Κομβικό ρόλο στην ανάπτυξη των υπεράκτιων ενεργειακών δραστηριοτήτων και δη των θαλάσσιων αιολικών πάρκων αποτελεί η διαμόρφωση ενός επαρκούς θεσμικού πλαισίου, που θα καθορίζει τις τεχνικές προδιαγραφές για τα πλοία υπεράκτιων εγκαταστάσεων.
Αυτό τονίστηκε σε πρόσφατη ειδική ημερίδα, που διοργάνωσαν στο Ίδρυμα Ευγενίδου η Ελληνική Ένωση Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών, Αντιρρυπαντικών & Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων και η Ελληνική Διαχειριστική Εταιρεία Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων Α.Ε (ΕΔΕΥΕΠ), με τίτλο «Ο ρόλος των πλοίων υποστήριξης υπεράκτιων εγκαταστάσεων και αιολικών πάρκων».
Στην ημερίδα αναδείχθηκαν οι προοπτικές που δημιουργούν οι υπεράκτιες ενεργειακές επενδύσεις και αναλύθηκαν όλες οι τεχνικές προϋποθέσεις και προδιαγραφές, ώστε η ανάπτυξη τους, αφενός να επιτευχθεί με όρους ασφάλειας και αρτιότητας, απομακρύνοντας κάθε πιθανό κίνδυνο για τις εγκαταστάσεις και τους εργαζόμενους και αφετέρου να εξασφαλίσει την εύρυθμη και αποδοτική λειτουργία των μονάδων.
Όπως τόνισαν όλοι οι ομιλητές, αυτό συνεπάγεται την συντονισμένη συνεργασία όλων των εμπλεκομένων φορέων, καθώς και την ύπαρξη ενός τεχνικά άρτιου και νομικά σύγχρονου πλαισίου.
Η υψηλόβαθμη εκπροσώπηση του Λιμενικού Σώματος στη συνάντηση καταδεικνύει τη σημασία που αποδίδεται στη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ανάπτυξη των υπεράκτιων ενεργειακών εγκαταστάσεων.
Σύμφωνα με τον Αριστοφάνη Στεφάτο, διευθύνοντα σύμβουλο της ΕΔΕΥΕΠ ανοίγονται προοπτικές με την ανάπτυξη υπεράκτιων ενεργειακών δραστηριοτήτων για την ελληνική πλοιοκτησία και ναυτεργασία.
Η ΕΔΕΥΕΠ βρίσκεται στην αιχμή του ελληνικού υπεράκτιου οράματος, για την πραγματοποίηση του οποίου απαιτείται η συμμετοχή και συμβολή όλων των σχετικών παραγωγικών δυνάμεων της χώρας – πόσω δε μάλλον της ναυτιλίας – και η ανάπτυξη μιας ισχυρής αλυσίδας αξίας και εφοδιασμού.
Στόχος όλων είναι αυτή η αλυσίδα αξίας να έχει όσο το δυνατόν περισσότερο ελληνικό χαρακτήρα, να ενεργοποιεί όσο το δυνατόν περισσότερους κλάδους της εγχώριας οικονομίας, να προσφέρει όσο το δυνατόν περισσότερο στη χώρα, στις τοπικές κοινωνίες, στους ανθρώπους. Συμπλήρωσε ακόμα ο κ. Στεφάτος: «Είναι εξαιρετικά αναγκαία η συνεργασία όλων ήδη από το στάδιο της προετοιμασίας που βρισκόμαστε σήμερα, προκειμένου να δημιουργηθούν κατάλληλες και ασφαλείς συνθήκες που θα προστατεύσουν τις μεγάλες επενδύσεις που προωθούνται με βάση το Εθνικό Πρόγραμμα Ανάπτυξης ΥΑΠ και που αναμένεται από το 2028 και μετά να έχουν περάσει στο στάδιο υλοποίησης. Πρέπει να δράσουμε με ταχύτητα και υπευθυνότητα προς όφελος της κοινωνίας, του περιβάλλοντος και της ελληνικής οικονομίας».
