Η ερευνητική ομάδα του UPV / EHU-Πανεπιστήμιο της Χώρας των Βάσκων ανέπτυξε ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα άσκησης που ωφελεί το φυσικό και γνωστικό επίπεδο αυτών των ηλικιωμένων ατόμων.
Ένα πρόγραμμα άσκησης προσαρμοσμένο στις δυνατότητες κάθε ατόμου έχει δείξει πόσο αποτελεσματικό είναι για τη βελτίωση της σωματικής και ψυχικής υγείας των ηλικιωμένων που ζουν σε γηροκομεία. Η ερευνητική ομάδα του UPV / EHU έχει ετοιμάσει μια στρατηγική ανάπτυξης για να μπορεί να διαδώσει την εφαρμογή της όχι μόνο σε γηροκομεία αλλά και σε ηλικιωμένους που διαμένουν στα σπίτια τους.
Αν και ο αριθμός των ατόμων άνω των 65 ετών αντιπροσωπεύει σήμερα το 22% του συνολικού πληθυσμού της Αυτόνομης Κοινότητας της Χώρας των Βάσκων, οι προβλέψεις δείχνουν ότι το ποσοστό αυτό θα αυξηθεί στο 30% μέχρι το 2030. Γι’ αυτό, όπως λένε οι ειδικοί, είναι σημαντικό να προωθηθεί η υγιής γήρανση.
Στην πραγματικότητα, κατά τη διάρκεια της γήρανσης, η τακτική άσκηση μπορεί να αντιστρέψει τη σωματική φθορά λόγω ηλικίας και συγχρόνως την αδυναμία, ένα πολύ κοινό σύνδρομο μεταξύ των ηλικιωμένων και το οποίο συνεπάγεται μεγαλύτερο κίνδυνο πτώσεων, εισαγωγών σε νοσοκομείο, εξάρτησης από άλλα άτομα ακόμη και θανάτου. Αυτό το σύνδρομο είναι πιο διαδεδομένο στους ανθρώπους που ζουν σε γηροκομεία.
Προκειμένου να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής αυτής της ομάδας, η ερευνητική ομάδα του UPV / EHU, υπό την καθοδήγηση του Jon Irazusta, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Matia, σχεδίασε ένα πρόγραμμα σωματικής άσκησης προσαρμοσμένο στις δυνατότητες του κάθε ατόμου. Το πρόγραμμα εκτελείται προοδευτικά και οι εντάσεις αυξάνονται καθώς οι ικανότητες των ανθρώπων, για τις οποίες οι προσαρμογές του σώματος είναι μεγαλύτερες, αυξάνονται. Αυτό το καθιστά πρωτοπόρο γιατί αρχικά υπάρχουν λίγες μελέτες που διερευνούν τις επιπτώσεις της σωματικής άσκησης στην αδυναμία σε αυτό τον πληθυσμό και, δεύτερον, τα προγράμματα δεν τείνουν να προσαρμόζονται στις δυνατότητες του κάθε ατόμου.
Η αποτελεσματικότητα του προγράμματος αναλύθηκε σε δείγμα 112 συμμετεχόντων από 10 γηροκομεία. Διαχωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες: την ομάδα ελέγχου που συνέχισε με τις συνήθεις δραστηριότητες και τη φροντίδα της και την ομάδα πειραμάτων που πραγματοποίησε δύο εβδομαδιαίες συνεδρίες σωματικής άσκησης διάρκειας 45 λεπτών, σχεδιασμένες για να βελτιώσουν τη δύναμη και την ισορροπία. Ο χρόνος που έκαναν περπάτημα αυξανόταν σταδιακά μέχρι να φτάσουν τα τουλάχιστον 20 λεπτά την ημέρα.
Φυσική και γνωστική βελτίωση
Με τις πρώτες αξιολογήσεις βρέθηκε μια σύνδεση μεταξύ μεγαλύτερης αντοχής των άκρων, βελτιωμένης γνωστικής κατάστασης και βελτιωμένης ποιότητας ζωής. Με άλλα λόγια, η εργασία που σχεδιάστηκε για την οικοδόμηση δύναμης, η οποία συχνά παραβλέπεται στους ηλικιωμένους, μπορεί να βοηθήσει σημαντικά στη βελτίωση της σωματικής και πνευματικής τους κατάστασης, ιδίως μεταξύ εκείνων που χρησιμοποιούν μπαστούνια, πατερίτσες ή άλλα βοηθήματα.
Μετά από τρεις μήνες, η μελέτη έδειξε σημαντική βελτίωση στις περισσότερες από τις φυσικές μεταβλητές, όπως η δύναμη, η ταχύτητα περπατήματος και η ισορροπία στους ανθρώπους που κάνουν σωματική άσκηση. Αντίθετα, οι άνθρωποι της ομάδας ελέγχου είχαν μείωση των φυσικών τους ικανοτήτων.
Τα αποτελέσματα που προέκυψαν στο SPPB (Short Physical Performance Battery) ήταν ιδιαίτερα σημαντικά. Αυτές οι δοκιμές χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση του βαθμού ακεραιότητας και μπορούν να προβλέψουν τον κίνδυνο πτώσης, νοσηλείας στο νοσοκομείο, εξάρτησης ή θανάτου. Η σωματική άσκηση προκάλεσε αύξηση του SPPB κατά δύο μονάδες, ενώ το αποτέλεσμα για την ομάδα ελέγχου μειώθηκε κατά ένα σημείο. «Η διαφορά ενός μόνο σημείου σε αυτή την κλίμακα θεωρείται ήδη σημαντική.
Τα 3 σημεία είναι μια κλινικά εξαιρετικά σημαντική διαφορά, η οποία δείχνει την αποτελεσματικότητα του προγράμματος Επιπλέον, είναι αξιοσημείωτο ότι τα άτομα με χειρότερη λειτουργική κατάσταση ωφελήθηκαν από το πρόγραμμα ι ακόμα περισσότερο και έτσι μπορούμε να πούμε ότι το πρόγραμμα είναι κατάλληλο για οποιονδήποτε, εφόσον απολαμβάνει ένα βαθμό γνωστικής ικανότητας και αυτονομίας που του επιτρέπει να συμμετέχει σε αυτό», εξήγησε ο καθηγητής Jon Irazusta.
Τα θετικά αποτελέσματα που προέκυψαν έχουν δημοσιευθεί στα περιοδικά BMC Geriatrics, Maturitas και Experimental Gerontology. Η ομάδα έρευνας έχει επίσης σχεδιάσει μια μεθοδολογία με την οποία κάθε γηροκομείο μπορεί να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα άσκησης για τους ηλικιωμένους σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που ορίζονται στην έρευνα. Η ομάδα ελπίζει ότι το πρόγραμμα θα επεκταθεί για να βελτιώσει και την ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων που βρίσκονται στα σπίτια τους.
Ταυτόχρονα, πιστεύουν ότι η μεθοδολογία τους θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί για τη βελτίωση άλλων ανθρώπων, όπως αυτοί που έχουν μείνει καιρό στο νοσοκομείο, για άτομα που υποφέρουν από άνοια ή άλλα νευρολογικά προβλήματα καθώς και για τους φροντιστές εξαρτώμενων ατόμων.
