικά αριστερή και προοδευτική στάση δεν είναι να διατηρείς την καθαρότητα των θέσεών σου, αλλά να δίνεις μάχη για εφικτές αλλαγές προς όφελος των πολλών». Λίγο νωρίτερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε καταφερθεί (ενώπιον του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, στο Στρασβούργο εκείνος) εναντίον της λιτότητας «που έχει παρατραβήξει στη χώρα». Γιατί τα βάζουμε μαζί; Διότι δείχνουν ότι η Ελλάδα του 2017 πασχίζει να βρει μια βάση επαναπροσέγγισης των σχέσεων με τους «εταίρους», ένα κάποιο τωρινό ιδεολόγημα.

«Έπιασε τη φαντασία» των μίντια η διατύπωση που χρησιμοποίησε στην ομιλία του στο Παρίσι ο Αλέξης Τσίπρας, το  «είμαι Ευρωπαϊστής, επειδή είμαι αριστερός» αλλά και η αποστασιοποίηση Κυριάκου Μητσοτάκη από το ευαγγέλιο της λιτότητας το οποίο ακριβώς κυριάρχησε στην επιβολή των Ευρωπαίων στην Ελλάδα επί Μνημονίων. Ανατρέξαμε, που λέτε, στην προφορική μαρτυρία Γρηγόρη Βάρφη (πέθανε φέτος το φθινόπωρο) στην «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ» Ιανουαρίου του 2012, καθώς κάτι μας θύμιζε από το απώτερο παρελθόν ευρωπαϊκών μας επανατοποθετήσεων.

Στην τελική ευθεία προς την εξουσία  του ριζοσπαστικού, ευρωδιστακτικού κ.ο.κ. ΠΑΣΟΚ το 1981, είχε αναθέσει στον Βάρφη ο Ανδρέας Παπανδρέου να παρακολουθεί την κατάρτιση του προγράμματος του ΠΑΣΟΚ (Απόστολος Λάζαρης και Μιλτιάδης Παπαϊωάννου οι υπεύθυνοι). Η γραμμή του Ανδρέα; ««Να βλέπεις μήπως λένε πράγματα που δεν συμβιβάζονται καθόλου με τη συμφωνία [είχε υπογραφεί το 1979, θυμίζουμε] με την ΕΟΚ». Μπορεί δηλαδή να λέει κανείς ότι θα αλλάξουμε αυτό και εκείνο, όχι όμως και πράγματα που δεν γίνονται κοινοτικά». Να θυμηθούμε ότι στις κάλπες του 1981 είχε φθάσει το ΠΑΣΟΚ με «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ, ίδιο συνδικάτο!», με εξορία του Κώστα Σημίτη από τα ψηφοδέλτια επειδή είχε δοκιμάσει το σλόγκαν «όχι στην Ευρώπη των μονοπωλίων, ναι στην Ευρώπη των λαών», με υπόσχεση για δημοψήφισμα αποχώρησης…

Γίνονται οι εκλογές και (αφηγείται πάλιν ο Βάρφης) «δυο μήνες αργότερα ήταν κάποια Σύνοδος Κορυφής -στο Λονδίνο- και εκεί ρωτάει ένας ξένος δημοσιογράφος: “Θα μείνετε στην ΕΟΚ, ή θα κάνετε δημοψήφισμα να φύγετε;”. Ποια η απάντηση του Ανδρέα; “Τις εκλογές κέρδισα, δεν έκανα πραξικόπημα!”».

Παρακολουθήστε όμως και τη συνέχεια: μέσω του τότε Μνημονίου (που απηύθυνε η Ελλάδα στις Βρυξέλλες για αναθεώρηση των όρων ένταξης), αργότερα μέσω των Μεσογειακών Προγραμμάτων, επιχειρήθηκε (με επιτυχία) να δοθεί πολιτική διέξοδος στο φαινομενικό αδιέξοδο. Προσέξτε πάλι την τοποθέτηση Βάρφη: «Η μεγάλη διαφορά είναι ότι όταν πλέον βρίσκεσαι μέσα, μέσα στους μηχανισμούς και στις διαδικασίες, τότε είσαι πολύ ισχυρότερος. Μπορείς να διαμορφώσεις συμμαχίες, να δώσεις κάτι εδώ, να πάρεις κάτι εκεί, αρκεί να ξέρεις και εσύ, να ξέρουν κι εκείνοι πώς παίζεται το παιχνίδι».

Αυτό το «να ξέρεις κι εσύ πώς παίζεται το παιχνίδι» αλλά και το να ξέρουν (μάλλον να δέχονται) και οι άλλοι! αυτό είναι που κόντεψε να ρίξει το καράβι στα βράχια του 2015… Και για να κλείσουμε, επειδή διάφοροι σχολιάζουν πως ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να μιμηθεί -μέχρι και με το «Καληνύχτα σας, κύριε Μητσοτάκη!» στη Βουλή- τον Ανδρέα, δείτε την περιγραφή της κορυφής του Fontainebleau στα πλαίσια της πρώτης ελληνικής προεδρίας, τότε που ο Ανδρέας Παπανδρέου αρνήθηκε να βγάλει κοινό ανακοινωθέν αναγνωρίζοντας: «Αποτύχαμε!».

Σημειώνει ως κατακλείδα ο Βάρφης: «Μετά κάποια χρόνια, στο κλασικό έντυπο των Κοινοτικών -την Agence Europe- όταν απέτυχε μια άλλη Κορυφή έγραψαν: «Κανείς δεν είναι σαν τον Ανδρέα Παπανδρέου, να μιλήσει καθαρά και να πει τα πράγματα με το όνομά τους».

Πάμε σαν κι άλλοτε;