Οι πλοιοκτήτες
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών, Αντιρρυπαντικών & Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων, Παύλος Ξηραδάκης, τόνισε ότι ο κλάδος θα πρέπει να ετοιμαστεί να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις. «Δεν υπάρχει χρόνος. Είναι ευκαιρία να μπορέσουμε να το συνειδητοποιήσουμε. Να κάνουμε αυτά που πρέπει όσο γίνεται πιο γρήγορα» τόνισε και συμπλήρωσε: «Μας πήρε χρόνια να φτιάξουμε πλαίσιο. Πρώτα εμείς πρέπει να αλλάξουμε νοοτροπία και να βοηθήσουμε το κράτος να λειτουργήσει σωστά» τόνισε και εξέφρασε τη βούληση για επενδύσεις που θα αλλάξουν το τοπίο και θα φέρουν υπεραξία στη χώρα. «Πλέον και στην Ελλάδα η πλοιοκτησία μπορεί να εισέλθει δυναμικά και στον τομέα των υπεράκτιων εγκαταστάσεων, ενώ δημιουργούνται και νέες ευκαιρίες για τα πληρώματα ώστε να βρίσκουν απασχόληση», ανέφερε.
Με τη σειρά του, το μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Ένωσης Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών, Αντιρρυπαντικών & Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων Ιωάννης Τόγιας υπογράμμισε ότι «εν όψει των εξελίξεων στην περιοχή μας , η υπεράκτια δραστηριότητα αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά. Ο υπάρχων στόλος ελληνικών ή ελληνόκτητων πλοίων δεν επαρκεί για την κάλυψη των αναγκών. Απαιτείται υψηλό επίπεδο ασφαλείας και τεχνογνωσίας για την λειτουργία των αναγκαίων πλοίων».
Στο φόντο αυτό, όπως είπε ο κ. Τόγιας, «η Ένωσή μας υποστήριξε ενεργά την ΕΔΕΥΕΠ στον καθορισμό κριτηρίων ασφαλείας πλοίων εξυπηρέτησης υπεράκτιων εγκαταστάσεων, αναθέτοντας σχετική έρευνα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, καθώς το σχετικό πλαίσιο που θέτει το Π.Δ. 11/2016 εκτιμάται ότι δεν επαρκεί να καλύψεις τις νέες ανάγκες».
Όπως ανέφερε το Π.Δ. αυτό με τίτλο «Κανονισμός σχεδιαστικών κριτηρίων, κατασκευαστικών προτύπων και άλλων μέτρων ασφαλείας για πλοία υποστήριξης υπεράκτιων εγκαταστάσεων» εκδόθηκε το 2016 προκειμένου να πιστοποιηθούν σκάφη για την μεταφορά βιομηχανικού προσωπικού προς / από υπεράκτιες εγκαταστάσεις χωρίς να είναι επιβατηγά. Βασίζεται στις αυστηρές απαιτήσεις του διεθνή κώδικα SPS2008 που όμως αφορά πλοία που φέρουν «εξειδικευμένο προσωπικό» για εργασία επί του πλοίου. Απαιτεί δε, έκδοση ειδικού εθνικού πιστοποιητικού ασφαλείας / συμμόρφωσης.
Γιατί χρήζει αναθεώρησης το π.δ. 11/2016;
Σύμφωνα με τον κ. Τόγια το Π.Δ, χρήζει αναθεώρησης καθώς «υπάρχει πλέον σε ισχύ ο διεθνής κώδικας ασφαλείας για τα πλοία μεταφοράς βιομηχανικού προσωπικού (Industrial Persons Safety Code και Κεφάλαιο XV SOLAS) που είναι αυστηρότερος και πληρέστερος του Π.Δ.».
