Της Ανθής Αγγελοπούλου
Μια νέα μελέτη διαπίστωσε ότι οι έφηβοι και οι νέοι που λαμβάνουν αμφεταμίνες όπως το Adderall διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ψύχωση σε σύγκριση με τους ασθενείς που λαμβάνουν άλλα φάρμακα όπως το Ritalin. Τα αποτελέσματα της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο τελευταίο τεύχος της New England Journal of Medicine.
Η ομάδα ερευνητών της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ και του Νοσοκομείου McLean χρησιμοποίησε δύο μεγάλες βάσεις δεδομένων για τη συλλογή πληροφοριών από 221.486 εφήβους και νεαρούς ενήλικες και τους ακολούθησε από 13 έως 25 ετών. Όλοι αυτοί οι νέοι διαγνώστηκαν με Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας και λάμβαναν συνταγογραφούμενο διεγερτικό μεταξύ των ετών 2004 και 2015. Οι μισοί από τους συμμετέχοντες έλαβαν amphetamines (αμφεταμίνες) όπως το Adderall και οι υπόλοιποι methylphenidate (μεθυλφαινιδάτη) όπως το Ritalin.
Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητας
Η Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής ή/και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ) είναι ένα σύνδρομο που αναφέρεται σε άτομα, που αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες με την προσήλωση της προσοχής τους σε μία δραστηριότητα ενώ ενδέχεται, παράλληλα, να εμφανίζουν σωματική υπερδραστηριότητα. Ειδικότερα τα άτομα με ΔΕΠ-Υ χαρακτηρίζονται από απροσεξία, αδεξιότητα, δυσκολίες στην αφοσίωση στις σχολικές υποχρεώσεις ή τη συμμόρφωση σε υποδείξεις. Η διαταραχή μεταφράζεται ως ανικανότητα ρύθμισης της συμπεριφοράς. Συχνά, σχετίζεται με αρνητικές επιδόσεις στο σχολείο, καθυστέρηση (ελλείμματα) στη μάθηση και στην επικοινωνία.
Μπορεί να είναι σοβαρή και μπορεί να επηρεάσει την καθημερινή ζωή. Τα διεγερτικά φάρμακα είναι αυτά που εγκρίνονται για χρήση στη ΔΕΠ-Υ. Ωστόσο, η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) το 2017 προσέθεσε μια προειδοποίηση στην ετικέτα αυτών των φαρμάκων που έλεγε ότι «τα διεγερτικά μπορεί να προκαλέσουν ψυχολογικά ή μανιακά συμπτώματα σε ασθενείς χωρίς ιστορικό».
Τα φάρμακα 1ης γραμμής
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι μεθυλφαινιδάτες και οι αμφεταμίνες είναι φάρμακα πρώτης γραμμής που χρησιμοποιούνται στη ΔΕΠΥ. Αυτή η μελέτη διαπίστωσε ότι στην έναρξη της μελέτης οι πιθανότητες χρήσης Adderall ή Ritalin ήταν 50-50. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια αυτής παρατηρήθηκε ότι υπήρξε μια τεράστια αύξηση στις συνταγές Adderall, σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερες συνταγές για τον Adderall από ότι Ritalin.
Όπως ανέφερε δήλωσε η Δρ Lauren Moran, επίκουρη καθηγήτρια στ Ιατρική Σχολή του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, ψυχίατρος στο McLean Hospital και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, η ερευνητική ομάδα παρατήρησε ότι 1 στους 660 νέους ανέπτυξε ένα επεισόδιο ψύχωσης μέσα σε λίγους μήνες από την έναρξη του φαρμάκου. Συνολικά, 343 έφηβοι και νέοι ενήλικες παρουσίασαν ψυχωσικό επεισόδιο. Υπολόγισαν τον κίνδυνο ψύχωσης να είναι 0,21% για εκείνους που λάμβαναν amphetamines (αμφεταμίνες) και 0,1% για εκείνους που λάμβαναν methylphenidate (μεθυλφαινιδάτη).
Η Δρ Moran, τόνισε ότι υπάρχουν περιπτώσεις ανθρώπων χωρίς μεγάλο ψυχιατρικό ιστορικό που αναπτύσσουν αυτό το είδος πρώτου επεισοδίου ψύχωσης στο πλαίσιο της χρήσης διεγερτικών, συνήθως με το Adderall. Όπως είπε, υπάρχουν έντονες διαφορές στον τρόπο με τον οποίο τα φάρμακα Adderall και Ritalin επηρεάζουν τα συστήματα απελευθέρωσης ντοπαμίνης στον εγκέφαλο. Η αυξημένη για παράδειγμα ντοπαμίνη σχετίζεται με τις ψυχωσικές επιθέσεις. Ενώ, συμπλήρωσε ότι στη μελέτη αυτή συμπεριέλαβαν άτομα που λάμβαναν για πρώτη φορά αυτές τις θεραπείες.
Η Δρ. Moran επεσήμανε κλείνοντας, το πόσο σημαντικό είναι να ευαισθητοποιηθούν οι θεράποντες ιατροί και να γνωρίζουν όταν τα συνταγογραφούν ότι ενέχει αυτός ο κίνδυνος.
Πηγές:
https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa1813751
https://www.news-medical.net/news/20190321/ADHD-drug-raising-risk-of-psychosis.aspx
