Ενόψει της Παγκόσμιας Ημέρας κατά του Καρκίνου στις 4 Φεβρουαρίου, η Επιτροπή και ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) παρουσιάζουν τα πρώτα στοιχεία του Ευρωπαϊκού Μητρώου Ανισοτήτων για τον Καρκίνο για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, τη Νορβηγία και την Ισλανδία.
Τα στοιχεία αυτά, δείχνουν ότι οι χώρες της ΕΕ δαπάνησαν σημαντικό ποσό, σχεδόν 170 δισεκατομμύρια ευρώ, για τη φροντίδα του καρκίνου για το 2018. Ένα άλλο σημαντικό εύρημα είναι ότι ο καρκίνος του πνεύμονα παραμένει μακράν η πρώτη αιτία θανάτου από καρκίνο. Υπάρχουν επίσης μεγάλες ανισότητες στα ποσοστά θνησιμότητας από καρκίνο μεταξύ και εντός των χωρών της ΕΕ. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει από τη διαφορετική έκθεση σε παράγοντες κινδύνου για καρκίνο, αλλά και από τη διαφορετική ικανότητα των συστημάτων υγείας να παρέχουν έγκαιρη και δωρεάν πρόσβαση στην έγκαιρη διάγνωση, υψηλή ποιότητα φροντίδας και θεραπείας για τον καρκίνο.
Τα στοιχεία τα οποία παρουσιάζονται κατά τη διάρκεια μιας διάσκεψης υψηλού επιπέδου στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου: «Διάσκεψη για τον καρκίνο – Ισότητα, αριστεία και καινοτομία: σύγχρονη φροντίδα του καρκίνου για όλους», που συνδιοργανώνεται από την Επιτροπή και τη σουηδική Προεδρία στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δείχνουν ότι ο εντοπισμός των προκλήσεων και η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών μπορεί να βοηθήσει τις χώρες να αντιμετωπίσουν τις ανισότητες κατά του καρκίνου.
Τι δείχνουν περαιτέρω τα ευρήματα
- Αντιπροσωπεύοντας το 26% όλων των θανάτων, ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θνησιμότητας στην ΕΕ μετά τις παθήσεις του κυκλοφορικού.
- Υπάρχει σχεδόν διπλάσια διαφορά στη θνησιμότητα από καρκίνο μεταξύ των χωρών και υπάρχουν μεγάλες διαφορές στη θνησιμότητα από καρκίνο μεταξύ των δύο φύλων.
- Υπάρχουν ευρείες κοινωνικο-οικονομικές ανισότητες στη θνησιμότητα από καρκίνο. Τέτοιες ανισότητες εξηγούνται εν μέρει από τις διαφορές στην έκθεση σε παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα, η παχυσαρκία, η επιβλαβής κατανάλωση αλκοόλ ή η ατμοσφαιρική ρύπανση. Οι γενικοί παράγοντες κινδύνου τείνουν να είναι πιο διαδεδομένοι μεταξύ των ανδρών και μεταξύ των ομάδων χαμηλού εισοδήματος και χαμηλής εκπαίδευσης.
- Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες της ΕΕ όσον αφορά την παροχή υψηλής ποιότητας φροντίδας για τον καρκίνο διαφέρουν. Ορισμένες χώρες είναι καλά εξοπλισμένες, αλλά αντιμετωπίζουν ελλείψεις σε εξειδικευμένο προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης, ενώ άλλες έχουν μεγάλο αριθμό ειδικευμένων γιατρών, αλλά δεν διαθέτουν, για παράδειγμα, εξοπλισμό ακτινοθεραπείας.
- Οι δαπάνες για την πρόληψη αυξήθηκαν τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, εξακολουθεί να αντιπροσωπεύει μόνο το 3,4% των συνολικών δαπανών για την υγεία
Η Επιτροπή της ΕΕ έχει ήδη υλοποιήσει πολλές δράσεις του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου. Πιο πρόσφατα, στις 23 Ιανουαρίου, η Επιτροπή ξεκίνησε την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για την απεικόνιση του καρκίνου για να υποστηρίξει τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης, τα ερευνητικά ινστιτούτα και τους καινοτόμους στην καλύτερη χρήση καινοτόμων λύσεων που βασίζονται σε δεδομένα για τη θεραπεία και τη φροντίδα του καρκίνου.
Η νέα σύσταση του Συμβουλίου για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου που εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2022 αποτελεί επίσης βασικό στοιχείο ενός νέου προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου του καρκίνου που χρηματοδοτείται από την ΕΕ, το οποίο επιδιώκει να προσφέρει προσυμπτωματικό έλεγχο καρκίνου του μαστού, του τραχήλου της μήτρας και του παχέος εντέρου στο 90% των επιλέξιμων Ευρωπαίων και έχει επεκταθεί για να καλύψει τους πνεύμονες , του προστάτη και σε ορισμένες καταστάσεις, του καρκίνου του στομάχου.
Οι εργασίες θα συνεχιστούν για την υλοποίηση περισσότερων από 30 δράσεων το επόμενο έτος. Μεταξύ των κυριότερων πρωτοβουλιών, η Επιτροπή θα υποβάλει πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τους καρκίνους που μπορούν να προληφθούν με εμβολιασμό, μαζί με επικαιροποίηση της σύστασης του Συμβουλίου του 2009 για περιβάλλοντα χωρίς καπνό, προκειμένου να αυξηθεί η προστασία των πολιτών από το κάπνισμα και να συμβάλει στην επίτευξη του στόχου Γενιά χωρίς καπνό έως το 2024.
Για την πρώτη κυκλοφορία την 1η Φεβρουαρίου 2023, έχουν παραχθεί συνολικά 29 προφίλ χωρών για τον καρκίνο (ΕΕ27, Ισλανδία και Νορβηγία) με τη βοήθεια του ΟΟΣΑ. Τα Προφίλ χρησιμεύουν ως εργαλείο για τον εντοπισμό ανισοτήτων στην πρόληψη και φροντίδα του καρκίνου. Ρίχνουν φως σε βασικά επιτεύγματα, προκλήσεις και ανισότητες σε κάθε χώρα και συγκρίνουν τα ευρήματα για μεμονωμένες χώρες με την κατάσταση στην ΕΕ στο σύνολό της. Αυτό μπορεί να υποστηρίξει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και να βοηθήσει στην καθοδήγηση των επενδύσεων και των παρεμβάσεων σε περιφερειακό, εθνικό και ενωσιακό επίπεδο στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου Καταπολέμησης του Καρκίνου.
Να θυμίσουμε, ότι το Ευρωπαϊκό Σχέδιο Καταπολέμησης του Καρκίνου είναι βασικός πυλώνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας που ανακοινώθηκε από την πρόεδρο von der Leyen το 2020. Το Σχέδιο για τον Καρκίνο, το οποίο ξεκίνησε το 2021, καθορίζει μια νέα προσέγγιση της ΕΕ για την πρόληψη, τη θεραπεία και τη φροντίδα του καρκίνου μέσω μιας ολοκληρωμένης υγιεινής – όλες τις πολιτικές και προσέγγιση πολλών ενδιαφερομένων. Ενώ, προτείνει 10 εμβληματικές δράσεις για την αντιμετώπιση «ολόκληρου του μονοπατιού της νόσου».