Όπως είπε, το Π.Δ, λόγω του πεδίου εφαρμογής του, αφορά μόνο 3 από τις περισσότερες από 20 κατηγορίες πλοίων υποστήριξης υπεράκτιων εγκαταστάσεων. Επίσης, εφαρμόζεται μόνο σε Ελληνικής ή Κοινοτικής σημαίας πλοία.
Ουσιαστικά με το Π.Δ. του 2016 καθίσταται δυσχερής έως και τεχνικά αδύνατη η συμμόρφωση των πλοίων που θα απαιτηθούν για την ανάπτυξη της υπεράκτιας δραστηριότητας. Παράλληλα, απαιτεί συμμόρφωση με σημεία του κώδικα SPS2008 και πλοίων που δεν μεταφέρουν προσωπικό, ενώ απαιτεί συμμόρφωση με σημεία του κώδικα SPS2008 και μικρών σκαφών (μικρότερα των 500 κοχ)
Επίσης, απαιτεί συμμόρφωση εκ των υστέρων, υπαρχόντων πλοίων που ήδη δραστηριοποιούνται σε υπεράκτιες εργασίες εκτός Ελλάδας, πιστοποιημένα ήδη ως τέτοια από άλλες αρχές (π.χ. βρετανικές, γερμανικές, ολλανδικές κ.ο.κ.).
Έτσι η Ένωση είναι σε διαδικασία συγγραφής και κατάθεσης προτάσεων στα αρμόδια όργανα για αντικατάσταση του εν λόγω νομοθετήματος, με γνώμονα την εναρμόνιση του θεσμικού πλαισίου στην χώρα μας με τους ισχύοντες διεθνείς κανονισμούς και κώδικες αλλά και με τις βέλτιστες πρακτικές στον διεθνή χώρο των υπεράκτιων εργασιών.
Αναπτύσσοντας ο κ. Τόγιας τα κύρια σημεία της πρότασης αντικατάστασης του Π.Δ., σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Πλοιοκτητών Ρυμουλκών, Ναυαγοσωστικών, Αντιρρυπαντικών & Πλοίων Υποστήριξης Υπεράκτιων Εγκαταστάσεων θα πρέπει να γίνει:
- Ενσωμάτωση στην εθνική νομοθεσία κωδίκων ΙΜΟ όπως OSV Guidelines, OSV Chemical Code, MODU Code κ.α.
- Εφαρμογή OSV Guidelines ή OSV Chemical Code στα PSV που δεν μεταφέρουν πάνω από 12 άτομα πέραν πληρώματος.
- Εφαρμογή του κώδικα IP και στα εθνικά χωρικά ύδατα και την Ελληνική ΑΟΖ σε υπόχρεα, αλλά και σε μικρότερα από 500 κ.ο.χ. πλοία, που μεταφέρουν πάνω από 12 άτομα βιομηχανικού προσωπικού.
- Εφαρμογή του κώδικα SPS ή MODU και στα εθνικά χωρικά ύδατα και την Ελληνική ΑΟΖ σε όλα τα πλοία που φέρουν, για λόγους εργασίας τους, πάνω από 12 άτομα εξειδικευμένο προσωπικό που εργάζεται επί των πλοίων αυτών.
Οι στόχοι που τίθενται με βάση την εισήγηση του κ. Τόγια και αποτελούν στόχους της Ένωσης είναι:
- Διευκόλυνση της ανάπτυξης εθνικού στόλου διεθνών προδιαγραφών.
- Εμπλουτισμός του εθνικού νηολογίου με ασφαλή και ποιοτικά πλοία τελευταίας τεχνολογίας και μειωμένου περιβαλλοντικού αποτυπώματος.
- Κατοχύρωση της θέσης της Ελληνική υπεράκτιας ναυτιλίας στην περιοχή μας.
- Αύξηση θέσεων εργασίας εξειδικευμένου προσωπικού (ναυτικοί, τεχνικοί, μηχανικοί κ.λπ.).
- Αποφυγή δημιουργίας «στρεβλώσεων» υπέρ αλλοδαπών πλοίων.
