Της Ανθής Αγγελοπούλου
Όλα τα βλαστικά κύτταρα μπορούν να πολλαπλασιάζονται και να διαφοροποιούνται και γι’ αυτό το λόγο τα λευχαιμικά βλαστικά κύτταρα είναι τα πιο κακοήθη όλων των λευχαιμικών κυττάρων και αποτελούν σημαντικό τομέα έρευνας για τους επιστήμονες οι οποίοι θέλουν να κατανοήσουν το πώς ρυθμίζονται.
Σύμφωνα με το άρθρο του επιστημονικού περιοδικού «Leukemia» μια ομάδα ερευνητών από το πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ με επικεφαλής τον Dr. Michael Milyavsky του Τμήματος Παθολογίας στην Ιατρική Σχολή Sackler του TAU, επινόησε ένα νέο βιοαισθητήρα ο οποίος μπορεί να απομονώσει και να στοχεύσει τα λευχαιμικά βλαστοκύτταρα.
Όπως αναφέρει Dr. Michael Milyavsky , ο κύριος λόγος που έχουμε ένα θλιβερό ποσοστό επιβίωσης στους καρκίνους αίματος είναι η εγγενής αντίσταση των λευχαιμικών βλαστικών κυττάρων στη θεραπεία. Όπως, όπως λέει, μόνο ένα μικρό κλάσμα των λευχαιμικών κυττάρων έχει υψηλό δυναμικό αναγέννησης και αυτή η αναγέννηση έχει ως αποτέλεσμα την υποτροπή της νόσου. Η έλλειψη εργαλείων για την ειδική απομόνωση των λευχαιμικών βλαστοκυττάρων έχει εμποδίσει την ολοκληρωμένη μελέτη και τη συγκεκριμένη στόχευση αυτών των βλαστοκυττάρων μέχρι τώρα.
Μέχρι πρόσφατα, οι ερευνητές που ασχολούνται με τον τομέα του καρκίνου χρησιμοποίησαν δείκτες στην επιφάνεια του κυττάρου για να διακρίνουν τα λευχαιμικά βλαστικά κύτταρα από τον όγκο των καρκινικών κυττάρων, αλλά είχαν περιορισμένη επιτυχία.
Όπως εξηγεί ο Dr. Milyavsky, υπάρχουν κρυμμένα βλαστοκύτταρα που εκδηλώνουν διαφοροποιημένους δείκτες επιφανείας, παρά τη λειτουργία των βλαστοκυττάρων τους, γεγονός που επιτρέπει στα κύτταρα αυτά να ξεφύγουν από στοχοθετημένες θεραπείες.
Με την επισήμανση των λευχαιμικών κυττάρων , με βάση μόνο τον χαρακτήρα του στελέχους τους, ο αισθητήρας που επινόησαν καταφέρνει να ξεπεράσει τα προβλήματα με βάση την επιφάνεια. Και πιστεύουν ότι αυτός ο βιοαισθητήρας μπορεί να παράσχει ένα πρωτότυπο σε προσπάθειες ακρίβειας στον τομέα της ογκολογίας για να στοχεύσει συγκεκριμένα λευχαιμικά βλαστοκύτταρα συγκεκριμένων ασθενών και να καταπολεμήσει αυτή τη θανατηφόρα ασθένεια.
Οι επιστήμονες αναζητούσαν γονιδιωματικές βάσεις δεδομένων για «ενισχυτές», τις ειδικές ρυθμιστικές περιοχές του γονιδιώματος που είναι ιδιαίτερα δραστήριες στα βλαστοκύτταρα. Στη συνέχεια αξιοποίησαν τη γονιδιωματική μηχανική για να αναπτύξουν έναν αισθητήρα αποτελούμενο από ενεργό ενισχυτή βλαστοκυττάρων συντηγμένο με ένα γονίδιο φθορισμού που επισημαίνει τα κύτταρα στα οποία είναι ενεργός ο ενισχυτής.
Επίσης, προσπάθησαν να αποδείξουν ότι τα αισθητικά θετικά λευχαιμικά κύτταρα είναι ευαίσθητα σε ένα γνωστό και φθηνό καρκίνο φάρμακο που ονομάζεται 4-HPR (φενρετινίδη), παρέχοντας ένα νέο βιολογικό δείκτη για ασθενείς που μπορούν να επωφεληθούν από αυτό το φάρμακο.
Με τη χρήση του βιοαισθητήρα, όπως λέει ο Dr. Milyavsky, μπορούν να έχουν στην ουσιά εξατομικευμένη ιατρική, προσανατολισμένη στα κύτταρα λευχαιμίας του ασθενούς για να βρουν τον καλύτερο συνδυασμό φαρμάκων που θα είναι σε θέση να στοχεύουν τόσο τη λευχαιμία όσο και τα λευχαιμικά βλαστοκύτταρα στο εσωτερικό της. Ενώ, θα μπορούν ίσως να αναπτύξουν ειδικά γονίδια «δολοφόνους» που θα εξαλείψουν συγκεκριμένα βλαστικά κύτταρα λευχαιμίας στα οποία είναι ενεργός ο αισθητήρας μας.
Οι ερευνητές διερευνούν τώρα αυτά τα γονίδια που είναι ενεργά στα λευχαιμικά βλαστοκύτταρα με την ελπίδα να βρεθούν οι επικίνδυνα στόχοι.
Πηγές:
https://www.aftau.org/page.aspx?pid=974&storyid4704=2442&ncs4704=3
https://www.news-medical.net/news/20190312/Novel-biosensor-can-isolate-and-target-leukemic-stem-cells.aspx