- Εξασφάλιση διαθεσιμότητας απαραίτητων πλοίων για τις υπεράκτιες εργασίες που έπονται.
- Ενίσχυση της ασφάλειας και της προστασίας του περιβάλλοντος
ΕΜΠ: Αναγκαία η αναθεώρηση της νομοθεσίας
«Η νομοθεσία χρειάζεται σοβαρή αναθεώρηση για να υποστηρίξει τέτοιες δραστηριότητες, αλλιώς δε θα μπορεί να διαχειριστεί το νέο σκηνικό» σημείωσε από την πλευρά του, μιλώντας, στην ίδια ημερίδα, ο Δρ. Νικόλαος Π. Βεντίκος, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ, που ανέλυσε τις θεσμικές απαιτήσεις που αναδύονται από το νέο σκηνικό δίνοντας στίγμα για τη μελέτη για την ενσωμάτωση προδιαγραφών στο σχέδιο ασφαλείας για την λειτουργία υπεράκτιων εγκαταστάσεων από την ΕΔΕΥΕΠ.
Ενδιαφέροντα ευρήματα & προτάσεις
Με βάση τον καθηγητή κ. Ν. Βεντίκο, «πληθώρα διεθνών και εθνικών κανονισμών και κωδίκων διέπουν την κατασκευή και λειτουργία των πλοίων, αναλόγως δραστηριότητας και γενικού τύπου. Η απαίτηση συμμόρφωσης με αυτούς για εργασία πλοίων εντός χωρικών υδάτων και ΑΟΖ κρατών εναπόκειται στην νομοθεσία των ιδίων των κρατών – και διαφέρουν από χώρα σε χώρα».
«Υπάρχει ενσωμάτωση ήδη στην εθνική νομοθεσία κάποιων διεθνών κωδίκων που αφορούν τα πλοία αυτά (SPS Code και IP Code) χωρίς ωστόσο να είναι υποχρεωτικοί για την δραστηριοποίηση εντός Ελλάδας» συμπλήρωσε και τόνισε: «Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που αφορά την δραστηριοποίηση πλοίων υποστήριξης υπεράκτιων εγκαταστάσεων (π.δ. 11/2016 – ΦΕΚ 22 Α’ 23/02/2016) χρήζει σημαντικής αναθεώρησης».
Όπως σημείωσε θα πρέπει να γίνει μια επαρκής αξιολόγηση των πιθανών ρίσκων και να ακολουθήσει η εισαγωγή απαιτήσεων για πλοία υποστήριξης υπεράκτιων εγκαταστάσεων που δεν προορίζονται για μεταφορά προσωπικού, αλλά υλικών ή εξοπλισμού. Προτείνεται δε, «οι διατάξεις να αναφέρονται στη συμμόρφωση με Κανονισμούς SOLAS που απευθύνονται στα φορτηγά πλοία ή σχετικούς κώδικες του IMO που αφορούν τα πλοία υποστήριξης υπεράκτιων εγκαταστάσεων (π.χ. MODU Code, OSV Guidelines)».
Επίσης πρότεινε να γίνει χρήση των αποτελεσμάτων της Μελέτης για την επανεξέταση εθνικής Νομοθεσίας – ΠΔ 11/2016 1 2.
Το Λιμενικό Σώμα
Την ημερίδα παρακολούθησε αντιπροσωπεία του Λιμενικού Σώματος με επικεφαλής τον Α’ υπαρχηγό, αντιναύαρχο Λ.Σ., Δρόσο Ρεΐζη, και τον υποναύαρχο Λ.Σ., διευθυντή Κλάδου Γ΄ Ελέγχου Πλοίων, Ζαφείρη Ροκίδη, οι οποίοι καλωσόρισαν την πρωτοβουλία, τονίζοντας ότι θα πρέπει να διαμορφωθεί η ελληνική νομοθεσία με τεκμηριωμένο τρόπο και λαμβάνοντας υπόψη το τι ισχύει σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ.
